Co można budować bez pozwolenia według Prawa Budowlanego?

W 2023 roku czekają nas spore zmiany w prawie budowlanym. Choć budowa domu bez pozwolenia jest już możliwa (na podst. art. 29 ust. 1 prawa budowlanego), rząd przygotował kolejną nowelizację. Sprawdź, czy planowane zmiany mogą wpłynąć na Twoje plany inwestycyjne. Mówi się o rewolucji w budowlance!

Czy wszystkie domy będzie można budować bez pozwolenia?

Rząd chce, by za pośrednictwem nowelizacji prawa budowlanego można było znacznie uprościć i tym samym przyspieszyć realizację procesu inwestycyjno-budowlanego. Flagową zmianą jest umożliwienie realizacji inwestycji bez pozwolenia. Obecnie także jest to możliwe, choć w ograniczonym zakresie. Już od kilku lat budowane są domy bez pozwolenia, ale zwykle możliwość taka dotyczyła przede wszystkim obiektów o powierzchni nieprzekraczającej 35 m² zabudowy, czyli głównie rekreacyjnych.

Co się zmieniło w prawie budowlanym w 2022 roku? Od 3 stycznia 2022 roku za sprawą przepisów wprowadzonych przez Nowy Ład ustawodawca rozszerzył katalog budowy bez pozwolenia o domy całoroczne murowane o powierzchni zabudowy do 70 m², których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora oraz o obiekty letniskowe.

W 2023 roku deregulacja prawa budowlanego doprowadzi do sytuacji, w której budowa bez pozwolenia możliwa będzie w przypadku wolnostojących, maksymalnie dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy powyżej 70 m², których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. Budowa oczywiście musi być prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora.

Rozszerzony ma zostać katalog obiektów budowlanych i robót, które będą zwolnione z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz dokonania zgłoszenia.

Od 2023 roku Prawo budowlane ma umożliwiać realizację konkretnych budynków mieszkalnych bez pozwolenia, ale budowę powyżej 70 m² powierzchni zabudowy wciąż trzeba będzie zgłosić i obowiązkowo zatrudnić kierownika budowy, który będzie mógł potwierdzić gotowość do zamieszkania w nowo wybudowanym domu.

Jak droga jest budowa domu bez pozwolenia do 70 m2?

Jakie budynki można zbudować bez konieczności uzyskiwania pozwolenia?

Choć domy są najważniejszą kategorią budynków dla większości inwestorów, obecnie budowę na zgłoszenie można przeprowadzić również w innych przypadkach. Poniżej znajduje się lista, w której wymieniamy, co jeszcze można postawić bez pozwolenia w 2023 roku na własnej działce.

• Budynki gospodarcze parterowe mogą być wzniesione bez pozwolenia o powierzchni zabudowy nieprzekraczającej 35 m². Co ważne, tak samo traktowane są garaże. Przepis dotyczy także altan, ganków, drewutni, tarasów naziemnych odłącznych od powierzchni zabudowy domu i oranżerii przydomowych. Pewnie ograniczenie też obowiązuje, jeśli chodzi o ilość takich budynków - na każde 500 m² naszej działki możemy postawić maksymalnie dwa.
• Wiaty ogrodowe do powierzchni 50 m². Na każde 500 m² działki możemy wznieść jedną.
• Baseny przydomowe i oczka wodne, których powierzchnia nie jest większa niż 50 m².
• Przydomowe oczyszczalnie ścieków, o ile ich wydajność nie przekracza 7,5 m³ na dobę.
• Szamba i inne zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe. Ich pojemność nie może przekraczać 10 m3.
• Kanalizacja telekomunikacyjna.

Zmiany istotne i nieistotne w projekcie budowlanym. Kiedy i jak je wprowadzić?

Pozwolenie na użytkowanie w nowym prawie budowlanym

Do tej pory, aby inwestor mógł wprowadzić się do nowego domu, musiał otrzymać pozwolenie na użytkowanie budynku. Wg nowego projektu do użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego będzie można przystąpić z chwilą z chwilą złożenia przez kierownika budowy oświadczenia o zakończeniu budowy i możliwości przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego. Jednak np. w przypadku budowy bliźniaka przez rodziców i dzieci wciąż konieczne będzie uzyskanie pozwolenia.

Wśród propozycji zmian pojawiają się również takie, aby pozwolenie na użytkowanie budynku było wymagane tylko wtedy, gdy przystąpienie do użytkowania obiektu będzie miało nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych oraz gdy sam inwestor dobrowolnie o to wystąpi, mimo że otrzymanie takiej decyzji nie jest prawnie wymagane.

Kolejną zmianą ma być rezygnacja z procedury formalnego oddawania do użytkowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych i obiektów budowlanych kategorii III. Oddanie do użytkowania np. domu ma następować już z chwilą złożenia przez kierownika budowy oświadczenia o zakończeniu budowy i możliwości przystąpienia do użytkowania obiektu.

Do dokumentacji budowy będą jednak potrzebne:

• projekt techniczny;
• protokoły badań i sprawdzeń: przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem;
• dokumentacja geodezyjna wraz z wynikiem geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej;
• informacja o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu bądź o odstępstwach od tego projektu.

Dom na zgłoszenie czy dom z pozwoleniem na budowę?

Artykuł powstał we współpracy z radcą prawnym.