Co to jest murłata i jak ją wykonać?

Co to jest murłata?

Jeśli wybierasz projekt domu ze stropem drewnianym, powinieneś znać odpowiedź na pytanie: co to jest murłata? Murłata, inaczej nazywana płatwią stropową, to belka dachowa, którą układa się równolegle na murze obiektu budowlanego. Ma ona za zadanie przenosić obciążenia z więźby dachowej na ściany budynku.

Jej wymiary podlegają standaryzacji. Najczęściej ma ona przekrój kwadratu o boku równym 10 – 15 centymetrów. Element te mocuje się do wieńca stropowego. Jako łącznik wykorzystuje się zabetonowane kotwy z nagwintowanymi końcówkami.

Jak jest skonstruowana murłata?

Jak wygląda murłata? To prosta belka posiadająca kwadratowy przekrój, do której mocowana jest krokiew. Najlepiej zamontować ją na ściankach kolankowych od strony zewnętrznej. Powoduje to jednak, że powstaje przestrzeń między murłatą a dachem, która wymaga odpowiedniego docieplenia. Murłata łączy ściany domu z konstrukcją dachową, odpowiednio przenosząc obciążenia. Mimo tego, że nie jest to skomplikowany element, warto wykonywać go z odpowiednią uwagą.

Zobacz projekty domów ze stropem drewnianym

Bielik dr-S

3 849 zł

4 249 zł

Poziomka 2 dr-S

3 249 zł

3 649 zł

A-150 Dom z bali

3 099 zł

3 799 zł

Zobacz więcej projektów

Z czego wykonana jest murłata?

Murłata najczęściej wykonana jest z drewna. W tym celu wybiera się zwykle kantówkę sosnową lub świerkową. Dużo rzadszym, jednak niekiedy stosowanym rozwiązaniem jest murłata betonowa. W takim przypadku jej funkcję spełnia wieniec, do którego można zamocować krokwie.

Przeciwko murłacie betonowej przemawia jednak szereg argumentów. Przede wszystkim łącznie pozostałych drewnianych elementów z betonem byłoby bardzo uciążliwe. Zdecydowanie łatwiej jest bowiem odpowiednio wypoziomować belkę na ścianie niż wykonać perfekcyjnie równą wylewkę betonową.

Jakie funkcje spełnia murłata?

Po co mocowana jest murłata? Murłata na wieńcu ma za zadanie zwiększać stabilność konstrukcji oraz odpowiednio ją usztywniać. To szczególnie istotne, jeśli na konstrukcje dachu wpływają znaczne siły rozporowe oraz podrywające. Są one bowiem zagrożeniem nie tylko na trwałości budynku, ale również dla bezpieczeństwa mieszkańców.

Murłata na belkach stropowych ma również wpływ na odpowiednią izolację cieplną budynku. Nieodpowiednio zamocowana stanie się mostkiem termicznym i będzie przyczyniać się do strat ciepła. Poprawnie zainstalowana murłata na stropie dba o odpowiedni rozkład sił pokrycia dachowego oraz więźby dachowej. Przede wszystkim jednak znacząco zmniejsza szansę na uszkodzenia dachu w przypadku trudnych warunków atmosferycznych.

Czy każdy projekt domu potrzebuje murłaty?

Murłata postrzegana jest jako jeden z najważniejszych elementów więźby dachowej, jednak w praktyce możliwe jest wykonanie dachu bez jej zastosowania. Najczęściej takie rozwiązanie ma miejsce, kiedy odnawia się budynki starego typu, implementując nowy szkielet lub mocując krokwie do wieńca.

W przypadku dachu bez murłaty bardzo istotne jest odpowiednie skonstruowanie więźby dachowej. Istotne jest to, aby zadbać o wystarczającą grubość jętki dachowej oraz przemyślany rozstaw krokwi płatew kalenicowych, które przenoszą obciążenia z płyt dachowych na poprzeczne układy nośne. W projekcie tym musi znaleźć się też wieniec żelbetonowy, który poprawnie połączy strop ze ścianami. W ten sposób zostaną wzmocnione ściany poddasza, a cała konstrukcja budynku będzie dobrze usztywniona.

Jak wykonać murłatę?

Jak poprawnie powinna zamocowana murłata? Mocowanie wykonuje się do ścian kolankowych za pomocą zabetonowanych w nich wcześniej kotew. Odstęp między kolejnymi krokwiami nie powinien być mniejszy niż 1,5 metra. Zanim zabierzesz się za położenie murłaty, powinieneś odpowiednio wypoziomować ścianę kolankową, a następnie położyć na niej izolację przeciwwilgociową. Wykonuje się ją z dwóch warstw papy podkładowej, aby skutecznie ochronić drewno przed niekorzystnym oddziaływaniem wilgoci.

Nie wiesz, jak wysoka powinna być ściana kolankowa? Sprawdź, czy warto podnieść jej wysokość!

Murłatę montuje się równolegle do krawędzi ściany. Pod nakrętki mocujące murłatę trzeba podłożyć podkładki stalowe o dużej średnicy. Poszczególne belki murłaty łączy się za pomocą złączy zakładkowych, które wzmacnia się dodatkowo gwoździami lub klamrą ciesielską. Zastosowane elementy metalowe powinny zostać zabezpieczone farbą antykorozyjną.

Izolacja murłaty – ocieplenie, izolacja przeciwwilgociowa

Podczas wykonywania dachu, niezwykle istotne jest znalezienie odpowiedzi na pytanie: jak ocieplić przerwę między dachem a murłatą. Murłaty można ocieplić na kilka sposobów. Najczęściej jednak w tym celu używa się płyt styropianowych. Mogą być to materiały, które pozostały po ocieplaniu ścian budynku. Żeby jednak ocieplenie spełniało swoją funkcję, konieczne jest odpowiednie docięcie kawałków styropianu. Muszą one tworzyć przekrój trójkątny oraz być prostopadłe do membrany dachowej.

Dokładne, odrębne ocieplenie murłaty jest niezbędnym elementem, którego pominięcie spowoduje, że belka stanie się mostkiem termicznym, przez który ciepło zacznie uciekać z budynku. Brak poprawnego zaizolowania przyczynia się również do skraplania się pary wodnej, a powstająca w ten sposób wilgoć będzie wpływać negatywnie na żywotność dachu. Do izolacji użyć można poza styropianem również wełny mineralnej.

Jak połączyć krokwie z murłatą?

Najbardziej tradycyjną formą połączenia krokiew – murłata, jest wykorzystanie gwoździ krokwiaków. W bardziej nowoczesnych projektach rzadziej jednak sięga się po te materiały. Minusem tego rozwiązania jest bowiem niewielka nośność gwoździ, oraz brak odporności na wyrwanie. Wbijanie krokwiaków w wilgotne drewno nie może również przyczyniać się do pęknięć w materiale.

Współcześnie połączenie krokwi z murłatą wykonuje się najczęściej poprzez złącza ciesielskie. Wybór odpowiedniego złącza uzależniony jest od rodzaju wybranej więźby krokwiowo-jętkowej oraz jej rozpiętości. Pod uwagę należy wziąć również wielkość obciążenia, które będzie oddziaływać na utworzone połączenie.

Najbardziej uniwersalnym z dostępnych połączeń są złącza kątowe. Wyróżnia je wysoka odporność na rozpieranie oraz poderwanie, a także zastosowanie standardowych otworów, które pozwalają na bezpośrednie połączenie murłaty z wieńcem. W przypadku dachów z więźbą krokwiowo-jętkową najlepiej sprawdzają się złącza SFN lub SFHS. Jeśli natomiast dach musi być wyjątkowo odporny na siły podrywające, zalecane jest użycie złączy płatwiowo-krokwiowych. 

Nie przegap: Co wpływa na koszty budowy dachu?

Na co zwrócić uwagę, wybierając murłatę?

Jaka murłata będzie najlepsza? Taka, która zostanie poprawnie dobrana do wymagań konstrukcji. Na co zwrócić uwagę, przed zakupem odpowiedniej belki? Kluczowe czynniki to:

• wymiary,
• wyliczenia wytrzymałościowe,
• materiał, z którego jest wykonana,
• cena,
• sposób połączenia krokwi.

Wymiary murłaty – jaką wybrać?

Ze względu na przywiązanie do tradycji najczęściej mocowana jest kwadratowa murłata. Jakie wymiary powinna mieć? To wyliczenia statystyczno – wytrzymałościowe decydują o tym, jaką długość boku powinna mieć murłata. Wymiary niekiedy są dodatkowo zwiększane, aby można było bez trudno przykryć ją odpowiednią izolacją. Im większa jest murłata, tym wyższy będzie jednak jej koszt. Murłata 14 × 14 będzie więc tańsza niż belka 16 × 16, chociaż z perspektywy całego projektu, nie są to bardzo wysokie ceny.

Nowoczesne metody osadzania krokwi ma murłacie dają możliwość zastosowania innego przekroju niż kwadratowy. Ze względu na przywiązania do tradycji fachowcy rzadko jednak sięgają po mniej typowe sposoby budowania. Niekiedy to właśnie przywiązanie do konkretnego wymiaru murłaty jest argumentem za jej zastosowaniem, a nie dokładne wyliczenia. Aktualnie jako murłata mogłaby posłużyć na przykład belka o wymiarach 8 × 16 cm. Powinna być ona łatwiejsza w montażu oraz bardziej stabilnie dopasowana do ściany, niż wersja kwadratowa.

Murłata – koszty zakupu i montażu

Zanim zaczniesz budować dach, sprawdź, ile kosztuje murłata. Standardowe ceny nie podnoszą znacząco łącznych kosztów projektu. Zwykle koszty rozkładają się następująco:

• murłata 10 × 10 cm – cena 8,60 zł za metr bieżący
• murłata 12 × 12 cm – cena 12,40 zł za metr bieżący
• murłata 14 × 14 cm – cena 16,88 zł za metr bieżący
• murłata 16 × 16 cm – cena 22,00 zł za metr bieżący
• murłata 20 × 20 cm – cena 26,50 zł za metr bieżący

Koszty montażu najczęściej zawarte są w wycenie położenia całej konstrukcji dachowej.

Jakich błędów unikać podczas montowania murłaty?

Niepoprawne położenie murłaty to prosta droga do kłopotów z dachem. Najlepiej uczyć się na błędach innych, aby nie popełnić własnych. Jakie problemy z murłatą są najbardziej powszechne?

1. Brak docieplenia murłaty

Brak odpowiedniego zabezpieczenia murłaty styropianem lub wełną mineralną powoduje, że w miejscu jej położenia powstaje mostek termiczny. Aby temu zapobiec, powinieneś ją ocieplić podobnie jak resztę dachu.

2. Niepoprawne połączenie więźby z budynkiem

Kwoty osadzone w wieńcu powinny być przytwierdzone do murłaty co około 100 – 120 cm. Poszczególne elementy murłaty powinny być tak docięte, aby dobrze do siebie przywierały. Cała konstrukcja nie powinna opierać się punktowo na wieńcu. Trzymając się tych wytycznych, dobrze przytwierdzisz więźbę na wieńcu.