Podatek katastralny w Polsce - co to jest i czy zastąpi podatek od nieruchomości?

Co oznacza podatek katastralny?

Wiele osób zadaje sobie pytanie: co to jest podatek katastralny? Podatek katastralny to jeden ze sposobów opodatkowania właścicieli nieruchomości. Jeśli jest obowiązujący, wysokość podatku zależna jest od wartości domu, mieszkania lub innego obiektu. W takim modelu podatkowym im więcej warta będzie Twoja posiadłość, tym większy katastralny podatek zapłacisz.

Podatek katastralny w Polsce aktualnie nie obowiązuje, mimo że z takim sposobem opodatkowania można spotkać się w wielu innych państwach w Europie. Podatek katastralny Polska jednak nie raz już rozważała. W kwestii tej od lat toczą się dyskusje, które jednak do tej pory funkcjonują wyłącznie jako projekty. Opinie na temat zasadności wprowadzenia takiego podatku są podzielone nawet wśród ekspertów, a rządzący jak na razie obiecują, że ten typ opodatkowania nie zostanie wprowadzony.

Przeczytaj więcej: Formalności związane z zakończeniem budowy domu - na co należy zwrócić uwagę?

Na czym polega projekt podatku katastralnego?

Jeśli wiesz, na czym polega podatek katastralny, na pewno nie dziwi Cię, że budzi wiele emocji, a każdy ewentualny projekt ustawy z nim związany, jest głośno komentowany przez media. Teoria, jakby taki projekt miał został wprowadzony, wynika ze zmian w prawie dotyczących użytkowania wieczystego.

Zostało ono zastąpione prawem własności, co mogłoby uprościć w przyszłości wprowadzenie podatku katastralnego. Projekt taki jak na razie jednak nie powstał, a tym samym podatek katastralny nie jest i w najbliższej przyszłości nie będzie przegłosowany.

Zobacz najpopularniejsze projekty domów!

Terrier 2 bez garażu

3 899 zł

4 399 zł

Cena regularna

3 599 zł najniższa cena

Najniższa cena z 30 dni
przed obniżką

Przytulny D25 wariant I

3 899 zł

4 199 zł

Cena regularna

3 699 zł najniższa cena

Najniższa cena z 30 dni
przed obniżką

L-302X murowany

2 900 zł

3 200 zł

Cena regularna

2 800 zł najniższa cena

Najniższa cena z 30 dni
przed obniżką

Najpopularniejsze projekty domów

Kto chce wprowadzić podatek katastralny w Polsce?

Kto w Polsce chce wprowadzić podatek katastralny? PIS w czerwcu 2019 roku deklarował, że nie zamierza tego robić. W praktyce, mimo że podatek taki ma wiele zalet, nie chce go wprowadzać żadna władza. Wiązałoby się to dla niej z bardzo niekorzystną reakcją wyborców, a co za tym idzie, utratą poparcia. Stąd też ta forma opodatkowania jest regularnie odsuwana w czasie.

Podatek katastralny a podatek od nieruchomości - jakie są różnice?

Na ten moment w Polsce właściciele płacą podatek od nieruchomości, czyli w praktyce: podatek od powierzchni. Przy jego naliczaniu nie bierze się pod uwagę wartości budynku, jak ma to miejsce w przypadku podatku katastralnego. Stawki podatku różnią się jednak w zależności od tego, jaki jest rodzaj przeznaczenia nieruchomości. Na przykład inny podatek zostanie naliczony nad działki budowlanej, niż rolnej, nawet, jeśli będą one miały tę samą powierzchnię.

Aktualne stawki podatkowe dla nieruchomości ustalane są przez samorządy. Nie mogą być jednak one wyższe niż 49 groszy za metr kwadratowy gruntów rolnych oraz 78 groszy za metr kwadratowy powierzchni mieszkalnych. Dzięki takim rozwiązaniom, właściciele nieruchomości o znacznej wartości mogą płacić podatki znacznie niższe, niż gdyby obowiązywał ich podatek katastralny.

Wycena wartości nieruchomości przy podatku katastralnym - od czego może zależeć?

Podatek katastralny wyceniany jest w zależności od wartości nieruchomości, a jego wysokość określana jest procentowo. Często jednak różnić mogą się metody wyceny potrzebnej do opodatkowania. Wycena zależy bowiem od:

• lokalizacji,
• metrażu,
• przeznaczenia lokalu,
• stanu utrzymania itp.

Zasady wyceny wartości dla celów podatkowych określane są ustawowo. Mogą więc różnić się pomiędzy poszczególnymi krajami. Zdarza się, że wycenę mogą przeprowadzać jedynie licencjonowani rzeczoznawcy, podczas gdy są kraje, tak jak na przykład Irlandia, w których wartość szacowana jest przez właściciela.

Co oznacza podatek katastralny od nieruchomości komercyjnych?

Część osób widzi również zapowiedź wprowadzenia podatku katastralnego w zmianach prawnych wprowadzonych w 2019 roku. To wtedy wprowadzono podatek od przychodów z budynków, czyli od nieruchomości komercyjnych. On również liczony jest od wartości nieruchomości, co sugeruje, że w przyszłości może być rozszerzany nie tylko o nieruchomości komercyjne.

Na ten moment podatek od przychodów z budynków komercyjnych dotyczy budynków, które oddano do użytkowania na podstawie najmu, dzierżawy lub podobnej umowy. Dotyczy to jednak tylko nieruchomości, które:

• położone są na terenie Polski,
• są własnością lub współwłasnością podatnika,
• stanowią źródło przychodów z najmu lub dzierżawy,
• są związane z działalnością gospodarczą.

Miesięczna stawka tego podatku wynosi 0,035% wartości sumy początkowej wszystkich budynków oddanych przez podatnika w dzierżawę lub najem, liczonej od nadwyżki ich wartości powyżej 10 mln złotych.

Sprawdź: Kosztorys budowy domu - sprawdź ile kosztuje budowa domu w 2020

Podatek katastralny w Europie i na świecie - jak wygląda?

Podatek katastralny w Europie wprowadzony jest w bardzo wielu krajach. Warto zdawać sobie sprawę, gdzie w Europie jest podatek katastralny, szczególnie jeśli myślisz o zakupie nieruchomości za granicą. Wiedza ta może przydać się również, jeśli chcesz śledzić trendy na rynku europejskim. Wprowadzone na nim rozwiązania mogą, chociaż nie muszą być wzorem dla przyszłych zasad podatkowych w Polsce.

Podatek katastralny – gdzie obowiązuje? Podatek katastralny w krajach Unii Europejskiej wprowadzony jest między innymi w Niemczech, w Hiszpanii, na Litwie oraz w Grecji. Jak wysokie są stawki takiego podatku?

• podatek katastralny w Niemczech – podstawą naliczania podatku jest wartość rynkowa nieruchomości przemnożona przez określone współczynniki. Wysokość takiego podatku różni się więc w zależności od rodzaju nieruchomości oraz Landu. Wynosi od 0,26% do 1%.
• podatek katastralny w Holandii – podatek wynosi 0,1% szacunkowej wartości nieruchomości, która co roku jest aktualizowana przez urzędników.
• podatek katastralny w Hiszpanii – podatek od nieruchomości wynosi od 0,4% do 1%. Dodatkowo w przypadku wynajmowania nieruchomości opłaca się 24,75% przychodów.
• podatek katastralny na Litwie – w przypadku nieruchomości gruntowych stawka wynosi 1,5%, w przypadku nieruchomości budowlanych natomiast od 0,3% do 1%.
• podatek katastralny we Francji – naliczany jest nie od wartości nieruchomości, ale od potencjalnego dochodu, jaki może osiągnąć właściciel w związku z własnością,
• podatek katastralny w Danii – w przypadku nieruchomości o wartości do 304000 DKK wynosi 1%, natomiast powyżej też wartości naliczane jest 3%,
• podatek katastralny w UK – wysokość podatku ustalana jest indywidualnie przez lokalne samorządy, a dodatkowo wydzielonych jest osiem grup podatkowych. Najniżej wyceniane budynki opodatkowane są w wysokości 0,5% wartości nieruchomości, średnio wyceniane – 1% wartości nieruchomości, natomiast nieruchomości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza. opodatkowane są stosunkowo do wysokości czynszu.
• podatek katastralny w Szwecji – nieruchomości, które znajdują się w posiadaniu osób fizycznych, podlegają opodatkowaniu w stawce od 0,5 do 1 proc. wartości nieruchomości, która szacowana jest co 6 lat i wynosi około 75 proc. wartości rynkowej
• podatek katastralny w Grecji – podatek katastralny wynosi od 0,025 do 0,035 % tzw. obiektywnej wartości nieruchomości.
• podatek katastralny w Czechach – dotyczy gruntów oraz zabudować, a jego wysokość zależy od typu nieruchomości, jej przeznaczenia oraz umiejscowienia.
• podatek katastralny w USA – wysokość podatku kastralnego różni się w zależności od stanu, ale średnio jest to powyżej 1%.

Gdzie jeszcze wprowadzony jest podatek katastralny na świecie? W jakich krajach poza Europą właściciele muszą go opłacać? Jest wprowadzony na przykład w Singapurze, gdzie wynosi 4% od wartości nieruchomości zamieszkiwanej przez właściciela.

Podatek katastralny - wady i zalety ustawy

Nie da się jednoznacznie określić, na ile korzystnym rozwiązaniem jest podatek katastralny. Ustawa zmieniająca aktualne zasady podatkowe miałaby zarówno pozytywny na pewne obszary, jak i negatywny na inne. Jakie są wady i zalety takiego rozwiązania?

Zalety podatku katastralnego:

• zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego,
• uzależnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego od realnych działań, które mają na celu podnosić wartości nieruchomości,
• przyczynia się do uporządkowania sposobu zagospodarowania przestrzeni i zwiększa dostępność mieszkań oraz domów na rynku,
• wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami,
• ograniczenie tzw. szarą strefę podatków lokalnych,
• z założenia ma bardziej proporcjonalne rozkładać ciężary podatkowe w społeczeństwie,
• stanowi motywację do wykorzystania niezagospodarowanych obecnie nieruchomości,
• zwiększenie powszechnej dostępności do informacji dla potencjalnych inwestorów na temat zasobów terenów, dzięki udostępnianiu przez władze lokalne, zwykle w formie elektronicznej, bazy danych i map dotyczących oszacowanej wartości nieruchomości,
• zwiększenie nadzoru społecznego nad działaniami samorządu lokalnego, przez podnoszenie świadomość właścicieli o istnieniu zależności między wartością ich nieruchomości, traktowanej jako istotna inwestycja, a sposobem wydawania zasobów miejskich, czy gminnych.
• wysokość podatku dostosowana jest do zakresu usług, które występują w danej gminie. W gminach miejskich wysokość środków z podatku byłaby stosunkowo wyższa, w porówaniu z gminą wiejską.

Wady podatku katastralnego:

• wzrost wysokości podatków może wywołać wzrost kosztów wynajmu i użytkowania nieruchomości,
• wprowadzenie takiego podatku jest kosztowe ze względów administracyjnych,
• generuje dodatkowe koszty związane z administrowaniem, (m.in. konieczność aktualizacji wartości nieruchomości)
• wysokość obciążeń podatkowych nie zależy od dochodów podatnika,
• może przyczynić się osłabienia skłonności właścicieli nieruchomości do ich remontowania lub modernizowania z obawy przed wzrostem ich wartości,
• może pogłębić dysproporcje dochodowe pomiędzy gminami biednymi a bogatymi.

Jak wygląda wycena nieruchomości i ile ona kosztuje?

Skutki związane z wprowadzeniem podatku katastralnego

Wprowadzenie podatku katastralnego z pewnością spowodowałoby podwyższenie wysokości świadczeń, które trzeba odprowadzać na rzecz państwa. Zależnie od tego, jaka jest wartość posiadanej przez nas nieruchomości, podatek mógłby wzrosnąć od kilkudziesięciu do nawet kilkuset procent.

Ze względu na wysoką wartość gruntu, skutki byłyby najbardziej odczuwalne dla właścicieli nieruchomości położonych w centrach miast. Znacząco zmianę odczuliby także emeryci, którzy są właścicieli wartościowych nieruchomości, jednak sami nie mają już znaczących dochodów. Dla nich utrzymanie mieszkania mogłoby okazać się niemożliwe.

Podatek katastralny - ile miałby wynosić?

Mimo popularności w innych krajach europejskich, jak na razie nic nie zapowiada, aby również u nas został wprowadzony podatek katastralny. Ile procent mógłby jednak wynosić, gdyby rząd zdecydował się podpisać stosowną ustawę?

Zaproponowane przez fundację Batorego to:

• maksymalnie 0,1% wartości – dla nieruchomości  o wartości poniżej 100 000 zł,
• od 0,1% do 0,15% wartości – dla nieruchomości  o wartości powyżej 100 000 zł i poniżej 200 000 zł,
• od 0,16% do 0,25% wartości – dla nieruchomości  o wartości powyżej 200 000 zł i poniżej 300 000 zł,
• od 0,26% do 0,35% wartości – dla nieruchomości  o wartości powyżej 300 000 zł i poniżej 500 000 zł,
• od 0,36% do 0,60% wartości – dla nieruchomości  o wartości powyżej 500 000 zł i poniżej 1 000 000 zł,
• od 0,61% do 0,74% wartości – dla nieruchomości  o wartości powyżej 1 000 000 zł i poniżej 2 000 000 zł,
• 0,75% wartości – dla nieruchomości  o wartości powyżej 2 000 000 zł

Jak może być liczony podatek katastralny?

Jest kilka rozwiązań, które określają zasady, pozwalające wyliczyć podatek katastralny. To, jak go liczyć zapisane jest w ustawie konkretnego kraju. Zasady naliczania nie są więc wszędzie takie same. Na przykład w Wielkiej Brytanii, podatek naliczany jest progresywnie, podczas gdy we Francji oraz Belgii, nalicza się go od prognozowanego dochodu, który wygeneruje dana nieruchomość.

Podatek katastralny w Polsce - kiedy zostanie wprowadzony?

Osoby, które szukają odpowiedzi na pytanie: kiedy wejdzie podatek katastralny w Polsce, niestety na ten moment jej nie znajdą. Spekulowano, że podatek katastralny wejdzie w życie od 2020 roku, jednak nic takiego się nie stało. Nic też bezpośrednio nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie miał się pojawić podatek katastralny w Polsce. Rząd nie zapowiada, od kiedy zmiany w prawie miałyby zostać wprowadzone.

Co może być korzystną alternatywą dla podatku katastralnego?

Wprowadzenie podatku katastralnego to nie jedyny sposób na zmianę aktualnego systemu podatkowego. Alternatywą dla niej jest podatek od wartości gruntu. Jakie zalety ma takie rozwiązanie?

• podobnie jak podatek katastralny: zwiększa dochód samorządów,
• nie zniechęca do inwestowania w budynki,
• jest tańszy oraz łatwiejszy do wprowadzenia do porządku prawnego,
• jego wysokość jest zależna od wartości nieruchomości,
• jej odczuwalność dla portfela właściciela nie jest aż tak zauważalna.

Warto mieć jednak na uwadze, że zmiany w tym zakresie mogą nie być wystarczające z punktu widzenia zapotrzebowania budżetu samorządów, co i tak może w przyszłości spowodować konieczność wprowadzenia podatku katastralnego od nieruchomości.

Czy grozi nam podatek katastralny w 2021 roku?

Wszyscy, którzy pytają, czy grozi nam podatek katastralny w najbliższym roku 2021, raczej nie powinni się niepokoić. Nowy podatek katastralny wiązałby się z bardzo wysokimi kosztami dla budżetu państwa, a także sprowadziłby na rządzących niezadowolenie społeczne.

Na razie więc nie zanosi się na to, aby właściciele cennych nieruchomości mieli płacić dziesięć, a nawet dwadzieścia razy wyższy podatek niż obecnie. 

Sprawdź dodatkowo: Formalności związane z budową domu w 4 krokach!