Ścianka kolankowa - czy warto zwiększyć wysokość ścianki kolankowej?

Zuzanna Kaliska-Borowicz

Dodano: 03.01.2020 | Zaktualizowano: 21.01.2021

Dach

Czy warto zwiększyć wysokość ścianki kolankowej?

Niepozorna ścianka kolankowa znajdująca się nad najwyższym stropem pełni ważną funkcję w konstrukcji budynku, ponieważ stanowi oparcie dla dachu. Warto zwrócić na nią uwagę podczas wybierania projektu domu z poddaszem, ponieważ od tego, jaką będzie miała wysokość, będzie zależała funkcjonalność tego wnętrza. Dowiedz się, czym dokładnie jest ściana kolankowa, jaką powinna mieć wysokość i kiedy warto rozważyć jej podniesienie.

Ścianka kolankowa - czym jest?

Najprostsza definicja tłumacząca, co to jest ściana kolankowa, mówi, że jest to ściana nośna poddasza, która wznoszona jest na wieńcu stropowym ostatniej kondygnacji. Najczęściej występuje w domach z dachem dwuspadowym i wówczas jest ułożona równolegle do kalenicy.

Na ścianę kolanową zwróć uwagę w szczególności, jeśli wybierzesz projekt domu z poddaszem, ponieważ jeśli będzie zbyt niska, wnętrze będzie mniej funkcjonalne. Jeszcze na etapie projektowania budynku (ale także i później) istnieje możliwość zwiększenia jej wysokości. Podwyższenie ściany kolankowej powoduje, że łatwiej jest urządzić przestrzeń poddasza, które oryginalnie miałoby ograniczone możliwości przez ostre skosy. Warto pamiętać, że im większa jej wysokość, tym większa uzyskana powierzchnia, dlatego inwestorzy często decydują się na podniesienie jej na grubość 1-2 pustaków.

Ścianka kolankowa - jakie pełni funkcje?

Ścianka kolankowa jest przede wszystkim oparciem dla dachu, dlatego musi być wykonana solidnie. Jej zadaniem jest bowiem przenoszenie obciążeń z dachu (jego ciężaru własnego, a także leżącego na nim śniegu) na strop i ściany parteru lub niższych kondygnacji.

Jeśli chodzi o dom jednorodzinny, ściana kolankowa ma znaczenie także przy aranżacji przestrzeni poddasza. W przypadku niewykorzystywanego strychu zwykle nie zwraca się na nią uwagi. Jednak na poddaszu użytkowym jej odpowiednia wysokość zapewnia większe możliwości w kwestii ustawienia mebli, czy zamontowaniu specjalnych okien kolankowych.

Czy ścianka kolankowa jest konieczna?

Z czysto technicznego punktu widzenia ściana kolankowa nie jest konieczna. W przypadku jej braku więźbę dachową można oprzeć bezpośrednio na wieńcu stropowym, używając do tego murłaty.

Jednak, gdy projekt domu przewiduje poddasze, odpowiednio wysoka ścianka kolankowa okazuje się niezbędna. Jej brak powoduje występowanie dużych skosów we wnętrzu, pod którymi trudno ustawić jakiekolwiek sprzęty. Takie niewielkie przestrzenie przy połaciach są także uciążliwe do utrzymania w czystości.

Ścianki kolankowe - rodzaje konstrukcji

Jako konstrukcje nośne ścianki kolankowe muszą być wykonane solidnie i z odpowiednich materiałów. Kluczową sprawą jest odpowiednie jej usztywnienie – może nim być dodatkowy wieniec lub słupki.

W przypadku domów z dachem dwuspadowym najczęściej ścianę kolankową umieszcza się wyłącznie z dwóch stron domu (nad ścianami równoległymi do kalenicy). Usztywniają ją słupki żelbetowe ułożone w odstępach około półtora metra.

Pod dachami czterospadowymi np. kopertowymi ścianka kolankowa opasa cały budynek i usztywniana jest bez słupów za pomocą wieńca uzbrojonego prętami.

Ścianka kolankowa - z czego jest wykonana?

Jeśli ściana kolankowa wznoszona jest w trakcie budowy budynku, zazwyczaj wykonana jest z tych samych materiałów co pozostałe ściany, a więc np. z cegły, bloczków, pustaków. Przy podnoszeniu ściany kolankowej czasami używa się także żelbetu, dzięki któremu można skrócić czas wykonywania robót.

Jeśli dom jest w konstrukcji szkieletowej stosowana jest zazwyczaj drewniana ścianka kolankowa. Od wewnątrz najprościej ją wykończyć płytami z gk, czyli z regipsu. Należy pamiętać, że powinny mieć one odpowiednią odporność na obciążenia, a także na wilgoć. Taki sposób wykończenia ścianki kolankowej wymaga wykorzystania profili – przyściennych UD, V do skosów oraz CD do sufitów.

Ścianka kolankowa - czy warto zmieniać jej wysokość?

Zdarza się, że poddasze zostaje adaptowane na cele mieszkalne dopiero kilka lat po wzniesieniu budynku. Może się wtedy okazać, że ściana kolankowa jest zbyt niska, aby móc efektywnie zagospodarować przestrzeń. Wówczas można rozważyć zmianę jej wysokości. Zmiany takie można również wprowadzić jeszcze przed budową do gotowego projektu domu.

Zwiększenie wysokości ścianki kolankowej pozwoli na większą swobodę w organizacji jego przestrzeni, gdyż pomieszczenia staną się przestronniejsze. Przykładowo przy ściance kolankowej wysokości 80 cm można postawić łóżko lub biurko, a nawet zamontować grzejniki. Dodatkowo w takich pomieszczeniach łatwiej o przestrzeń do przechowywania – wysokie meble, jak regały czy szafy, mogą nie mieścić się na niektórych poddaszach.

Warto również wziąć pod uwagę, że jeśli ścianka kolankowa jest odpowiednio wysoka, nie ma potrzeby stosowania tzw. przedścianki. Jest to lekka ściana, najczęściej budowana z płyty g-k na stelażu stalowym oddzielająca niedostępną dla użytkownika bardzo niską przestrzeń poddasza.

Wysokość ścianki kolankowej - jaka powinna być?

Jeśli chodzi o wysokość, to, ile powinna mieć ściana kolankowa, zależy przede wszystkim od tego, czy poddasze ma być użytkowe, czy nieużytkowe. W przypadku nieużytkowego strychu wystarczająca będzie ścianka o wysokości 50 cm -70 cm. Z kolei na poddaszu użytkowym wskazane jest, by miała minimum 80-110 cm. To znacznie ułatwia aranżację przestrzeni oraz montaż okien pionowych, a nie wyłącznie okien dachowych.

Warto pamiętać, że przy przestronnym poddaszu nie zawsze konieczne jest budowanie bardzo wysokiej ściany kolankowej. Ustawność pomieszczeń można poprawić poprzez montaż pod skosami wyższych przedścianek z karton-gipsu, wówczas jednak zmniejszy się powierzchnia użytkowa wnętrza. W tym kontekście warto wiedzieć, jaka wysokość ścianki przydaje się przy aranżacji poszczególnych pomieszczeń na poddaszu:

ścianka kolankowa o wysokości minimum 90-100 cm– można pod nią zamontować grzejniki, ustawić łóżko w sypialni, szafki w pokojach, a także wannę w łazience,
ścianka kolankowa -100-120 cm – jest to optymalna wysokość do montażu toalety w łazience, czy biurka w pokoju dziecka,
ścianka kolankowa 130-150 cm – przy takiej wysokości skosy są wysoko, można więc pod nią ustawić stół z krzesłami, szafę na ubrania, a także szafki kuchenne z blatami roboczymi.

Warto pamiętać, że o funkcjonalności przestrzeni decyduje także kąt nachylenia połaci – im jest on większy, tym niższa może być ściana kolankowa, by było zapewnione komfortowe korzystanie z przestrzeni.

Kiedy warto podnieść ściankę kolankową?

Ściankę kolankową warto podnieść przede wszystkim przy niewielkiej przestrzeni poddasza, gdy zamontowanie dodatkowych pustych ścianek zanadto zmniejszyłoby wnętrza i utrudniło ich zagospodarowanie. Zazwyczaj jest to niezbędne, gdy ścianki mają do 70 cm wysokości.

Ścianka kolankowa na poddaszu - co warto wiedzieć?

Ścianka kolankowa na poddaszu stanowi ważny element konstrukcyjny budynku i decyduje o jego wysokości. Z tego względu jej ewentualne podniesienie w już wzniesionym obiekcie należy skonsultować w pierwszej kolejności z fachowcem posiadającym odpowiednie uprawnienia, który oceni pod względem technicznym, czy istnieje w ogóle możliwość zrealizowania takich prac. Należy też sprawdzić, jaką maksymalną wysokość domu przewiduje np. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub warunki zabudowy.

Podniesienie ścianki kolankowej wpływa również na estetykę budynku – dlatego takie plany należy skonsultować z architektem, który wykona projekt zamienny domu. Jest to konieczne tak czy owak, jeśli zwiększenie wysokości ścianki ma przekraczać 30 cm. Zazwyczaj w gotowych projektach można bez przeszkód podnieść ścianę kolankową do 50 cm bez negatywnego wpływu na bryłę.

Podniesienie ścianki kolankowej - wady i zalety rozwiązania

Zanim podejmiesz decyzję o zmianie wysokości ścianki kolankowej na poddaszu, przeanalizuj wszystkie plusy i minusy tego rozwiązania.

Zalety podniesienia ściany kolankowej

Wady podniesienia ścianki kolankowej

Zyskanie większej powierzchni użytkowej poddasza,
większe możliwości aranżacji przestrzeni,
większy komfort użytkowania poddasza (wyższe sufity umożliwiające swobodne poruszanie się po wnętrzach),
brak konieczności montażu przedścianek,
możliwość montażu okien kolankowych.

Większy koszt inwestycji,
jest to poważna ingerencja w konstrukcję budynku,
ryzyko niekorzystnego wpływu zmian na estetykę budynku,
przy znacznym podniesieniu ścianki kolankowej trudniejsze dopasowanie okien połaciowych (umieszczone zbyt wysoko mogą uniemożliwiać wyglądanie na zewnątrz, a nawet ich otwieranie),
zwiększenie kubatury budynku, a więc także zużycia energii niezbędnej do jego ogrzania.

Porada wideo odnośnie powyższego tematu:

Powyższy materiał wideo, może nie być zgodny z bieżącymi zapisami prawa budowlanego oraz aktualnymi warunkami technicznymi jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dlatego prosimy opierać się głownie na publikacji tekstowej, która jest aktualizowana co jakiś czas.