Jak zaprojektować i wykonać drenaż opaskowy?

W artykule:

• Co to jest drenaż opaskowy?
• Kiedy stosować drenaż opaskowy?
  • Kiedy nie stosować drenażu opaskowego?
• Elementy i schemat konstrukcji drenażu opaskowego
• Czy na drenaż opaskowy potrzebne jest pozwolenie?
• Ile kosztuje wykonanie drenażu opaskowego?
• Zasady projektowania skutecznego drenażu opaskowego
• Montaż drenażu opaskowego krok po kroku
  • Studzienki w drenażu opaskowym
  • Jak wykonać drenaż opaskowy w glinie?
• Prawidłowe utrzymanie i konserwacja systemu drenażu opaskowego

Co to jest drenaż opaskowy?

Drenaż opaskowy to system rur drenarskich, które są zakopane w ziemi na zewnętrznym obwodzie domu na poziomie fundamentów. Rury mają specjalne otwory drenażowe, przez które dostaje się woda pochodząca z gruntu oraz z deszczówki. Rury są ułożone ze spadkiem, aby zawartość mogła swobodnie spływać do odbiornika np. do studzienki kanalizacyjnej. Tego typu drenaż pełni ważną funkcję w ochronie fundamentów przed zawilgoceniem i podmakaniem. Dzięki odpowiedniemu zaprojektowaniu i wykonaniu drenaż skutecznie odprowadza nadmiar wody gromadzącej się wokół budynku.

Kiedy stosować drenaż opaskowy?

• Drenaż opaskowy stosuje się w określonych przypadkach, m.in. gdy wokół budynku gromadzi się nadmiar wód gruntowych powodujących zagrożenie dla budynku, czyli gdy mogą one doprowadzać do podtopienia piwnicy lub nadmiernego wilgotnienia ścian i fundamentów. Sprawdź również: Jak wygląda budowa domu przy wysokim poziomie wód gruntowych na działce?
• O montażu drenażu opaskowego warto pomyśleć przede wszystkim wtedy, gdy na działce jest nieprzepuszczalny grunt np. glina, która nie zapewnia swobodnego ujścia wody.
• Drenaż opaskowy będzie także niezbędny, jeśli ze względu na ukształtowanie terenu wybierzesz projekt domu na skarpie lub zdecydujesz się na dom z piwnicą.

Sprawdź projekty domów parterowych podpiwniczonych

APS 190 NEW

4 199 zł

Ambrozja 16

5 649 zł

Miłków 19 dws

4 799 zł

Projekty domów parterowych podpiwniczonych

Kiedy nie stosować drenażu opaskowego?

Warto też wiedzieć, kiedy nie montuje się drenażu opaskowego. Otóż taka instalacja nie zda egzaminu, jeśli woda gruntowa jest pod ciśnieniem i wywiera napór na fundamenty. W takiej sytuacji jedynym sposobem na zabezpieczenie fundamentów jest zastosowanie specjalnej izolacji.

O tym, czy należy wykonać drenaż opaskowy, najlepiej się przekonać, zamawiając badanie geotechniczne gruntu. Czasami jednak konieczność zamontowania instalacji widoczna jest już na etapie wznoszenia fundamentów, gdy na dnie wykopów gromadzi się woda.

Co, jeżeli wilgoć wniknęła ściany? Sprawdź: Osuszanie ścian w domu. Czym się je przeprowadza i ile kosztuje?

Elementy i schemat konstrukcji drenażu opaskowego

Ogólny schemat drenażu opaskowego jest dość prosty. Jest to bowiem system rur, które ułożone są równolegle do fundamentów budynku, opasając go w formie pierścienia. Trasa przebiegu zależy więc od obrysu domu.

Na całą instalację składają się następujące elementy:

• rury drenarskie – są one perforowane i wykonane najczęściej z tworzywa PVC, a także zabezpieczone otuliną np. z geowłókniny, która zapobiega zatykaniu się otworów cząstkami gruntu i tym samym zapewnia właściwą wydajność całego systemu;
• studzienki rewizyjne – umieszcza się je w najwyższym punkcie opaski (najczęściej w narożnikach domu); służą one do odpowietrzania układu oraz są pomocne w jego okresowym oczyszczaniu;
• studzienka zbiorcza – montuje się ją w najniższym miejscu całego układu, ponieważ to do niej ma spływać cała zebrana przez drenaż woda, jest ona także połączona z odbiornikiem, do którego odprowadzany jest nadmiar wody ze studzienki.

Dodatkowo do wykonania drenażu opaskowego potrzebna jest obsypka, a także elementy montażowe, np. kształtki łączeniowe do rur.

Przy projektowaniu systemu odwadniającego bardzo ważne jest, by właściwie określić, w jakiej odległości od budynku go umieścić. Wytyczne tutaj są następujące:

• drenaż opaskowy wokół istniejącego budynku układa się w odległości 2-3 metrów od jego ścian,
• drenaż opaskowy układany w czasie wznoszenia nowego domu powinien być zamontowany w odległości około 40-50 cm od ścian fundamentowych.

Czy na drenaż opaskowy potrzebne jest pozwolenie?

W Polsce na wiele robót wykonywanych na działce należy mieć stosowne pozwolenie lub przynajmniej trzeba zgłosić je do odpowiedniego urzędu. Czy w takim razie inwestorowi jest potrzebne na drenaż opaskowy pozwolenie, czy zgłoszenie?

Przepisy niestety są dość skomplikowane. Jak się bowiem okazuje, w niektórych przypadkach konieczne jest uzyskanie tzw. pozwolenia wodnoprawnego. Chodzi o sytuacje, gdy woda odprowadzana jest poza obręb działki np. do systemu kanalizacyjnego, rowu melioracyjnego albo pobliskiej rzeki czy stawu. Nie będzie ono potrzebne, jeśli woda będzie gromadzona np. w studni chłonnej lub oczku wodnym znajdującym się na terenie posesji.

Więcej na ten temat piszemy tutaj: Czy drenaż wymaga pozwolenia na budowę?

Ile kosztuje wykonanie drenażu opaskowego?

Koszt drenażu opaskowego zależy od kilku kluczowych czynników: długości opaski (a więc wielkości budynku), rodzaju zastosowanych materiałów, ukształtowania terenu, poziomu wód gruntowych oraz kosztów robocizny w danym regionie. Na ostateczną wycenę wpływa również odległość od odbiornika wody i ewentualna konieczność wykonania dodatkowych prac ziemnych lub hydroizolacyjnych.

Średni koszt wykonania drenażu opaskowego wokół domu jednorodzinnego (o obwodzie ok. 40 m, czyli wymiarach 10x10 m) wynosi od 9 000 do nawet 14 000 zł. Na tę kwotę składają się m.in.:

• rury drenarskie – koszt 1 mb rury o średnicy 80 mm to ok. 4–8 zł, a o średnicy 100–120 mm: 5–15 zł,
• studzienka drenarska – od 200 do 500 zł,
• materiały filtracyjne i obsypka – łącznie ok. 400–600 zł,
• robocizna – średnio 80–120 zł za każdy metr bieżący wykonanego drenażu.

Dla domu z opaską o długości 40 metrów, sam koszt robocizny może więc wynieść od 3 200 do 4 800 zł, nie licząc materiałów. Warto dodać, że w trudniejszych warunkach gruntowych lub przy bardziej rozbudowanych instalacjach (np. z dodatkowymi warstwami filtracyjnymi czy drenem francuskim) cena może wzrosnąć.

Warto podkreślić, że drenaż opaskowy to inwestycja, która znacząco poprawia bezpieczeństwo budynku, chroniąc fundamenty przed wilgocią i podtopieniami. Dlatego przy planowaniu budowy domu lub modernizacji systemu odwodnienia warto uwzględnić nie tylko koszty, ale i jakość wykonania oraz trwałość zastosowanych rozwiązań.

ofe-5847238-70015 w-70015

Zasady projektowania skutecznego drenażu opaskowego

Aby system odwodnienia zdał egzamin, należy wiedzieć, jak wykonać drenaż opaskowy zgodnie z zasadami. 

👉 Przede wszystkim należy pamiętać, by układanie rur rozpocząć w miejscu najbardziej odległym od przewidzianego odpływu wody.

👉 Rury drenarskie treba układać mniej więcej w połowie wysokości ławy fundamentowej (ale bliżej jej górnej krawędzi) i koniecznie ze spadkiem min. 0,3%. Optymalna głębokość dla ułożenia wynosi 60-80cm.

👉 Wokół rur konieczne jest wykonanie obsypki żwirowej w warstwie około 15 cm z każdej strony. Istnieje pogląd, że w przypadku rur w otulinie z geowłókniny lub włókna kokosowego nie trzeba stosować obsypki, jednak specjaliści radzą z niej nie rezygnować, ponieważ poprawia ona wydajność drenażu.

👉 W przypadku gdy grunt jest przepuszczalny, zamiast odprowadzania wody do odbiornika (np. do kanalizacji bądź studni), można ją rozsączyć po działce. Można to zrobić jedynie na dużej parceli, ponieważ woda musi być rozsączona w odległości minimum 20-30 m od budynku.

Montaż drenażu opaskowego krok po kroku

1. Wykonanie wykopu
   Pierwszym krokiem jest wykonanie wykopu, którego dno warto wzmocnić warstwą z kruszywa, np. grubego żwiru.
2. Przygotowanie rur drenarskich
   Następny etap obejmuje przygotowanie rur – trzeba je przyciąć pod kątem prostym do ich osi, a krawędzie oszlifować i sfazować.
3. Układanie rur i montaż studzienek
   Rury układamy później z odpowiednim spadkiem. Trasa przebiegu rurociągu powinna być możliwie jak najprostsza. Prawidłowo zainstalowany drenaż opaskowy musi mieć zamontowane przy narożnikach budynku studzienki, dzięki którym będzie możliwa okresowa kontrola i czyszczenie.
4. Zabezpieczenie rur
   Trzeba je następnie zabezpieczyć warstwą filtracyjną lub otuliną. Czynności tej nie trzeba wykonywać, jeśli do wykonania drenażu opaskowego użyta rur w otulinach, najczęściej z geowłókniny lub włókna kokosowego.
5. Zasypanie wykopu
   Ostatnim etapem jest zasypanie wykopu odpowiednim materiałem o bardzo dobrej przepuszczalności, chociażby żwir, keramzyt lub piasek.

Studzienki w drenażu opaskowym

Ile studzienek w drenażu opaskowym trzeba uwzględnić? Należy koniecznie zastosować dwa ich typy, a mianowicie:

1. studzienki rewizyjne - ich zadaniem jest odpowietrzanie układu. Jeśli chcemy, by drenaż funkcjonował jak najsprawniej, studzienki rewizyjne można zamontować w każdym narożniku budynku;
2. studzienki zbiorcze - studzienka zbiorcza służy do zbierania wód opadowych i ich odprowadzania do odbiornika. Umiejscawia się ją w najniższym punkcie układu drenażu opasowego.

Jak wykonać drenaż opaskowy w glinie?

Drenaż opaskowy w glinie jest niezbędny. Jest to bowiem wyjątkowo nieprzepuszczalny rodzaj gruntu, który utrudnia samoistne odprowadzanie wody. Należy pamiętać, że fundamenty budynku wznoszonego na glinie powinny być posadowione poniżej głębokości przemarzania gruntu.

Konieczne jest także wykonanie szczelnej izolacji pionowej i poziomej. Wokół tak przygotowanych fundamentów musi być zastosowana solidna żwirowa obsypka wokół rur drenażowych (najlepiej warstwowa o grubości około 20 cm), aby ułatwiała odpływ wody do rur drenażowych. Drenaż opaskowy w glinie wymaga obowiązkowo zastosowania systemu studzienek.

Prawidłowe utrzymanie i konserwacja systemu drenażu opaskowego

Aby drenaż opaskowy wokół budynku działał prawidłowo, trzeba okresowo dbać o jego czystość i konserwację. W studzienkach drenażowych będzie gromadził się piasek i muł, dlatego usunięcie zalegających elementów jest konieczne, by cały system mógł efektywnie funkcjonować.

Usuwanie zanieczyszczeń to jednak nie wszystko – co dwa lub trzy lata musimy przepłukać cały system wodą pod ciśnieniem. Wszystkie czynności nie są trudne do wykonania, nie zabierają też zbyt wiele czasu, a znacząco usprawniają działanie drenażu. Warto także pamiętać o tym, by na bieżąco sprawdzać drożność  ujścia drenażu.