Co to jest ława fundamentowa i jak ją zrobić?

Ława fundamentowa to tradycyjny rodzaj fundamentu, który wciąż wybierany jest przez wielu inwestorów. W połączeniu ze ścianami fundamentowymi przenosi bowiem skutecznie ciężar budynku na grunt, zapewniając stabilność i wytrzymałość całej konstrukcji. Jak zrobić ławę fundamentową oraz jakie są koszty jej wykonania? I czy ławica fundamentowa jest tym samym co ława?

Co to jest ława fundamentowa i jak się ją wykonuje? - zdjęcie 1

Rozpoczynając inwestycję budowlaną, w pierwszej kolejności należy zdecydować, jakie fundamenty wybrać pod dom jednorodzinny. W Polsce wciąż dużą popularnością cieszą się tradycyjne ławy fundamentowe, ponieważ technologia ich budowy jest doskonale znana, a sama ich konstrukcja jest sprawdzona w polskich warunkach.

Poniżej dowiesz się wszystkiego, co należy wiedzieć o tym rodzaju fundamentów – jak dobrać wymiary ławy fundamentowej, z jakich materiałów ją wybudować, jak zrobić jej zbrojenie oraz na czym polega wykonanie ławy fundamentowej krok po kroku.

Co to jest ława fundamentowa?

Najpierw sprecyzujmy, co to jest ława fundamentowa. Jest to rodzaj fundamentu bezpośredniego, który umieszcza się pod powierzchnią gruntu, poniżej poziomu przemarzania terenu.

Ławy fundamentowe mają formę poziomych belek o przekroju prostokąta i są najniżej położoną konstrukcją fundamentów. Nad nimi umieszcza się ściany fundamentowe i dopiero potem, nad powierzchnią gruntu, wznoszone są ściany budynku. Od budowy ławy fundamentowej rozpoczyna się zatem budowa domu.

Jeśli chodzi o wymiary, ława fundamentowa ma zazwyczaj następujące parametry:

  • od 30 cm do 40 cm wysokości oraz od 60 cm do 80 cm szerokości w przypadku ław zbrojonych;
  • od 30 cm do 40 cm wysokości oraz od 50 cm do 70 cm szerokości w przypadku ław niezbrojonych.

Taki rodzaj fundamentów wykonuje się z betonu towarowego, który wlewa się bezpośrednio do wykopu lub do deskowania. Wewnątrz ławy zwykle stosuje się zbrojenie.

Istnieje też inna technologia wykonywania ławy fundamentowej, można ją bowiem zrobić z bloczków betonowych lub cegieł. Jest to jednak dzisiaj rzadko stosowany sposób, ponieważ nie zapewnia odpowiedniej wytrzymałości konstrukcji i równomiernego jej osiadania.

Gdzie i kiedy stosuje się ławy fundamentowe? Są one powszechnie wykorzystywane do wzmocnienia konstrukcji domów jednorodzinnych (z piwnicą i bez podpiwniczenia), domków letniskowych, garaży, a także budynków gospodarczych.

Czym się różni ława od płyty fundamentowej?

Jeśli chodzi o budownictwo, to wyróżniamy trzy główne rodzaje fundamentów. Są to: stopa fundamentowa, płyta fundamentowa oraz ława fundamentowa. Przy budowie domów jednorodzinnych stosuje się najczęściej dwa ostatnie rozwiązania. Zatem co jest lepsze ława czy płyta fundamentowa?

Płyta fundamentowa jest to jednolita konstrukcja z żelbetu, która zajmuje cały obszar, na którym będzie stał budynek. W przypadku ławy fundamentowej jest inaczej. Na niej opierają się tylko ściany fundamentowe. Tego typu rozwiązanie stosuje się od bardzo dawna. Ławy stanowią podpory murów budynku i przenoszą ich ciężar na grunt pionowo, co zapewnia wyjątkową stabilność i wytrzymałość całej konstrukcji.

Jeśli jednak budujemy dom na słabszym gruncie i chcemy mieć stabilny fundament, ława fundamentowa może okazać się niewystarczająca. Właśnie w takim przypadku warto rozważyć płytę, która rozkłada obciążenia na większej powierzchni. Jej zaletą jest także fakt, że posadawia się ją stosunkowo płytko, co zmniejsza zakres prac ziemnych. Ponadto odpowiednio ocieplona płyta jest równocześnie gotową podłogą na gruncie.

Płyty fundamentowe są dość nową technologią (buduje się je od lat 80. XX w.). Używa się ich w krajach, gdzie panują niekorzystne uwarunkowania glebowe oraz niesprzyjający klimat. Na pytanie, co jest lepsze – płyta fundamentowa czy ława – można odpowiedzieć, że zależy to od wielkości budynku oraz jakości gruntu. Płyty fundamentowe zyskują jednak na popularności, ponieważ są szybsze i tańsze w budowie.

Jak dobrać odpowiedni fundament do gruntu?

ofe-5847238-70388 w-70388

konstrukcja fundamentów

Jakie wyróżniamy rodzaje ław fundamentowych?

Istnieją różne rodzaje ław fundamentowych i wśród nich wyróżniamy m.in.:

  • ławy fundamentowe niezbrojone – wykonuje się je głównie pod niewielkimi budynkami, które nie generują znacznych obciążeń;
  • ławy zbrojone – przy budowie domów jednorodzinnych stosuje się je najczęściej;
  • ławy budowlane umieszczane bezpośrednio w gruncie – w ich przypadku wykonuje się wykop o wymiarach ławy i umieszcza się w nim najpierw folię termoizolacyjną;
  • ławy wykonane w deskowaniu – wymagają szerszego wykopu i wykonania warstwy pośredniej z chudego betonu.

Ciekawym rodzajem ławy jest też ława fundamentowa schodkowa. Jej konstrukcja przypomina schodki i stosuje się ją na terenach ze znacznym spadkiem oraz w budynkach częściowo podpiwniczonych.

Warto też wiedzieć, że w terminologii budowlanej używa się pojęcia: ławice fundamentowe. Odnoszą się one do tymczasowych elementów służących do wyznaczenia przebiegu fundamentów danego budynku. Zazwyczaj taka ławica składa się z drewnianych palików, desek oraz rozciągniętego drutu i jest wyznaczana przez geodetę.

Dlaczego warto wykonać geodezyjne badania gruntu?

Jak dobrać wymiary ławy fundamentowej?

Ława fundamentowa jest bardzo istotnym elementem budynku. Źle dobrana może być przyczyną jego osiadania, dlatego ważny jest wybór odpowiedniego wymiaru konstrukcji oraz prawidłowe umieszczenie jej w gruncie.

Ile powinna mieć ława fundamentowa szerokości, wysokości i grubości? To zależy od wielkości i ciężaru budynku, a także nośności gruntu, dlatego wymiary ławy fundamentowej powinien wyliczyć np. projektant przy adaptacja projektu domu do konkretnych warunków na działce.

Standardowo w domach jednorodzinnych stosuje się zbrojone ławy fundamentowe o następujących parametrach:

  • wysokość ławy fundamentowej: 30-40 cm,
  • szerokość ławy fundamentowej: 60-100 cm.

Zazwyczaj największa grubość ławy fundamentowej jest stosowana pod ścianami nośnymi lub w budynkach wykonanych z ciężkich materiałów np. z silikatów.

Jak głęboko kopać pod ławy fundamentowe? Podstawową zasadą jest, że wykopy powinny być wykonane poniżej strefy przemarzania gruntu. W Polsce istnieją 4 strefy klimatyczne różniące się poziomem takiej strefy: 0,8 m, 1,0 m, 1,2 m i 1,4 m. Głębokość wykopu zależy również od tego, czy budynek ma mieć piwnicę, czy nie, oraz od specyficznych cech podłoża na danej działce.

Jak poradzić sobie z torfem na działce budowlanej?

Jakie materiały są potrzebne do budowy ławy fundamentowej?

Do budowy typowej ławy fundamentowej ze zbrojeniem potrzebujemy przede wszystkim:

  • beton – na ławy fundamentowe najlepszy jest ten towarowy C12/15 lub C16/20,
  • stalowe pręty na zbrojenie – o średnicy 12 mm i najlepiej typu St0, St3 lub 34GS,
  • strzemiona do powiązania prętów – o średnicy 6 mm,
  • folia pod ławę fundamentową – powinna być to folia budowlana przeciwwilgociowa,
  • chudy beton pod ławy – do uzyskania chudego betonu C8/10 potrzebujemy cementu, piasku i wody,
  • materiały do deskowania – deski szalunkowe, kantówki itp.

W przypadku ław o wysokości powyżej 60 cm często stosuje się dodatkowe zbrojenie poprzecznymi prętami poziomowymi.

Kolejność prac związanych z wykonaniem ławy fundamentowej jest następująca:

  1. Wykonanie wykopu.
  2. Wyłożenie wykopu folią.
  3. Wypełnienie otworów cienką warstwą chudego betonu (ok. 10 cm).
  4. Zbrojenie i deskowanie.
  5. Wylewanie betonu na ławy fundamentowe.
  6. Wykonanie izolacji.
  7. Zasypanie fundamentów.

Jak przygotować zbrojenie ławy fundamentowej?

Jedną z najważniejszych czynności przy budowie fundamentów jest zbrojenie ławy fundamentowej. Zadaniem zbrojenia jest zwiększenie wytrzymałości fundamentu na rozciąganie całej konstrukcji budynku. Wykonuje się je z 4 prętów stalowych gładkich lub żebrowanych o średnicy 12 mm. Należy je ułożyć wzdłuż ław i połączyć na zakładkę, aby zbrojenie miało charakter ciągły. Do łączenia zbrojenia ław fundamentowych używa się strzemion.

Zbrojenie ławy schodkowej robi się podobnie, stosując zwykle uskok do 30 cm.

Bez względu na wymiary zbrojenie ławy fundamentowej trzeba też odpowiednio połączyć w narożach, używając do tego albo dodatkowych prętów w kształcie litery L, albo poprzez wygięcie głównych prętów zbrojeniowych. W miejscach styku łączy się je drutem wiązałkowym.

A co podłożyć pod zbrojenie ławy? Nie może ono leżeć bezpośrednio na gruncie, dlatego należy podłożyć pod konstrukcję dystanse lub bloczki betonowe w taki sposób, aby odległość między chudym betonem lub folią a dolnymi prętami wynosiła około 4 cm.

Dowiedz się więcej o zbrojeniu fundamentów!

Konstrukcja fundamentów na budowie

Jak przeprowadzić wylewanie ławy fundamentowej?

Jeśli chodzi o wykonanie ław fundamentowych, to na początku należy w wykopie położyć warstwę wyrównująco-podkładową tzw. chudy beton (chudziak). Następnie wykonuje się zbrojenie, a dopiero potem można przystąpić do wylewania ławy fundamentowej.

Istnieją dwie podstawowe metody tworzenia ław. Pierwsza nich to metoda z deskowaniem. Umożliwia ona dość precyzyjne przygotowanie fundamentów oraz łatwiej się wtedy równa zewnętrzne warstwy betonu. Drugą opcją jest metoda bez deskowania i w tym przypadku, gdy umieszczamy ławy fundamentowe w gruncie, należy przed jej zalaniem położyć folię hydroizolacyjną.

Masa na ławy fundamentowe powinna być wykonana z betonu klasy C12/15 lub C16/20. Ile betonu na ławy fundamentowe należy przygotować? Aby to obliczyć, potrzebne będą wymiary ławy – zewnętrzne i wewnętrzne (należy je wyliczyć, uwzględniając długość, szerokość i wysokość). Potem wystarczy odjąć wymiar zewnętrzny od wewnętrznego.

Wylewanie ławy fundamentowej powinno się wykonać w sposób nieprzerwany i szybki, najlepiej w ciągu kilku godzin. Po wylaniu betonu czekamy na lekkie związanie i dopiero wtedy wyrównujemy powierzchnię.

Po upływie 24 h ława betonowa powinna być regularnie polewana wodą przez około 2-3 dni, aby nie doszło do jej zbyt szybkiego wyschnięcia.

Ile odczekać po zalaniu ław, by zdjąć szalunek? Zwykle można to zrobić już po tygodniu. Należy jednak pamiętać, ile czasu musi schnąć ława fundamentowa. Na pełne związanie betonu trzeba czekać nawet 30 dni, choć czas schnięcia może być krótszy, ponieważ zależy od rodzaju betonu oraz warunków pogodowych.

Po całkowitym wyschnięciu ławy fundamentowej można wykonać na niej izolację np. z folii hydroizolacyjnej lub termozgrzewalnej papy asfaltowej. Dopiero potem można zasypać fundamenty oraz przystąpić do wznoszenia ścian fundamentowych.

Jakie są koszty wykonania ławy fundamentowej?

Jeśli chodzi koszt ławy fundamentowej, to zależy on przede wszystkim od jej wymiarów oraz sposobu wykonania. Chcąc obliczyć, ile kosztuje wylanie ław fundamentowych, najpierw należy uwzględnić ceny materiałów, które w 2022 roku kształtują się następująco:

  • chudy beton na podkład – 220 zł /m3,
  • stal zbrojeniowa: pręty żebrowane – 7500-9500 zł za tonę,
  • strzemiona – 2 zł/ szt.,
  • drut wiązałkowy – około 10 zł/ kg,
  • beton na ławę C16/20 (B20) – 250 zł/m3.

Do tego należy doliczyć jeszcze koszt desek szalunkowych (około 1000 zł/ m2) i folii hydroizolacyjnej (około 13 zł/mb). A ile kosztuje robocizna płyty fundamentowej? Cennik szalowania i betonowania oraz zbrojenia różni się w poszczególnych regionach Polski, ale średnio wynosi około 100 zł/m3.

Szacunkowo za budowę ławy fundamentowej dla standardowego domku jednorodzinnego o powierzchni 100 metrów kwadratowych i bez podpiwniczenia trzeba zapłacić około 25 tysięcy złotych.

Wykonanie ław fundamentowych w pytaniach i odpowiedziach

Na koniec odpowiadamy na częste pytania dotyczące ław fundamentowych.

  • Czy trzeba wibrować ławy fundamentowe?

Wibrowanie betonu na ławy fundamentowe jest konieczne, ponieważ eliminuje pęcherzyki powietrza, które mogłyby osłabić jego strukturę. W sprzedaży są jednak mieszanki betonowe, które wibrowania nie wymagają.

  • Czy izolować ławy fundamentowe?

Tak, ławy fundamentowe należy izolować, aby zabezpieczyć je przed działaniem wilgoci. Więcej przeczytasz tu: jak prawidłowo wykonać izolację fundamentów?

  • Czy trzeba podlewać ławy fundamentowe?

Polewanie świeżo wylanych ław fundamentowych jest wskazane, aby zapewnić odpowiednie warunki wiązania się materiału. Zwykle należy to robić przez około 7–14 dni od zalania – w pierwszych dniach nawet kilka razy na dobę.

  • Czy można wykonać ławy fundamentowe bez szalowania?

Tak, jest to możliwe, ale wyłącznie w sytuacji, gdy budujemy ławy o nieskomplikowanej konstrukcji oraz w gruncie spoistym i zwartym. Jeśli grunt się obsypuje lub występuje wysoki poziom wód gruntowych, wskazane jest wykonanie szalunku. Poznaj najlepsze materiały na szalunek i sposób jego wykonywania.

Autor artykułu

Podobne artykuły

Fotowoltaika
ile kosztuje fotowoltaika cena
Kredyty i finansowanie
fit for 55 gotowi na 55
Fotowoltaika
ile kosztuje fotowoltaika cena
Kredyty i finansowanie
fit for 55 gotowi na 55

Nowości w tej kategorii

Fundamenty
Posadowienie budynku
20.08.2024 r. Jan Susmaga

Posadowienie budynku: kluczowe aspekty i metody dla solidnych fundamentów

Posadowienie budynku to jeden z kluczowych elementów w procesie budowy domu....

Fundamenty
Jak wytyczyć fundamenty domu?
23.05.2024 r. Zuzanna Kaliska-Borowicz

Jak wygląda wytyczanie fundamentów pod dom?

Wytyczanie fundamentów to pierwszy etap budowy domu. Jednak jak wykonać to zadanie, aby gotowy fundament stanowił solidną...

Fundamenty
mężczyzna na budowie z poziomicą
30.04.2024 r. Daria Sicińska

Płyta fundamentowa pod domy jednorodzinne: rodzaje, wykonanie i koszty

Płyta fundamentowa to coraz popularniejszy element w projektach domów. Wykorz...

Fundamenty
budowa piwnicy pod domem jednorodzinnym
10.04.2024 r. Zuzanna Kaliska-Borowicz

Jakie fundamenty pod piwnice i podpiwniczenie w domu jednorodzinnym?

Domy z podpiwniczeniem wymagają zupełnie innego podejścia w kwestii fundament...

Fundamenty
Posadowienie budynku
20.08.2024 r. Jan Susmaga

Posadowienie budynku: kluczowe aspekty i metody dla solidnych fundamentów

Posadowienie budynku to jeden z kluczowych elementów w procesie budowy domu....

Fundamenty
Jak wytyczyć fundamenty domu?
23.05.2024 r. Zuzanna Kaliska-Borowicz

Jak wygląda wytyczanie fundamentów pod dom?

Wytyczanie fundamentów to pierwszy etap budowy domu. Jednak jak wykonać to zadanie, aby gotowy fundament stanowił solidną...

Fundamenty
mężczyzna na budowie z poziomicą
30.04.2024 r. Daria Sicińska

Płyta fundamentowa pod domy jednorodzinne: rodzaje, wykonanie i koszty

Płyta fundamentowa to coraz popularniejszy element w projektach domów. Wykorz...

Fundamenty
budowa piwnicy pod domem jednorodzinnym
10.04.2024 r. Zuzanna Kaliska-Borowicz

Jakie fundamenty pod piwnice i podpiwniczenie w domu jednorodzinnym?

Domy z podpiwniczeniem wymagają zupełnie innego podejścia w kwestii fundament...

REKLAMA
Zamknij