Czym charakteryzuje się dach kopertowy i jakie są jego wady i zalety?

Zwieńczeniem każdego budynku jest, rzecz jasna, dach. W projekcie domu powinien mieć on określoną konstrukcję czy kąt nachylenia. Ustalane są także materiały pokrycia. Do wyboru w różnych projektach domów są różne rodzaje dachów, różniące się między sobą m.in. liczbą spadów.

Są dachy jednospadowe, dwuspadowe, a w projektach domów nowoczesnych najczęściej dachy płaskie, proste, które dodatkowo ułatwiają instalację paneli fotowoltaicznych właściwie zorientowanych na kąt padania promieniowania słonecznego. Jak na ich tle wypada dach kopertowy?

Dach kopertowy – czym cechuje się ten rodzaj dachu?

Dach kopertowy to inaczej dach czterospadowy – popularne rozwiązanie wykorzystywane głównie w domach jednorodzinnych. Jak sama nazwa wskazuje, tworzą cztery skośne połacie dachowe, najczęściej mające takie samo nachylenie. Dwie z nich mają kształt trapezu, a dwie kolejne – trójkąta.

Istnieją jednak odstępstwa od tej reguły, obejmujące domy na planie kwadratu. W ich przypadku występują inne kształty połaci dachu kopertowego. Projekt zakłada, że wszystkie mają kształt trójkąta. Wówczas dach kopertowy bywa nazywany dachem namiotowym. Zalicza się go do grona dachów stromych.

Dach kopertowy – schemat

W schemacie dachu kopertowego wyraźnie można zauważyć kształt połaci. W zależności od tego, pod jakim kątem są nachylone do powierzchni stropu, mogą mieć kształt trójkątów lub trapezów. Jeśli wszystkie połacie są trójkątne, mówimy o dachu namiotowym, pozbawionym kalenicy, bo wszystkie wierzchołki połaci dachowych schodzą się w najwyższym punkcie dachu, tworząc konstrukcję przypominającą piramidę.

Dach kopertowy – konstrukcja

Podstawową konstrukcją nośną w przypadku dachu czterospadowego jest kalenica, ułożona równolegle do dłuższych płaszczyzn dachu kopertowego. Konstrukcja więźby jest przy tym płatwiowo-kleszczowa.

Krokwie stykające się w kalenicy opierają się na belce kalenicowej i najczęściej dodatkowo wspierane są na płatwiach, belkach równoległych do kalenicy. Połacie równoległe w stosunku do siebie w miejscu styku tworzą kąty wypukłe, co ułatwia spływanie z nich wody opadowej i zabezpiecza przed zaleganiem pokrywy śnieżnej. Natomiast same płatwie wymagają podparcia na słupach, za pomocą których obciążenia z dachu są przenoszone na strop.

Słupy przenoszące obciążenia mogą być w niektórych przypadkach usunięte, jeśli zastosowana zostanie więźba prefabrykowana, w której wykorzystane będą dźwigary kratownicowe z pasem dolnym. Tworzy on strop belkowy nad parterem, dzięki czemu można zrezygnować ze stropu betonowego.

W budowie dachu kopertowego stosowany jest szkielet z drewna sosnowego, odpowiednio wysuszonego i impregnowanego ciśnieniowo.

Dach kopertowy a czterospadowy – różnice

Pomimo tego, że dach kopertowy jest nazywany dachem czterospadowym, określenia te nie do końca znaczą to samo. Nie można też utożsamiać ze sobą dachu dwuspadowego czy kopertowego, ponieważ mają one inną liczbę połaci. Dach czterospadowy to wspólne określenie dla dachów kopertowych i namiotowych, czyli dachów stromych. Wszystkie składają się z czterech połaci.

Niemniej w przypadku dachu kopertowego dwie połacie mają kształt trapezu, a dwie trójkąta lub wszystkie są trapezami, natomiast jeśli chodzi o dach namiotowy – wszystkie są trójkątami.

Dowiedz się więcej: Jak przeprowadzić i ile kosztuje remont dachu w 2022 roku?

ofe-5847238-70028 w-70028

Dach kopertowy – gdzie sprawdzi się najlepiej? 

Kopertowy dach w nieco spłaszczonej wersji może być używany nie tylko w domach parterowych, lecz także piętrowych. Najczęściej ma on zastosowanie w przypadku obiektów parterowych, także tych, które wyposażone są w poddasze nieużytkowe.

Nie może być ono w przyszłości adaptowane, ponieważ dach zwykle nie ma ścianki kolankowej, dlatego wysokość poddasza jest zbyt niska, aby dało się tam zorganizować pomieszczenia mieszkalne. Więźba dachowa musi być zwykle wspierana słupami, co uniemożliwia zagospodarowanie poddasza.

Najczęściej to dom parterowy ma dach kopertowy. Niekoniecznie musi on być utrzymany w stylu tradycyjnym. Stosuje się ten rodzaj konstrukcji do krycia domów wznoszonych zarówno w stylu dworkowym, jak i nowoczesnym. Jeśli chodzi o obiekt kostkę, dach kopertowy częściej zastępowany jest dachem namiotowym. Znajduje on zastosowanie do krycia garażu. Dach kopertowy również może być w takim przypadku zastosowany.

Jeśli jednak najbardziej zależy Ci na tym, aby wykorzystać w swoim domu poddasze użytkowe, dach kopertowy będzie to utrudniał, a nawet w niektórych przypadkach uniemożliwiał.

Możesz go zaplanować równie dobrze w przypadku altany lub wiaty. Może się sprawdzić nad tarasem o dużej powierzchni, jeśli zaplanujesz wykonanie słupów podtrzymujących całą konstrukcję.

Jak wymierzyć dach kopertowy?

Wymierzenie dachu i jego powierzchni jest bardziej skomplikowane, jeśli liczba połaci rośnie. Dlatego łatwiej jest oszacować powierzchnię dachu dwuspadowego niż dachu kopertowego. Poddasze, a także obecność lukarn czy tarasów powodują, że jest to jeszcze trudniejsze.

Jak zatem wymierzyć dach kopertowy? Obliczenia rozpocznij od narysowania schematu dachu w rzucie. Metry kwadratowe licz na podstawie wzorów na trapez czy trójkąt, w zależności od kształtu połaci. Dla szacowania powierzchni dachu kopertowego na potrzeby np. zamówienia odpowiedniej ilości pokrycia nie ma większego znaczenia to, czy jest to dach kopertowy o nachyleniu 25 czy 30 stopni.

Nie przegap: Dach mansardowy – wady i zalety dachu mansardowego

Jak zrobić dach kopertowy krok po kroku?

Podstawą dla wykonania dachu kopertowego krok po kroku jest odpowiedni projekt. Należy dokładnie rozrysować go, co umożliwi Ci między innymi wyliczenie, ile blachy lub innego pokrycia potrzebujesz.

W początkowej fazie konstruowania dachu kopertowego trzeba wykonać więźbę dachową, a takie prace rozpoczyna się od murłaty. Jest ona podstawowym elementem nośnej części dachu. Następnie powinien być wykonany montaż krokwi opierających się na murłacie. Kolejną fazą jest foliowanie lub deskowanie. Przygotowaną uprzednio konstrukcję więźby dachu czterospadowego pokrywa się folią dachową w celu zapewnienia izolacji przeciwwilgotnościowej i przeciwwodnej.

Ważną częścią konstrukcji dachu kopertowego są łaty, czyli właściwie listwy mocowane w poprzek krokwi, do których montuje się pokrycie dachowe. Występują też kontrłaty, tj. deski o mniejszym rozmiarze od łat. Kontrłaty montuje się na krokwiach pokrytych folią. Powinny być one połączone w części kalenicowej. Łaty montuje się do krokwi. Pozostaje już tylko położenie rynien i okapu dachowego oraz pokrycie dachu wierzchnią warstwą.

Jakie pokrycie wybrać na dach kopertowy?

Kiedy już konstrukcja dachu kopertowego jest gotowa, pozostaje wybrać jego pokrycie. Jaka blacha na dach kopertowy jest najlepsza? Czy można zastosować w takim przypadku blachodachówkę modułową? Dach kopertowy może mieć pokrycie wykonane właściwie z dowolnie wybranego materiału. Ważne jest, aby było odpowiednie pod względem wielkości kąta nachylenia poszczególnych połaci dachowych.

Do krycia dachów kopertowych najlepiej sprawdzają się małoformatowe elementy, w tym:

• gont;
• wióry drewniane;
• płytki cementowo-włókniste;
• blachodachówka;
• blacha.

Jeśli dach ma kąt nie mniejszy niż 16 stopni, możesz zastosować dachówki faliste. Dachówki płaskie są odpowiednie przy kącie nachylenia dachu w granicach od 20 do 25 stopni, a karpiówki nadają się na dach o nachyleniu 30 stopni.

Blacha trapezowa na dach kopertowy także będzie się nadawała, ale licz się z tym, że może powstać wiele odpadów i strat.

Sprawdź: Dach jętkowy – czym charakteryzuje się więźba jętkowa i czy warto ją wybrać?

Jakie dodatkowe elementy warto dodać do konstrukcji dachu kopertowego? 

Jeśli masz w planach zagospodarowanie poddasza pod dachem kopertowym, musisz wiedzieć, w jaki sposób miejsce to zostanie doświetlone światłem naturalnym. Możesz zastosować przy tym zarówno okna połaciowe, jak i pionowe, budując dach kopertowy z lukarnami.

Możesz także zaprojektować lukarny w każdej z połaci dachu, co nie przeszkadza jednocześnie w uzupełnieniu ich o okna połaciowe.

Ile kosztuje budowa dachu kopertowego?

Solidny i wytrzymały, nawet na porywiste podmuchy wiatru, dach kopertowy jest niestety dosyć kosztowny w wykonaniu. Ile kosztuje dach kopertowy? Ostateczny koszt zależeć będzie oczywiście od tego, jaka ma być powierzchnia połaci i ich nachylenie, a także czy zostaną w nich zamontowane okna połaciowe lub wykonane lukarny. Pokrycie również ma wpływ na wycenę. Będzie wyższa, jeśli wykorzystasz np. tradycyjne dachówki.

Dach dwuspadowy będzie dużo tańszym rozwiązaniem od kopertowego. Kalkulator wskaże wyższą cenę wykonania takiego dachu z uwagi na to, że ma on dużą liczbę narożników, które wymagają zastosowania specjalnych elementów uzupełniających.

Warto wiedzieć: Budowa dachu – ile kosztuje budowa dachu w 2022 i jak przebiega krok po kroku?

Co jeszcze warto wiedzieć przed wyborem dachu kopertowego?

Zasadniczo dach czterospadowy, kopertowy nie jest przystosowany do tego, by pomieszczenie znajdujące się pod nim było zaadaptowane na cele mieszkalne. Istnieje jednak możliwość zabudowy poddasza.

Dach kopertowy trzeba wówczas podnieść poprzez wykonanie wyższej ścianki kolankowej. Architekt musi zadbać w takim przypadku o zachowanie właściwych proporcji elewacji budynku. Istnieje możliwość aranżacji pomieszczenia poddasza pod dachem kopertowym bez słupów. Jeśli zostały one zastosowane, to jest to o wiele bardziej kłopotliwe. Powinieneś wiedzieć również, że na poddaszu pod takim dachem nie ma ścian szczytowych, a wyłącznie 4 połacie dachu, co powoduje, że wszystkie ściany zewnętrzne są pochylone.

Przy adaptowaniu poddasza pod dachem kopertowym należy zamontować okna wyłącznie w połaciach dachowych. Ewentualnie okna pionowe możesz wykonać w postaci lukarn.

Na uwagę zasługuje kwestia fotowoltaiki na dachu kopertowym. Taka konstrukcja wcale nie powoduje, że musisz zrezygnować z inwestycji w energię słoneczną. Kąt nachylenia i zorientowania względem stron świata poszczególnych połaci dachowych ma znaczenie dla instalacji fotowoltaicznej. Kierunek ustawienia połaci powoduje, że warto montować panele PV od strony, która jest najbardziej wyeksponowana na słońce.

Ważną kwestią są zacienienia. Aby fotowoltaika zamontowana na dachu czterospadowym funkcjonowała dobrze, nic w okolicy nie powinno rzucać cienia na panele. Najlepiej montować panele fotowoltaiczne w miejscu, na które nigdy nie pada cień, na dodatek pod takim kątem, jaki ma dach, dzięki czemu możesz skutecznie uniknąć wznoszenia dodatkowych konstrukcji w tym celu.

Przeczytaj: Dachówka fotowoltaiczna – czym jest i jak działa dachówka solarna?

Dach kopertowy – wady i zalety

Zastanawiasz się nad wyborem dachu kopertowego, dwuspadowego lub płaskiego? Jeśli tak, to zobacz, jakie zalety ma dach kopertowy i czy wady, jakimi jest obciążony, jesteś w stanie zaakceptować.

Nie ulega wątpliwości, że dach kopertowy ma wiele zalet. Głównym jego atutem jest wysoka wytrzymałość, na przykład na wiatry huraganowe, w porównaniu z innymi rodzajami zadaszeń. Możesz wykorzystać w jego przypadku właściwie dowolne pokrycie dachowe. To estetyczny dach, który pozwala wykorzystać występującą pod nim przestrzeń jako miejsca do przechowywania.

Co prawda trudno Ci będzie zaadaptować w takim przypadku strych, a więźba dachowa charakteryzować się będzie wyższym stopniem skomplikowania, ale jeśli jesteś w stanie to zaakceptować, wybór dachu kopertowego będzie jak najbardziej trafiony.