Dom na skarpie. Jak wybrać projekt i jak go zbudować?
Dom na skarpie, chociaż wygląda niezwykle malowniczo, może przysporzyć wielu problemów. Jaki projekt będzie odpowiedni? Pochyły teren i ciężkie warunki sprawiają, że nie każdy budynek będzie mógł zostać tutaj usytuowany. Dom na skarpie musi spełniać wszystkie wymagania konstrukcyjne dostosowane do wyniku wykonanych badań terenu. Sprawdź, jak prawidłowo wybudować dom na skarpie i ciesz się pięknym widokiem.
Zanim zdecydujemy się na konkretny projekt domu, warto mieć już wybraną działkę, na której zostanie on postawiony. Wymagania terenu bardzo często determinują wybór określonego rodzaju zabudowy, a decyzja o warunkach zabudowy zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące chociażby powierzchni budynków.
Właśnie dlatego pierwszym etapem budowy domu powinien być zakup odpowiedniej działki, a następnie wybór projektu. Jeśli działka jest stroma i ma skarpę, konieczny będzie wybór projektu domu na zboczu. Czy w takim przypadku uda się wybudować obiekt na skarpie z garażem? Piętrowy czy może wyłącznie parterowy?
Czego się dowiesz?
Czym charakteryzuje się dom na skarpie?
Dom na skarpie często kojarzy nam się z pięknym, górskim widokiem. Nierówne tereny oraz zapierające dech w piersiach krajobrazy pozwalają zachwycać się niecodzienną panoramą z okien własnego domu. W zależności od miejsca, w którym został wybudowany, może przypominać typowo górską chatkę, klasyczny obiekt jednorodzinny czy też nowoczesny dom.
Obiekty budowane na zboczach najczęściej mają dwuspadowe dachy, jednak znaleźć można też projekty domów z dachem płaskim lub wielospadowym. Często ze względu na umiejscowienie wyglądają tak spektakularnie, że nie potrzebują dodatkowych zdobień oprócz drewnianych wykończeń czy minimalistycznych akcentów.
Cechą charakterystyczną takich obiektów są nierzadko duże przeszklenia w postaci okien panoramicznych oraz niezbyt wysoka bryła ze względu na problem z utrzymaniem środka ciężkości. Dlatego najlepiej sprawdzają się przy tym parterowe domy na skarpie. Budowanie wielopiętrowych konstrukcji mogłoby prowadzić do utraty ich stabilności. Nowoczesne domy na zboczu góry często są typowym elementem np. winnic.
Wiercenie studni w 2023: oto aktualny cennik wiercenia studni głębinowych
Jak wybrać odpowiedni projekt domu na skarpie?
Jeszcze na etapie przemyśleń warto zapoznać się z warunkami zabudowy czy z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Dokumenty te określają, jak może wyglądać dom postawiony na danej działce. Znajdą się więc w nim informacje na temat rodzaju dachu (czasami również na temat kąta nachylenia) czy grubości elewacji domu na skarpie.
Projekt należy dobrać nie tylko więc pod kątem własnych potrzeb i wymagań, lecz także istniejących warunków zabudowy. MPZP czy warunki zabudowy mogą wprowadzać pewne ograniczenia przy przeprowadzaniu robót z uwagi na istniejące ukształtowanie terenu i możliwość naruszenia stabilności gruntu.
Projekty domów na skarpie obejmują różne konstrukcje. Można znaleźć te o powierzchni do 150 m2, jak i większe – nawet do 200 m2. Największą popularnością cieszą się projekty domów parterowych oraz z poddaszem użytkowym, dzięki czemu budynek nie jest zbyt wysoki, co zdecydowanie wpływa pozytywnie na całą konstrukcję.
Można wybrać też domy częściowo lub całkowicie podpiwniczone – dla uproszczenia prac fundamentowych. Uzyskuje się w ten sposób kondygnację częściowo podziemną, którą można na przykład wykorzystać jako garaż.
Jeśli zdecydujemy się na dom usytuowany na zboczu, nie musimy rezygnować z garażu i możemy wybrać projekt domu z garażem jedno- czy dwustanowiskowym. Podobnie jak w przypadku obiektów usytuowanych na standardowych działkach, budynki na skarpie mogą być wzniesione niemalże w każdym stylu – od tradycyjnego, przez nowoczesny, po góralski.
Jeśli chodzi o ograniczenia z wyborem projektów domów na skarpie, to należy przede wszystkim brać pod uwagę względy bezpieczeństwa. Obiekt musi być stabilny. Nie wyklucza to jednak możliwości np. wykonania tarasu, nawet naokoło domu. Innym sposobem jest postawienie na projekt z wyodrębnieniem części fundamentu z przeznaczeniem na taras. Efektownie wyglądać będą schody, które mogą połączyć kaskadowo umieszczone fragmenty bryły budynku.
Dom umiejscowiony na działce z dużym spadkiem terenu może przyjąć kształt obiektu bez podpiwniczenia, jeśli wcześniej zostanie wypoziomowana płaszczyzna, na jakiej ma się on znaleźć. Inną opcją jest budynek, który będzie wykorzystywał naturalne ukształtowanie terenu, tj. mający kondygnację piwnic w skarpie, z przeznaczeniem np. na garaż.
Na koniec warto podkreślić, że projekt domu na skarpie musi uwzględniać możliwość adaptacji, czyli szczególnego dostosowania do parametrów działki.
Jaką technologię budowy wybrać, decydując się na dom na zboczu?
Obecność dużego nachylenia terenu powoduje, że budowa domów na zboczu jest utrudniona. Jaką technologię budowy domu wybrać, jeśli chcesz zrealizować projekt budynku na skarpie? Fakt, że teren jest pochyły i ma specyficzne warunki gruntowe, powoduje, że dobrze jest wybrać lekką konstrukcję budynku obiektu parterowego.
Może być to konstrukcja szkieletowa, zaliczana do jednych z najlżejszych w budownictwie mieszkaniowym. Nie na każdej skarpie można zaś posadowić tradycyjny, murowany dom, może on bowiem zanadto obciążać zbocze.
Z drugiej strony fachowcy wskazują, że konstrukcja budynku posadowionego na skarpie powinna być możliwie jak najsztywniejsza, co wymusza zastosowanie stropów żelbetowych, monolitycznych, wykonanych z betonu o klasie nie mniejszej niż C20/25.
Dom szkieletowy a modułowy. Która technologia będzie dla Ciebie lepsza?
Na co zwrócić uwagę przed budową domu na zboczu?
Jeśli myślimy o budowie domu na pochyłym terenie, powinniśmy przede wszystkim pamiętać o bezpieczeństwie. Przed rozpoczęciem prac ziemnych warto skorzystać z usług profesjonalnej firmy, która wykona odpowiednie badania geologiczne, dzięki którym będzie można poprawnie ocenić jakość gruntu.
Dodatkowo podczas przeglądania projektów domów na wzniesieniu należałoby zwrócić uwagę szczególnie na te, które mają układ kaskadowy (popularne w krajach śródziemnomorskich), gdzie kondygnacje są przesunięte względem siebie, a nie jak w przypadku standardowego usytuowania, umieszczone jedna nad drugą. Znacznie ułatwi to proces aranżacyjny.
Przed rozpoczęciem budowy należy wybrać odpowiednie fundamenty i sprawdzić, czy są one dostosowane do pochyłości terenu. Domy na skarpie powinny mieć fundamenty schodkowe.
Jak zaplanować budowę domu na pochyłej działce?
Jak ustawić bryłę domu znajdującego się na skarpie?
Jeśli chcesz postawić dom na skarpie lub zboczu, musisz pamiętać o odpowiednim ustawieniu bryły budynku względem stron świata, by uniknąć sporych strat ciepła. Zazwyczaj od strony stoku obiekt nie powinien mieć wybudowanych okien, które i tak w tym wypadku byłyby zacienione. Nowoczesny dom na skarpie z reguły ma duże przeszklenia od drugiej strony, co daje przepiękne widoki np. z salonu czy sypialni.
Zatem najlepiej w takiej sytuacji jest umieścić północną elewację budynku od strony skarpy. Nie potrzebuje ona takiego nasłonecznienia, przez co w zacienionej części domu można zaplanować garaż czy też pomieszczenia gospodarcze. A na lepiej doświetlonej – front i pokoje dzienne, w których światło jest niezbędne.
Domy na stromym zboczu powinny mieć prostą, mało skomplikowaną bryłę o płaskim lub dwuspadowym dachu, a przy tym dopasowaną do zaistniałej nierówności terenu na działce. Budynek powinien dobrze wkomponować się w naturalne ułożenie działki. Konieczne jest przewidywanie utrzymania środka ciężkości konstrukcji w odpowiednim miejscu.
Osadzenie konstrukcji domu na stoku
Tak jak wspominaliśmy wcześniej – po decyzji o zakupie działki ze skarpą lub usytuowanej na zboczu należy wykonać odpowiednie badania geologiczne. Niestety może się okazać, że nachylenie skarpy jest tak duże, że konieczna będzie budowa ściany oporowej, która będzie zabezpieczała grunt przed osuwaniem w dół zbocza. W przeciwnym razie mogłoby dojść do osunięcia ziemi oraz naruszenia konstrukcji budynku.
Rozwiązanie to można zastąpić niwelacją, czyli wyrównaniem terenu. Takie działanie gwarantuje stabilność budynku oraz umożliwia dowolne kształtowanie terenu. Warto mieć świadomość, że obie metody znacząco wpływają na całkowity koszt inwestycji.
Przeczytaj więcej w naszym tekście: Czym jest niwelacja terenu i czy wymaga pozwolenia na budowę?
Fundamenty pod budowę domu na skarpie
Fundament domu na skarpie musi mieć strukturę dostosowaną do pochyłości terenu. Jak już wspominaliśmy, najczęściej wybieranym rozwiązaniem w tej sytuacji są fundamenty schodkowe. Mają one formę stopni, których poziom zmienia się wraz ze zmianą nachylenia terenu.
Należy przy tym pamiętać o odpowiedniej głębokości posadowienia fundamentu. Tak jak w przypadku fundamentów płaskich, nie mogą one na żadnym fragmencie znaleźć się powyżej głębokości przemarzania gruntu, która wynosi od 80 do 140 cm w zależności od strefy.
Istotne jest również odpowiednie zbrojenie ław fundamentowych. W miejscach schodków wykonuje się je na zakład, natomiast w narożnikach budynku dwie ławy powinny być połączone prętami w kształcie litery L.
Rozwiązaniem, którym można zastąpić fundament schodkowy, jest zastosowanie wysokich ścian fundamentowych, które dodatkowo usztywnia się wieńcem na poziomie podłogi parteru.
Cennik usług geodezyjnych. Ile kosztuje geodeta w 2023 roku?
Dom na skarpie z podpiwniczeniem czy bez?
Dom wzniesiony na skarpie powinien być częściowo zagłębiony w ziemi, dlatego w tej sytuacji trudno jest wybudować klasyczną piwnicę. Można jednak wybrać projekt z pełnym bądź częściowym podpiwniczeniem i wybrane miejsce wykorzystać do stworzenia kotłowni czy pomieszczeń gospodarczych lub technicznych, co powinni docenić szczególnie mieszkańcy nieco mniejszych domków, gdzie każde dodatkowe miejsce jest na wagę złota.
Jeśli działka nachylona jest w kierunku drogi, w podziemnej części można zorganizować garaż z wjazdem od frontu budynku. Garaż w podpiwniczeniu jest doskonałym rozwiązaniem w przypadku małej lub wąskiej działki. Można je również zastosować na bardzo pochyłym terenie, dzięki czemu dobrze wykorzystamy każdy dostępny metr.
Warto pamiętać jednak o tym, że im twardsze podłoże, tym większe koszty prac ziemnych. Osłonięcie gruntu na skarpie może skutkować tym, że zostanie odsłonięta lita skała, która uniemożliwi dalsze prowadzenie prac.
Jaki materiał na fundamenty będzie najlepszy? Z czego budować fundamenty domu?
Czy budowa domu na skarpie jest droższa od budowy na płaskim terenie?
Budowa domu na skarpie lub zboczu może wydawać się trudnym przedsięwzięciem. Efekt wart jest wart wszelkich poświęceń – wspaniałe widoki i pięknie osadzony dom będą towarzyszyć domownikom przez długie lata.
Minimalizm podkreśli dynamikę terenu, a prosta forma będzie łatwiejsza do wykonania. Prosta kompozycja przekłada się również na wygląd dachu – nieskomplikowany dwuspadowy, jednospadowy lub płaski może okazać się strzałem w dziesiątkę. Wszystko to sprzyja ograniczaniu kosztów budowy nowoczesnego domu na skarpie.
Trzeba jednak liczyć się z tym, że obiekt na pochyłej działce wymaga wielu nakładów finansowych z uwagi na proces fundamentowania i niwelowania terenu. Czy to oznacza, że w każdym przypadku dom na skarpie z tarasem czy z garażem w najniższej kondygnacji musi być droższy od obiektu, który został wybudowany na płaskiej działce?
Z dodatkowymi kosztami związanymi z budową domu na skarpie trzeba liczyć się w wielu sytuacjach.
- Wzmocnienie skarpy – takie działanie jest trudne pod względem technicznym i bardzo kosztowne, ale pozwala na zwiększenie możliwości wybudowania domu w tym miejscu.
- Zmniejszenie nachylenia skarpy – można to zrobić poprzez niwelację terenu.
- Stabilizacja niewielkich osuwisk – z wykorzystaniem ścian oporowych wykonanych np. z gabionów czy z cegieł – za 1 m2 muru oporowego z klinkieru trzeba zapłacić od 100 do 130 zł za klasyczną kolorystykę ceglaną, a do 250 zł, jeśli ma to być np. cegła grafitowa, lub mikropali w palisadzie osadzonej z użyciem kotew gruntowych.
- Wykonanie badań gruntowych – są one konieczne do dostosowania rodzaju fundamentu i sposobu jego wykonania do rodzaju skarpy. Dokonywana jest analiza stateczności skarpy, która pozwala na oszacowanie ryzyka wystąpienia zjawisk osuwiskowych na badanym terenie. Określa się sposób oraz głębokość posadowienia i wielkość obciążeń przenoszonych z budynku na grunt.
- Wykonanie drenażu opaskowego w poziomie fundamentów budynku na skarpie z odprowadzaniem wody w dół zbocza. Drenaż nie może być przy tym łączony z kanalizacją deszczową,
Za wykonanie kompleksowych badań geotechnicznych gruntu przyjdzie Ci słono zapłacić. Będzie to nawet 4500 zł, podczas gdy w przypadku domów tradycyjnych kosztują one średnio 1500-2500 zł.
Nie zamykaj się jednak na widoki! Od frontowej strony budynku możesz pokusić się o np. lukarny lub wykusze, które wpiszą się w sielski krajobraz. Doskonałym rozwiązaniem są też duże okna. Przeszklenia od podłogi aż do sufitu dodadzą bryle prawdziwej lekkości, a Tobie zapewnią niesamowite widoki. Możesz zdecydować się również na taras, który będzie okalał cały dom.
Na koniec zachęcamy do zapoznania się z naszymi projektami domów tanich w budowie!
Dodano: 05.02.2020 | Zaktualizowano: 12.06.2023
Autor artykułu
Zobacz profil
Zobacz inne artykuły tego autora
Następny artykuł
Jak wybrać drzwi do łazienki, by były bezpieczne i komfortowe?
Wybór drzwi zazwyczaj pokierowany jest ich estetyką i trwałością. Jednak w pr...
