Nadproża. Wszystko o rodzajach, wyborze, montażu i kosztach

W artykule:

• Czym jest nadproże?
• Charakterystyka i najważniejsze informacje o nadprożach
• Jakie są rodzaje nadproży?
  • Nadproże nad drzwiami
  • Nadproże nad oknem
  • Nadproża żelbetowe
  • Nadproża prefabrykowane
  • Nadproże drewniane
  • Nadproża systemowe
  • Nadproże strunobetonowe
  • Nadproże stalowe
  • Nadproże kleina
• Jak prawidłowo wykonać nadproże? Ogólne zasady montażu
• Murowanie nadproża. Jak zrobić to prawidłowo?
• Ile kosztuje nadproże? Cena za montaż i gotowe nadproże
• Nadproże – pytania i odpowiedzi

Czym jest nadproże? 

Nadproże to element konstrukcyjny w formie belki o przekroju kwadratowym lub prostokątnym, wykonywany na początkowych etapach budowy domu. Umieszcza się go nad otworami w ścianie, gdzie później pojawią się okna i drzwi. Zadaniem nadproży jest absorbowanie ciężaru konstrukcji i przenoszenie go na obie strony otworu, tak aby obciążenia rozchodziły się prawidłowo i równomiernie. Dzięki temu konstrukcja jest solidna, stabilna i nie powoduje zagrożeń.

Charakterystyka i najważniejsze informacje o nadprożach

Jakie są długości nadproży? 

W zależności od producenta rozpiętości mogą się wahać w przedziale od 90 do 360 cm. Na rynku spotkać można także nadproża o większej długości. Warto zawsze pamiętać o tym, by były dłuższe od wnęki otworu okiennego lub drzwiowego o około 40-50 cm.

Jaką wysokość mają nadproża?

Pytaniem, które często zadają sobie inwestorzy, jest też to, jaka powinna być wysokość nadproża. Najpopularniejsze rodzaje mają wysokość 19–22 cm.

Jakie są rodzaje nadproży?

Wyróżnić można wiele rodzajów nadproży. Mogą być one wykonane z rozmaitych materiałów, jak chociażby beton, drewno czy stal. Ze względu na wykorzystanie nadproży, możemy wyróżnić nadproże nad drzwi i nadproże nad okno. Czym charakteryzuje się każde z nich?

Nadproże nad drzwiami

Wnęki drzwiowe, które znajdują się w ścianach nośnych, muszą mieć wykonane nadproże. Wzmocnienie takie zapobiegnie zawaleniu się ściany czy zniszczeniu drzwi. Dobieramy je między innymi w zależności od szerokości otworu. Jakie nadproże nad drzwi 80, a jakie nadproże nad drzwi 90? W pierwszym przypadku najlepiej sięgnąć po nadproża o długości 120 cm, w drugim – 140 cm.

Nadproże nad oknem

Wiele osób, które planują budowę domu, zastanawia się, czy nad oknem również musimy uwzględnić ten element. Tak – element ten musi być jednak dopasowany do projektu domu i konkretnej wnęki. Jakie nadproże do okna 150 cm wybrać? W tym przypadku dobrym wyborem będą elementy o długości 200 cm.

Nadproża żelbetowe

Takie nadproże przygotowywane jest z mieszanki betonowej oraz metalowego zbrojenia, których klasę wytyczył projektant domu. Do utworzenia niezbędna będzie forma, którą przygotowuje się z desek, sklejki lub wodoodpornych płyt OSB.

Nadproże żelbetowe tworzy się zwykle na bieżąco na budowie, najczęściej z betonu klasy B20, B25 i B30 oraz stali AIII lub ST3S. Jeśli rozpiętość belki wynosi od 6 do 8 m, stosuje się tzw. podciągi – belki nośne. Nadproża betonowe zbrojone powinny być wykonywane przez doświadczonych pracowników.

Nadproża prefabrykowane

Nadproża fabrycznie zbrojone przyjeżdżają na budowę gotowe do montażu. W tym przypadku mamy możliwość wyboru pomiędzy dwoma typami – betonowymi belkami lub lżejszymi, z keramzytobetonu. Nie mają ocieplenia, przez co nadają się jedynie do ścian dwu- i trzywarstwowych.

Należy mieć na uwadze, że gotowe nadproże prefabrykowane jest ciężkie i do jego przenoszenia może się przydać mały dźwig na podeście. Montując prefabrykowane belki, puste miejsca wypełnia się od zewnątrz izolacją termiczną.

Domy z prefabrykatów drewnianych dobrze współgrają z takimi nadprożami.

Nadproże drewniane

Czy nadproże może być drewniane? Tak – może mieć prostą formę litej, drewnianej belki o przekroju prostokąta lub kwadratu. W przypadku produktów z drewna mamy również do wyboru skorzystanie z drewna klejonego, drewnianych belek dwuteownikowych lub drewnianych kratownic. Przy montażu stosuje się podwójne słupki montowane po bokach, zaś na wewnętrznych (słupkach ościeża) opiera się samo nadproże.

Sprawdź również: Dźwigar dachowy: jakie wyróżniamy i kiedy je stosujemy?

Nadproża systemowe

W nadprożu systemowym głównym elementem są kształtki, do których wyprodukowania użyto ceramiki, sylikatu, betonu, betonu komórkowego czy keramzytu. Takie rozwiązanie zapewnia lepszą ochronę przed utratą ciepła, a to dlatego, że wnętrze kształtki wypełnia się wkładem termoizolacyjnym.

Nadproża systemowe są najczęściej przygotowywane jako półprodukt przystosowany do budowy domów w wybranej technologii. Nadproże ceramiczne warto przede wszystkim wybierać do wnęk o większych rozmiarach.

Nadproże strunobetonowe

To jeden z rodzajów prefabrykowanych. Nadproże strunobetonowe wyprodukowane jest z betonu komórkowego C40/50 i stalowego zbrojenia strunowego. Charakteryzuje się znaczną odpornością na obciążenia i dużą wytrzymałością.

Nadproże strunowe jest łatwe w montażu i funkcjonalne, jednak wyróżnia je tez wyższa cena.

Nadproże stalowe

Tego typu nadproża mają kształt gotowych belek stalowych. Dobrze sprawdzą się przy dużych obciążeniach. Warto je też wykorzystać przy otworach, których szerokość wynosi więcej niż 2,5 metra. Nadproża takie mogą powstawać bezpośrednio na budowie lub być produkowane przez zakłady konstrukcji stalowych, według indywidualnego projektu. Są sztywne, trwałe, wytrzymałe.

Nadproże kleina

Nadproża z cegły inaczej nazywane są nadprożami typu kleina. Wykonywane są one z cegieł połączonych zaprawą i zbrojonych wkładkami stalowymi. W zależności od tego, jaką szerokość ma otwór, cegły ustawia się stojąco lub na rąb. Nadproże kleina stosuje się w ścianach ceglanych, których grubość jest większa niż 25 cm.

Polecamy także nasz tekst: Strop Kleina: parametry techniczne i rodzaje. Czy warto go zastosować?

Poszczególne typy różnią się nie tylko sposobem wykonania, ale też ceną i kosztami montażu. Zwykle w ich wyborze najlepiej jest kierować się radą specjalisty, który oceni, jakie rozwiązanie będzie najlepsze dla naszego projektu domu i jednocześnie optymalne dla portfela.

Jak prawidłowo wykonać nadproże? Ogólne zasady montażu

Wspólną zasadą montażu któregokolwiek z rodzajów nadproży będzie wcześniejsze zaplanowanie odpowiedniej warstwy termicznej w celu uniknięcia tworzenia się mostków cieplnych. To bardzo ważne dla ogólnych właściwości termoizolacyjnych domu, a więc i kosztów jego eksploatacji w przyszłości. Nadproża na ścianach opiera się na zaprawie, pamiętając przy tym, żeby pozostawić zapas zależny od rozpiętości projektowanego otworu.

Jak wygląda montaż nadproża w istniejącej ścianie? W takim przypadku należy pamiętać przede wszystkim, by nie wstawiać krótkich belek pomiędzy stare nadproża – musi być ono na całej długości ciągłe. W istniejącą ścianę najlepiej jest wstawić belki stalowe. Przed ich zamontowaniem trzeba wykuć bruzdy po obydwu stronach ściany, później osadzić belki, a następnie zalać je betonem.

Ważne jest też, by wiedzieć, ile powinno zachodzić nadproże na ścianę? Przyjmuje się, że belki powinny być o 40–50 cm dłuższe od wykutych w ścianie otworów. Jeśli otwór ma szerokość 160 cm, wymagana szerokość oparcia nadproża na murze to 20 cm z każdej strony. Gdy otwór ma szerokość 180 cm, belki muszą mieć 25-centymetrową szerokość oparcia zarówno z jednej, jak i z drugiej strony otworu.

Przeczytaj koniecznie: Z czego budować dom? Oto najlepsze materiały do budowy domów

Murowanie nadproża. Jak zrobić to prawidłowo?

Prawidłowe wykonanie nadproży wymaga ich odpowiedniego murowania, wybrania najlepszego do tego elementu betonu.

Pierwszym krokiem jest przymocowanie do muru deskowania. W jego wnętrzu, na podkładkach dystansowych, ustawia się następnie zbrojenie. Ostatnim krokiem jest wypełnienie formy betonem. Deskowanie można rozmontować po upływie około 20 dni. Po tym czasie można też przejść do dalszego wznoszenia muru.

Jaki beton na nadproża wybrać? Ile czasu schnie nadproże? Najczęściej elementy te wykonane są z betonu B25 (C20/25). Schnięcie obejmuje zazwyczaj czas około kilkunastu godzin – oczywiście im temperatura otoczenia jest wyższa, tym beton schnie szybciej.

W czasie prac może pojawić się też pytanie, jaka zaprawa do nadproża będzie najlepsza, a także, po jakim czasie zdjąć szalunki z nadproża. Zatem:

• Podczas prac powinno się wykorzystywać zaprawę cementową lub cementowo-wapienną.
• Jeśli nadproże zostało wykonane z dobrego betonu, a warunki pogodowe są sprzyjające – powietrze jest ciepłe, letnie – można je po około tygodniu rozszalować i dodatkowo wesprzeć po środku słupem, który będzie podtrzymywał konstrukcję jeszcze przez kilka dni.

Ile kosztuje nadproże? Cena za montaż i gotowe nadproże

Każdy inwestor zastanawia się przede wszystkim, jakie będą koszty poszczególnych elementów i prac, w tym: ile kosztują gotowe nadproża? Ich cena nie jest wygórowana. Popularne nadproża prefabrykowane L19 będą kosztować – w zależności od długości – od 40 do 270 zł. Z kolei przyjmuje się, że średnia cena nadproża betonowego to 25 zł/m.

Ile kosztuje montaż nadproży? Tutaj cena będzie zależała przede wszystkim od konkretnej firmy. Zazwyczaj koszt jest łączony z wykonaniem otworu i może wynosić nawet 300 zł za metr bieżący. Wstawienie nadproża będzie miało cenę uzależnioną między innymi od ich długości czy wybranego rodzaju.

Nadproże – pytania i odpowiedzi

Wybór i montaż nadproży często nastręcza inwestorom wielu pytań. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane.

Kiedy nie trzeba montować nadproża?

Montowanie nadproża nie jest niezbędne, jeśli otwór wykonany jest w ścianie, która nie jest nośna. Należy jednak koniecznie upewnić się, że dana ściana nie przenosi naprężeń.

Czy można ciąć nadproże?

Nadproża stanowią element konstrukcyjny, nie można więc ich ciąć. Przez takie działanie można naruszyć całą konstrukcję. Lepiej jest, zamiast tego, zamówić stolarkę okienną lub drzwiową na konkretny wymiar.

Jak wzmocnić nadproże?

Nadproże można wzmocnić, między innymi wykorzystując pręty stalowe czy druty żebrowe. Aby wzmocnić murowane nadproża, zastosować można także kształtowniki stalowe lub belki żelbetowe. Można też wypełnić spękania mieszanką iniekcyjną.

Jakie nadproża na ścianki działowe?

Na rynku dostępne są gotowe nadproża na ścianki działowe. Charakteryzują się one niewielką wagą, łatwością montażu. Przenoszą one obciążenia spoczywających na ścianach bloczków.

Polecamy nasz cennik: Ceny betonu. Ile kosztuje worek lub kubik betonu danego rodzaju?