Krokwie dachowe: cena, konstrukcja i rodzaje

Artykuł zawiera linki afiliacyjne firmy: bricoman.pl

Planujesz budowę? Wybierasz propozycje spośród wielu różnych projektów domów? Podczas tych poszukiwań z pewnością zwracasz uwagę na powierzchnię mieszkalną, układ pokoi, a także wysokość budynku, wygląd i styl elewacji oraz na konstrukcję dachu. Jedną z decyzji, które przyjdzie ci podjąć, jest wybór odpowiedniego wymiaru krokwi. Sprawdź, czym one właściwie są i jakimi kryteriami należy kierować się przy ich wyborze.

Czym są krokwie?

Dach to nie tylko pokrycie, które widzisz na pierwszy rzut oka – wykonane z dachówek, gontu czy z blachy i innych materiałów. Przede wszystkim opiera się on na więźbie dachowej, w której podstawową rolę odgrywają krokwie.

To belki, które podtrzymują cały dach, a więc odpowiadają za bezpieczeństwo domu jednorodzinnego. Musisz wiedzieć, że krokwie są głównymi belkami nośnymi, które przenoszą ciężar pokrycia na dachu na niższe konstrukcje budynku. W przypadku klasycznej konstrukcji więźby dachowej prócz krokwi uwzględnia ona:

• murłaty,
• belki,
• słupki,
• jętki,
• płatwie,
• miecze,
• przepustnice.

Definicja krokwi wskazuje, że są to pochyłe belki o prostokątnym przekroju. Ich zadaniem jest usztywnienie całej konstrukcji więźby fachowej i utrzymanie pokrycia dachowego, opierającego się właśnie na nich.

Dlatego na więźbę dachową trzeba wybrać krokwie zdolne do przenoszenia przewidywanych, często dużych obciążeń, a przy tym odporne na czynniki zewnętrzne, m.in. atmosferyczne czy biologiczne. Decyzję o tym, jakie krokwie na dach wybrać, podejmij po przeanalizowaniu wszystkich ich najważniejszych cech i dopasowaniu ich do rodzaju dachu. Pamiętaj, że to od nich w istocie zależeć będzie stabilność i bezpieczeństwo dachu.

Krokwie znajdują zastosowanie w przypadku trzech rodzajów więźby dachowej:

• krokwiowo-belkowego,
• jętkowego,
• płatwiowo-kleszczowego.

Istnieje kilka typów krokwi dachowych, z których każda ma do spełnienia nieco inną funkcję. Wśród nich można wyróżnić:

• krokwie główne – tworzą ramiona wiązara ciesielskiego;
• krokwie czołowe – krokiew główna wspiera się na krótszych połaciach w przypadku wznoszenia dachu wielospadowego;
• krokwie koszowe – ich zadaniem jest wspieranie kosza dachu wielopołaciowego;
• krokwie narożne – nazywane krawężnicami, które podpierają kalenicę narożną dachu wielopołaciowego;
• kulawki – w przypadku dachów wielopołaciowych krótsza krokiew oparta na krokwi narożnej lub koszowej nosi właśnie takie miano.

Jakie drewno na dach wybrać? Czy każdy rodzaj nadaje się na konstrukcję?

Z czego są wykonane krokwie dachowe?

Tradycyjnie na dach wykorzystywane są zwykle krokwie drewniane, ale nie jest to jedyna dostępna opcja. Możesz też zastosować więźbę prefabrykowaną, w przypadku której potrzebne rozmiary krokwi są precyzyjnie wyliczane przez komputer.

Fabrycznie przygotowane krokwie stalowe można odeskować od zewnątrz, a także pokryć drewnopodobną okładziną. Są wytrzymałe i lekkie, a wszystkie elementy łączy się stalowymi łącznikami. Więźba prefabrykowana pozwala na zmniejszenie ryzyka powstawania mostków termicznych i ucieczki ciepła.

ofe-5847238-70028 w-70028

Ile kosztują krokwie dachowe?

Wykonanie dachu pochłaniać może duże środki z budżetu przeznaczonego na budowę domu.

Ile kosztują krokwie na dach? Ich cena uzależniona jest od wymiarów oraz od typu drewna wykorzystywanego do wykonania krokwi dachowych. Przyjrzyjmy się kilku popularnym wyborom.

• Krawędziak sosnowy, impregnowany 100x100x3000 mm
• Krawędziak sosnowy, impregnowany 60x120x4000 mm
• Krawędziak sosnowy, impregnowany 70x140x4000 mm
• Krawędziak sosnowy, impregnowany 100x100x4000 mm

Co istotne, nie powinieneś oszczędzać na wyborze krokwi. Cennik może pokazywać, że cieńsze belki są tańsze, ale nie możesz ich wykorzystać, jeśli pokrycie domu jest wielospadowe i musi znieść dosyć duże obciążenia.

Nie szukaj tańszego drewna, ponieważ bardzo ważna jest tu jego jakość. Oszczędzanie na krokwiach i na całej więźbie może skutkować w przyszłości jej niestabilnością.

Jesteś ciekaw, jaki element najbardziej wpływa na koszt budowy dachu?

Jakie krokwie dobrać na swój dach? Obliczenia i wskazówki

Wymiary krokwi powinny być skorelowane z parametrami statycznymi więźby dachowej. Najlepiej, by projektant posiadający stosowne uprawnienia budowlane przeprowadził wyliczenia statyczno-wytrzymałościowe, ponieważ to pozwoli obliczyć, w jakich odstępach krokwie powinny być zamontowane na dachu.

Pod uwagę konstruktor będzie brał obciążenia stałe zadaszenia i kąt nachylenia połaci. Wylicza stany graniczne obciążeń i na tej podstawie sprawdza, czy żaden nie zostanie przekroczony po wyborze właściwego przekroju belki na dach.

Więźba dachowa musi wytrzymać ciężar sięgający nawet 200 kg na metr kwadratowy dachu. Dlatego konstruktor powinien uwzględnić nie tylko takie parametry, ale też rodzaj wykorzystywanego drewna na krokwie – jego wytrzymałość, sprężystość i odporność na odkształcenia.

Kolejnym elementem, który musi zostać uwzględniony podczas doboru krokwi, jest ich długość i maksymalny rozstaw. Pod uwagę brane są także aktualnie obowiązujące normy odnoszące się do termoizolacji budynków mieszkalnych – powinna ona mieć grubość od 16 do 18 cm, by zapewnić komfort cieplny Tobie i domownikom. Dlatego rozmiary krokwi powinny umożliwiać montaż termoizolacji określonego rodzaju.

Krokwie to najczęściej belki na dach jedno- lub dwuprzęsłowy. Stosunek długości przęsła górnego do przęsła dolnego wynosi od 0,60 do 0,65. Dach będzie wytrzymały, jeśli krokwie będą rozstawione w odpowiedniej odległości względem siebie.

W jakich odstępach umieszcza się krokwie na dachu? Standardowo w odległości 80-120 cm od siebie. Musisz jednak wiedzieć, że jeśli na dachu umieścisz komin lub okna dachowe, to mogą wystąpić pewne niewielkie różnice w rozstawie krokwi. Elementy konstrukcyjne i wykończeniowe muszą się bowiem zmieścić.

Krokwie na dach jednospadowy

W przypadku domów z dachami jednospadowymi można wykonać trzy rodzaje konstrukcji: krokwiową, płatwiowo-kleszczową czy krokwiowo-zastrzałową.

W przypadku krokwiowej krokwie na dachu jednospadowym opierają się na słupie oraz ścianie zewnętrznej. Łatwo wykonać taką konstrukcję.

Jeśli chodzi o dachy jednospadowe z konstrukcją płatwiowo-kleszczową, konieczne jest wprowadzenie dodatkowych elementów, jak słupy podporowe zwiększające sztywność czy płatwie pośrednie oraz oparcie dachu na murłatach.

Konstrukcja krokwiowo-zastrzałowa dachu jednospadowego wykorzystuje zastrzał, czyli ukośną belkę wzmacniającą i usztywniającą więźbę dachową.

Krokwie na dach dwuspadowy

Standardowym typem dachu dla domów jednorodzinnych jest dach dwuspadowy, którego koszty wykonania są niższe niż w przypadku zadaszenia wielospadowego. Jakie krokwie wybrać na dach dwuspadowy? Wystarczą klasyczne, drewniane o grubości powyżej 50 mm. Dadzą one solidne podparcie dla całej więźby.

Krokwie na dach płaski

Projekty domów nowoczesnych z dachem płaskim wymuszają zastosowanie stropodachu zamiast klasycznej więźby dachowej. Wiązary dachowe wykonuje się w tym przypadku z belek drewnianych dwuteowych lub kratownicowych, czasem można także stosować drewno klejone.

Zobacz projekty domów z dachem dwuspadowym!

AR-5

3 300 zł

3 300 zł

Anako

5 200 zł

5 200 zł

Andrzejowo 1m

4 299 zł

4 299 zł

Projekty domów z dachem dwuspadowym

Na jaki wymiar krokwi się zdecydować?

Nie możesz wybrać dowolnych belek na krokwie dachowe. Wymiary belek powinny być odpowiednie, co oznacza między innymi, że grubość krokwi zawsze wynosi minimum 5 cm. Nie można wybierać węższych krokwi na dach.

Grubość poniżej 5 cm spowodowałaby, że konstrukcja mogłaby być niestabilna i wiotka, a zachowanie odpowiedniej sztywności więźby jest konieczne z uwagi na względy bezpieczeństwa. Najczęściej wykorzystywane są krokwie na dach o wymiarach:

• 7 × 14 cm,
• 8 × 16 cm.

To typowe wymiary krokwi. Uwagę zwraca w nich to, że wysokość jest dwukrotnie większa od szerokości.

Jeśli chodzi o przekrój belki na dach dwuspadowy, to najczęściej wykorzystuje się przy tym rozmiary krokwi na dach wynoszące 5 × 10 cm, 6 × 11 cm, 7 × 14 cm, 8 × 16 cm oraz 8 × 18 cm.

To konstruktor dachu Twojego domu jednorodzinnego ostatecznie zdecyduje na podstawie projektu budowlanego, jaka będzie maksymalna długość krokwi.  Jej przekrój musi jednak wynosić wówczas 5 × 12 cm, 8 × 18 cm lub 8 × 20 cm. Maksymalny rozstaw wynosi 1,20. 

Jak wykonać deskowanie dachu? Ile będzie to kosztować?

Zacinanie krokwi pod różne zastosowania

Zacinanie krokwi polega na ich odpowiednim przygotowaniu do połączenia z innymi elementami więźby dachowej. Należy dlatego wiedzieć, jak prawidłowo przycinać krokwie do konkretnej konstrukcji, by udźwignęły one cały dach i stanowiły jego solidną podstawę.

Zacinanie krokwi do murłaty powinno być wykonane przez robienie wrębu, który ustawiony jest pod kątem 90 stopni w stosunku do murłaty. Głębokość wrębu nie powinna być większa niż 1/3 lub ¼ wysokości całej krokwi. Po przycięciu belki należy – np. przy pomocy wkrętów lub gwoździ – zabezpieczyć połączone elementy.

Nieco inaczej będzie wyglądało zacinanie krokwi koszowej i zacinanie krokwi narożnej. Najpierw konieczne jest wykonanie niezbędnych pomiarów, dzięki którym będzie można zrobić prawidłowe nacięcie. Fachowcy zalecają, by dokonać przekroju prostokątnego uwzględniającego częściowe lub pełne górne fazowanie.

Przy zacinaniu krokwi koszowej ważne będą przekroje: prostokątny, wycinanego kosza, a także prostokątny zaniżony. Aby prawidłowo zaciąć krokiew koszową i narożną, trzeba odpowiednio dopasować wycinany wrąb do wysokości sąsiednich krokiew.

Jeśli z kolei chodzi o zacinanie krokwi w kalenicy, powinny być one ścięte w pionie i dochodzić czołowo do deski kalenicowej.

Co to jest, ile kosztuje i dlaczego warto wykonać opierzenie dachu?

Zacinanie krokwi w zależności od typu dachu

W różny sposób zacina się także krokwie w zależności od typu dachu. Jak zaciąć krokwie na dach jednospadowy, dwuspadowy czy kopertowy? Zacinanie krokwi na dach jednospadowy nie jest trudne – po dokonaniu pomiarów należy wykonać kolejne kroki tak jak przy zacinaniu krokwi do murłaty – trzeba stworzyć wrąb pod kątem 90 stopni w stosunku do murłaty, przy czym jego głębokość nie może być większa niż 1/4 krokwi. Ostatnim krokiem jest połączenie elementów.

Na co z kolei wrócić uwagę, wykonując zacinanie krokwi na dach kopertowy? Przede wszystkim trzeba zastosować wtedy wszystkie zasady dotyczące zacinania krokwi nie tylko głównych, lecz także narażonych i koszowych.

Wykonując zacinanie krokwi na dach dwuspadowy czy inny, warto też pamiętać o tym, by ich przekrój był dobrany na bazie dokładnych obliczeń konstrukcyjnych, których wcześniej dokonał projektant. Można również zdecydować się nie tylko na najprostszą metodę zacięcia względem murłaty. Innym sposobem jest wykonanie zaciosu trapezowego w krokwi i trójkątnego w murłacie. Otrzymujemy wtedy rodzaj zamka, który umożliwia solidniejsze i pewniejsze oparcie szkieletu dachu na belce.

Jak łączyć krokwie?

Starannie wypoziomowane krokwie muszą być ze sobą połączone w celu uzyskania stabilnej konstrukcji zdolnej do przenoszenia dosyć dużych obciążeń. Jak połączyć krokwie? Cieśle wykonujący takie prace wykorzystują do tego różne złącza ciesielskie.

Najczęściej scalają elementy więźby z zastosowaniem metalowych łączników, nazywanych BMF, lub używają do tego wykonanych ze stali płytek gwoździowanych albo płytek perforowanych i śrub.

Tradycyjne łączenia wykonywano niegdyś przy użyciu czopów i wrębów w elementach drewnianych. Stalowe łączniki i płytki, określane jako okucia ciesielskie, zastępują jednak typowe połączenia drewniane, zwiększają ich trwałość i przyspieszają cały proces budowlany.

Jak przedłużyć krokwie dachowe? Do przedłużania krokwi wykorzystuje się solidne śruby metalowe, których rozstaw powinien być na tyle duży, by był w stanie przejąć obciążenia dachu w takim miejscu. Łącznik dorabianej krokwi może być dodatkowo wsparty wspornikiem. Dosztukowaną krokiew można też przykręcić do murłaty czy wzmocnić kątownikami i płaskownikami.

Jak przeprowadzić i ile kosztuje remont dachu w 2023 roku?

Czy warto inwestować w krokwie prefabrykowane?

Inwestorzy mogą zdecydować się na krokwie przygotowywane bezpośrednio na placu budowy lub też na zamówienie elementów gotowych, prefabrykowanych. Podstawową różnicą między obydwoma rodzajami jest to, że krokwie tradycyjne można przycinać na dowolną długość, z kolei elementy prefabrykowane otrzymuje się już dopasowane do projektu. Ważną kwestią przy krokwiach tradycyjnych jest zwrócenie uwagi na to, by drewno miało wilgotność nie większą niż 20%.

Trzeba pamiętać także o zabezpieczeniu materiału od ognia i czynników biologicznych. Krokwie prefabrykowane wyróżniają się przede wszystkim wysoką precyzją wykonania. Dzięki użyciu takich elementów skraca się także czas budowy. Prefabrykaty często charakteryzują się także lepszymi parametrami technicznymi drewna – przede wszystkim materiał posiada odpowiedni poziom wilgotności, a także jest odpowiednio zaimpregnowany.

Prefabrykowane krokwie są też nieco lżejsze niż te wykonywane na placu budowy. Jeśli chodzi o montaż, o wiele szybciej i wygodniej można zamocować elementu gotowe. Trzeba pamiętać jednak o tym, że krokwie prefabrykowane będą miały wyższą cenę niż te przygotowane tradycyjnie.

Warto też zwrócić uwagę na to, że przygotowanie krokwi w sposób tradycyjny, na placu budowy, wymaga dużego doświadczenia i powinno być wykonane przez fachowca. Obróbka drewna i wzniesienie konstrukcji będą wymagały też z pewnością pomocy kilku innych członków ekipy budowlanej.

Artykuł zawiera linki afiliacyjne firmy: bricoman.pl