Studnia głębinowa: ile kosztuje i jak głęboko powinna sięgać?

Budowa domu obejmuje wiele różnych czynności, w tym poprowadzenie instalacji wodnych, elektrycznych czy gazowych. Jeśli w pobliżu Twojej działki nie ma przyłącza do wodociągu, pozostaje wykopanie studni głębinowej. Koszt jej wykonania uzależniony jest m.in. od tego, na jaką głębokość trzeba ją wykonać, tj. na jakiej głębokości znajdują się wody gruntowe. Zobacz, jak przebiega taka inwestycja.

Czym jest studnia głębinowa?

Przydomowa studnia głębinowa traktowana jest jako alternatywne bądź uzupełniające źródło wody użytkowej, ponieważ większość gospodarstw domowych korzysta dzisiaj z sieci. Wciąż jednak zdarzają się działki budowlane bez możliwości podłączenia się do takiej infrastruktury i wówczas wykopanie studni jest po prostu koniecznością. Coraz więcej inwestorów rozważa wybudowanie własnego ujęcia z powodów ekonomicznych – jest to czasami tańsze niż doprowadzanie sieci wodociągowej do domu i zapewnia w przyszłości niemal bezkosztowy dostęp do wody.

Zanim przejdziemy do oceny opłacalności takiej inwestycji, warto wyjaśnić, co to jest studnia głębinowa. Otóż jest to pionowe ujęcie wód podziemnych, które ma postać sztucznego otworu w ziemi. Sięga on głębszych warstw wodonośnych, z których czerpana jest woda.

Głębokość takiej studni wynosi od kilkunastu do nawet 70 metrów. Tym różni się ta konstrukcja od studni kopanej, która czerpie wodę podskórną z pierwszej warstwy gleby. Z oczywistych względów jakość wody ze studni głębinowej jest więc lepsza i nierzadko przewyższa również jakość wody pochodzącej z wodociągów.

Wiercenie studni w 2023: cena za wykonanie i aktualny cennik wiercenia studni głębinowych

Jak zbudowana jest studnia głębinowa?

Studnia głębinowa składa się z długiej rury osłoniętej obudową wykonaną z betonu lub tworzywa sztucznego (najczęściej PCV). Najgłębiej w warstwie wodonośnej zatopiona jest rura filtracyjna, wokół której tworzy się obsypkę ze żwiru. W wyższej partii, w otoczeniu gleby znajduje się kolejny element konstrukcji, czyli pompa głębinowa, która połączona jest z rurą stalową stanowiącą przewód wodny prowadzący na powierzchnię.

Na poziomie gruntu montuje się natomiast głowicę studzienną oraz zawór. Tuż pod powierzchnią znajduje się instalacja doprowadzająca wodę do budynku. Tak wygląda ogólny schemat budowy studni głębinowej. 

Jak działa studnia głębinowa i jakie ma zastosowanie?

Jak już wspomnieliśmy, studnia głębinowa to pionowa konstrukcja umieszczona w ziemi, która dociera do głębszych warstw wód gruntowych. Woda ta jest pobierana na powierzchnię za pomocą specjalnej pompy głębinowej zanurzonej głęboko w studni. W momencie odkręcenia kranu w domu ciśnienie powietrza przepycha wodę przez system hydrauliczny do momentu, aż ciśnienie w pompie spadnie do określonego poziomu. W ten sposób woda popychana jest do góry przewodu łączącego pompę z punktem odbioru wody.

W domach prywatnych mających dostęp do wodociągów najczęściej studnia głębinowa służy do podlewania ogrodu, trawnika czy uzupełniania basenu. Jest ona także traktowana jako awaryjne źródło wody użytkowej w sytuacjach przerwy w dostawie wody z sieci ogólnej.

Czy woda ze studni głębinowej nadaje się do picia? Zasadniczo nie zaleca się jej spożywania wprost ze studni, bez odpowiedniego uzdatnienia do picia. Natomiast na podkreślenie zasługuje fakt, że woda wgłębna nadaje się do spożycia i dociera się do niej przy zastosowaniu studni głębinowej. Warstwy nieprzepuszczalne znajdujące się ponad zwierciadłem wody działają jak filtr. Jest ona czysta zarówno pod względem chemicznym, jak i bakteriologicznym.

Z tego względu można jej używać do mycia, kąpieli, a także w kuchni do przygotowywania posiłków czy też kawy i herbaty. Bardzo często buduje się ją przy domach mieszkalnych, ale również na działkach rekreacyjnych jako źródło zasilania wody w domku letniskowym.

Nie wygląda to jednak tak, że woda ze studni głębinowej jest całkowicie bezpłatna. Nie jest naliczana opłata za nią, ale musisz ponieść koszty związane z uzyskaniem pozwolenia wodnoprawnego czy ze złożeniem wniosku o wydanie warunków zabudowy, jeśli nie ma w obrębie Twojej działki miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Koszty wygeneruje sam projekt studni, prace geologiczne oraz dokumentacja hydrologiczna.

ofe-5847238-940 w-940-testAB

Jakie są rodzaje studni głębinowych?

Warto wiedzieć, że istnieje kilka rodzajów studni służących do ujęcia wód gruntowych. Jaką wykonać studnię głębinową na działce? Zapoznaj się z najpopularniejszymi konstrukcjami, do których należą:

• studnie kopane – wykonuje się je najczęściej ręcznie, ponieważ ich głębokość nie jest duża (zwykle kilka metrów); dawniej z takich konstrukcji wodę czerpano za pomocą wiadra opuszczanego kołowrotem, dzisiaj montuje się w nich po prostu pompy;
• studnie abisyńskie – są to studnie wąskorurowe, które służą do pobierania niewielkiej ilości wody z głębokości maksymalnie 7 metrów; nad powierzchnią ziemi znajduje się kran wraz z wajchą, którą ręcznie uruchamia się strumień wody;
• studnie wiercone – czyli właśnie głębinowe, są to konstrukcje sięgające głębszych warstw wodonośnych (zwykle na głębokości 20-30 m), które buduje się poprzez wykonanie odwiertu w ziemi.

Do czerpania wody pitnej z wód gruntowych najlepiej nadaje się studnia wiercona, ponieważ pozostałe pobierają wyłącznie wodę przypowierzchniową, która narażona jest na różne zanieczyszczenia.

Co wchodzi w skład prac geodezyjnych na budowie?

ofe-5847238-940 w-940-testAB

Czy na budowę studni głębinowej konieczne jest pozwolenie?

Budowa studni na posesji wymaga odpowiednich przygotowań. Taki obiekt musi bowiem spełniać szereg przepisów – m.in. Prawa budowlanego i wodnego. Co trzeba zatem załatwić, by na działce mogła stanąć studia głębinowa? Pozwolenie budowlane czy pozwolenia wodnoprawne? Są one niezbędne wyłącznie w określonych sytuacjach, podobnie jak wykonanie projektu geologicznego.

Zgodnie z Prawem budowlanym (dokładnie art. 29 ust. 2 pkt 25) nie jest wymagane pozwolenie na budowę ani zgłoszenie w przypadku wykonywania obudowy ujęć wód podziemnych. Chodzi tutaj więc o obudowę otaczającą rurę studni, która jest wpuszczana wraz z nią w głąb gruntu. Warto jednak sprawdzić Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a także pamiętać o wymogach dotyczących właściwej lokalizacji pompy na posesji (wyjaśnimy je dalej).

Jaka powinna być odległość studni od studni sąsiada? Należy umieścić ujęcie wody w odległości nie bliższej niż 5 m od granicy działki, chyba że właściciel działki sąsiedniej wyrazi na to zgodę. Studnia powinna znajdować się także w odległości przynajmniej 7,5 m od rowu melioracyjnego.

Czy studnia głębinowa wymaga pozwolenia wodnoprawnego? W niektórych przypadkach tak. Mówią o tym przepisy Prawa wodnego. Ogólnie daje ono właścicielowi działki prawo do korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie. Jednak budowa samego urządzenia wodnego, jakim jest studnia głębinowa, wymaga pozwolenia, ale tylko wtedy jeśli:

• studnia ma być głębsza niż 30 m,
• przewidziany jest pobór wody w ilości przekraczającej 5 metrów sześciennych na dobę,
• pobór wody nie jest związany ze zwykłym korzystaniem z wód (czyli nie w celu zaspokajania wyłącznie potrzeb gospodarstwa domowego lub rolnego).

W takim wypadku inwestor musi także uzyskać decyzję o zatwierdzeniu projektu robót geologicznych.

Szacując budżet związany z inwestycją w studnię głębinową, należy wziąć pod uwagę koszty związane z dopełnieniem formalności. Jeśli chodzi o wymagania i dokumenty, konieczne będą m.in. badania geologiczne, wykonanie projektu pompy, a także ewentualne pozwolenia, które opisaliśmy wyżej.

Czym są i jakie obiekty obejmują kategorie geotechniczne gruntu?

Jakie kary są przewidziane za budowę studni głębinowej bez pozwolenia?

Dokładnie Prawo wodne przewiduje karę za dokonywanie poboru wód podziemnych lub wód powierzchniowych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego – może ona wynieść 500% opłaty zmiennej za pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych.

Warto postarać się o jego wydanie, zwłaszcza że koszty nie są duże. Szerzej piszemy o tym poniżej.

Studnia kręgowa. Ile kosztuje i jak ją wykopać?

Ile kosztuje studnia głębinowa?

Składają się na koszt budowy studni głębinowej: cena odwiertu i montażu rury (około 250-300 za metr), koszt zakupu pompy głębinowej (ceny wynoszą od 200 do 1500 zł), a także ewentualnie koszt zakupu zbiornika hydroforowego (w granicach 300-1000 zł). Ogólnie cena budowy studni głębinowej może zamknąć się w kwocie od 4 do 10 tysięcy złotych.

Warto też mieć świadomość, że pobierana woda ze studni głębinowej jest teoretycznie darmowa. Opłata za wodę jest pobierana przez Wody Polskie w formie opłaty stałej za pobór wód podziemnych wyłącznie od osób, które wybudowały studnię na podstawie pozwolenia wodnoprawnego. Jest ona określana na podstawie maksymalnej ilości możliwych do pobrania wód. W praktyce więc opłaty te nie dotyczą gospodarstw domowych, które używają studni do zwykłego korzystania z wód.

Za samo pozwolenie wodnoprawne także trzeba zapłacić. Obwieszczenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej stanowi, że opłaty wynoszą (od 1 stycznia 2022 roku)

• 95,37 zł – przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego,
• 237,87 zł – wydanie pozwolenia wodnoprawnego,
• 951,51 zł – wydanie oceny wodnoprawnej.

Oto, co powinieneś wiedzieć o studni chłonnej!

Jak wybrać miejsce odwiertu studni głębinowej?

Studnia głębinowa na działce musi być zlokalizowana tam, gdzie jest źródło wody, ale dodatkowo jej umiejscowienie musi uwzględniać obowiązujące przepisy.

Najważniejszy jest dostęp do warstwy wodonośnej, ale studnia powinna znajdować się również w miejscu bezkolizyjnym oraz w odpowiednim oddaleniu od potencjalnych źródeł zanieczyszczeń. Oprócz tego należy zachować następujące odległości:

• 5 m od granicy działki,
• 7,5 m od osi rowu przydrożnego,
• 15 m od szamba i budynków inwentarskich,
• 30 m od najbliższego przewodu rozpuszczającego kanalizacji indywidualnej,
• 70 m od nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych oraz od drenażu rozsączającego ścieki nieoczyszczone biologicznie.

Powyższe wymogi oznaczają, że studnia głębiona w ogrodzie wymaga posiadania dość sporej parceli.

Najważniejszą kwestią w przygotowaniu inwestycji jest sprawdzenie, czy robienie odwiertu w ogóle ma sens , a jeśli tak, znalezienie najlepszego miejsca lokalizacji pompy. Do tego niezbędne są badania geologiczne lub hydrologiczne. 

Czym jest mapa geodezyjna i jak ją czytać?

Jaką głębokość powinna mieć studnia głębinowa?

Jak sprawdzić głębokość studni głębinowej, jaka powinna być zachowana na Twojej działce? Należy zlecić badanie geologiczne. Podstawowe polegają przy tym na rozpoznaniu budowy geologicznej oraz warunków hydrogeologicznych na badanym obszarze. Geolog opracowuje obraz profilu litologicznego, który wskazuje, na jakiej głębokości występują poszczególne warstwy wodonośne oraz jaka jest ich miąższość.

Czasami konieczne są próbne odwierty, a czasami wystarczy sprawdzić parametry innych studni znajdujących się w okolicy. Warto wiedzieć, że usługi ustalenia głębokości i lokalizacji studni często oferują firmy zajmujące się ich budową.

Cennik usług geodezyjnych. Ile kosztuje geodeta w 2023 roku?

Odpowiednia pompa do studni głębinowej

Aby studnia głębinowa spełniała swoje zadanie, ważny jest odpowiedni dobór pompy. Do studni wierconych stosuje się pompy głębinowe, ponieważ ich pozostałe rodzaje, pompy samozasysające lub zatapialne, nie sprawdzają się w studniach głębinowych – głębokość takich studni jest za duża. Wybierając urządzenie, należy zwrócić uwagę na następujące parametry:

• wydajność i wysokość podnoszenia (powinny być dostosowane do głębokości oraz zapotrzebowania na wodę),
• wielkość urządzenia (musi być mniejsze od średnicy studni),
• odporność na piasek (zależy to od rodzaju gruntu),
• obecność zabezpieczeń np. przed pracą na sucho, przed przegrzaniem, zmianą napięcia itp.

Warto też wiedzieć, że pompy do studni głębinowej są dzisiaj proponowane coraz częściej ze zbiornikiem hydroforowym. Montuje się go w budynku i służy on do gromadzenia wody użytkowej. Pompa uzupełnia jej braki na podstawie czujnika, dzięki czemu zawsze można liczyć na dostęp do wody.

Jak uzdatnić wodę ze studni głębinowej?

Z założenia woda pobierana z głębszych warstw gruntu jest czystsza, jednak czasami wymaga dodatkowego uzdatniania.

Należy pamiętać o wykonaniu specjalistycznych badań i ewentualnym dostosowaniu systemu, który będzie w stanie filtrować wodę, uzdatniając ją tym samym do spożywania. W zależności od wyników badań system uzdatniający wodę powinien zostać dobrany indywidualnie. Badania powinny obejmować poziom twardości wody, obecność szkodliwych bakterii, które mogą przedostawać się do studni z nieszczelnej instalacji kanalizacyjnej oraz poziom stężenia żelaza i manganu.

Całość systemu składa się, w zależności od uzyskanych wyników badań, z maksymalnie 10 elementów. Podczas przechodzenia przez kolejne zbiorniki z wody zostają usunięte skażenia bakteriologiczne, nadmiar żelaza i manganu czy nierozpuszczalne ciała stałe. Obsługa stacji uzdatniającej to kolejny obowiązek oraz stały koszt, który należy doliczyć do ogólnego rozrachunku.

Studnia głębinowa może być wyposażona w różne filtry do wody. Najprostsze filtry mechaniczne usuną wyłącznie drobne zanieczyszczenia i piasek. Z kolei te z węglem aktywnym pozbędą się także związków organicznych, pestycydów oraz poprawią smak i wygląd wody. Najbardziej zaawansowane urządzenia demineralizujące usuwają także m.in. bakterie i metale ciężkie, ale przy okazji minerały, które są cenne dla naszego organizmu. W przypadku takich filtrów wodę do spożycia warto uzdatniać poprzez jej mineralizację.

Studnia głębinowa w pytaniach i odpowiedziach

Chcesz umieścić na swojej działce studnię głębinową? Opinie osób, które już przeprowadziły taką inwestycję i korzystają ze studni głębinowej, będą dla Ciebie pomocne przy podejmowaniu decyzji. Zobacz najczęściej zadawane pytania dotyczące studni tego rodzaju na działce.

Czy studnia głębinowa może wyschnąć?

Czy w studni głębinowej może zabraknąć wody? Czy woda w studni może się skończyć i nigdy nie powrócić? Na wyschnięcie narażone są głównie studnie korzystające z wyższych warstw wodonośnych, które zasilane są deszczówką. W okresie suszy zdarza się to dość często, natomiast studnie głębinowe są pod tym względem bezpieczne. Warto jednak pamiętać, że istnieje ryzyko wyczerpania się zasobów wody w studni głębinowej, jeśli została ona źle umiejscowiona lub jest zanadto eksploatowana.

Czy jest możliwe uzyskanie dofinansowania do budowy studni głębinowej?

Ze względu na powtarzające się każdego roku problemy z suszą wynikającą ze zmian klimatycznych organizowane są różne programy wspierające budowę różnych obiektów wspierających tzw. małą retencję. W 2023 roku można wnioskować m.in. o dofinansowanie budowy studni głębinowych w gospodarstwach rolnych. Wszystko to w ramach programu „Nawadnianie w gospodarstwie”. Oddziały regionalne ARiMR przyjmują wnioski od potencjalnych beneficjentów w terminie od 31 stycznia do 1 marca 2023 roku.

Poziom dofinansowania wynosi standardowo 50 proc. poniesionych kosztów kwalifikowanych. Zakres inwestycyjny może obejmować m.in. budowę studni i zbiorników do nawadniania upraw.

Warto jednak zapytać o takie dopłaty lokalnie, ponieważ wiele gmin organizuje podobne programy na poziomie samorządowym. Przykładem niech będzie gmina Jasło, która przyjmuje od 12 września 2022 roku wnioski o dofinansowanie budowy studni wierconych głębinowych na potrzeby własnego gospodarstwa.

Czy warto inwestować w zbiornik retencyjny na deszczówkę?

Czy warto budować studnię głębinową?

Na koniec rozważmy, czy w ogóle warto wybudować na swojej działce studnię głębinową. Opinie właścicieli studni głębinowych są w większości przypadków jednoznaczne – taka konstrukcja opłaca się pod warunkiem, że jej budowa została dobrze przygotowana pod względem wydajności. W kontekście studni głębinowej prezentujemy wady i zalety takich konstrukcji w poniższej tabeli:

Własna studia głębinowa to dobre rozwiązanie dla osób, które:

• zużywają duże ilości wody i chcą oszczędzić na rachunkach,
• nie mają możliwości podłączenia się do sieci wodociągowej lub koszt przyłącza jest zbyt wysoki,
• chcą mieć awaryjne źródło wody na wypadek przerw w jej dostawie z wodociągów lub obniżenia ciśnienia,
• chcą bez ograniczeń podlewać trawniki i ogród latem – w czasie upałów gminy często zakazują podlewania ogródków z sieci wodociągowej,
• chcą mieć wodę lepszej jakości.