Jak zaprojektować funkcjonalny dom aby mieszkać wygodnie?

Funkcjonalny projekt domu – co to właściwie znaczy?

Na budowę własnego domu decydujemy się zwykle dlatego, że chcemy stworzyć dla siebie i swoich bliskich idealną przestrzeń mieszkalną – o odpowiedniej wielkości, z potrzebną liczbą pomieszczeń i wszelkimi udogodnieniami, których próżno oczekiwać od standardowych mieszkań w blokach.

Można więc powiedzieć, że idealny dom to taki, który jest funkcjonalny, czyli spełnia wszystkie potrzeby domowników. Potrzeby te mogą być bardzo różne, ponieważ nieco innych funkcji od budynku oczekują rodziny z dziećmi, a innych młodzi single czy seniorzy.

Właśnie dlatego dostępne gotowe projekty domów różnią się pod względem organizacji przestrzeni. Warto jednak wiedzieć, na co zwrócić uwagę, chcąc znaleźć funkcjonalny projekt domu jednorodzinnego lub zamawiając go u architekta.

Jak zaprojektować funkcjonalny dom? Co warto wziąć pod uwagę?

Funkcjonalność domu zależy od wielu czynników. Przy jego projektowaniu w pierwszej kolejności warto jednak zwrócić uwagę na następujące elementy:

• wielkość budynku i możliwość jego dopasowania do działki – od tego będzie zależała np. wielkość ogrodu i jego aranżacja, czy też możliwość wybudowania na posesji altany lub basenu,;
• liczbę kondygnacji – funkcjonalny dom powinien być wygodny, dlatego należy przemyśleć, czy komfortowe będą schody wewnętrzne np. dla niepełnosprawnych członków rodziny;
• wielkość i organizacja przestrzeni użytkowej – są to kluczowe czynniki wpływające na funkcjonalność domu, dlatego szerzej omówimy je w dalszej części tekstu; warto jednak wspomnieć, że przy ich analizie należy uwzględnić zarówno obecne, jak i przyszłe potrzeby np. możliwość powiększenia się rodziny o kolejne dzieci lub konieczność przyjęcia pod dach starszych rodziców;
• technologia budowy i rodzaj materiałów wykończeniowych – będą one miały wpływ nie tylko na koszty budowy domu, ale także na późniejsze koszty jego eksploatacji, dlatego warto rozważyć projekt domu energooszczędnego, czyli z odpowiednią izolacją, rodzajem okien i pokrycia dachowego.

Warto pamiętać, że nie zawsze można będzie możliwe uwzględnienie w projekcie domu wszystkich potrzeb i oczekiwań. Ograniczenia w tym zakresie narzucać mogą bowiem warunki panujące na działce oraz Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego.

Jeśli np. masz wąską działkę, trudno będzie na niej wybudować funkcjonalny dom parterowy dla dużej rodziny. Z kolei w MPZP może być określona maksymalna liczba pięter budynku, czy też szerokość frontowej elewacji, które wpłyną bezpośrednio na możliwości zaplanowania przestrzeni wewnątrz domu.

Sprawdź gotowe projekty domów jednorodzinnych!

Dom przy Bukowej 18

3 440 zł

3 440 zł

uA34v6

3 960 zł

4 400 zł

Dom przy Bukowej 14

3 690 zł

3 690 zł

Zobacz więcej projektów

Na co powinniśmy zwrócić uwagę, by nasz dom był w pełni funkcjonalny?

Funkcjonalny dom powinien przede wszystkim mieć odpowiednią wielkość, która musi odpowiadać zarówno potrzebom domowników, jak i być dopasowana do działki. Od wielkości budynku będzie zależała przestrzeń mieszkalna, czyli m.in. liczba i rozmiar pokoi.

Funkcjonalny projekt domu jest dopasowany do wielkości i kształtu działki budowlanej

Odpowiednie dopasowanie projektu do kształtu i wielkości działki budowlanej odgrywa dużą rolę. Zgodnie z wytycznymi Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, minimalna odległość zabudowy od granicy działki powinna wynosić 3 metry, jeśli ściana nie posiada otworów lub 4 metry, jeśli znajdują się w niej okna lub drzwi.

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dopuszcza jednak sytuacje, w której odległości te są znacznie mniejsze lub budynek postawiony jest bezpośrednio wzdłuż granicy. Dzięki temu, jeśli potrzebna będzie dodatkowa przestrzeń, a plan miejscowy dopuszcza taką możliwość, to możesz skorzystać z tego prawa i wykorzystać większą część ziemi. Nie bez znaczenia pozostaje również kształt działki — im bardziej nietypowy kształt, tym trudniej będzie znaleźć odpowiedni projekt.

Funkcjonalny projekt domu a rozmiar pomieszczeń

Pewne jest, że dom funkcjonalny nie może być za mały, ale mało kto zastanawia się nad tym, że nie powinien być również za duży. Niewykorzystane przestrzenie oraz wolne pokoje, nie tylko przyczyniają się do wzrostu comiesięcznych opłat, ale również bardzo często stanowią wytłumaczenie gromadzenia niepotrzebnych rzeczy czy mebli.

Sam rozmiar pomieszczeń również ma znaczenie i powinien być on adekwatny do liczby domowników oraz charakteru wnętrza. Przykładowo, komfortowy i funkcjonalny salon powinien mieć minimum 18-20 m2, a także odpowiednią szerokość i długość, aby można w nim było zmieścić standardowe meble wypoczynkowe.

Znacznie mniejsze natomiast mogą być pokoje dzieci i sypialnie, które można wygodnie urządzić już przy powierzchni około 12 m2. Kuchnia dla jednej osoby może mieć zaledwie kilka metrów kwadratowych, jednak dla rodziny powinna być znacznie większa (nawet 12-18 m2), szczególnie gdy planuje się ją z kącikiem jadalnym.

Funkcjonalny dom a rodzaje przestrzeni. Otwarte czy zamknięte?

Od dłuższego czasu modne stało się łączenie salonu z jadalnią oraz kuchnią. Aneks kuchenny połączony z dziennym pokojem daje duże możliwości aranżacyjne. Brak ścianek działowych sprawia, że nie mamy problemu z usytuowaniem mebli, a otwarta przestrzeń sprawia, że pomieszczenie wygląda na większe, niż jest w rzeczywistości.

Niestety, takie rozwiązanie ma też jedną, dużą wadę — zapachy. Jeśli ktoś dużo czasu spędza w kuchni, przygotowując aromatyczne potrawy, to niestety musi liczyć się z tym, że zapach będzie się unosił po całym domu.

Przeczytaj: Jak wybrać projekt domu? Na co zwrócić uwagę przy wyborze projektu domu?

Jaki powinien być rozkład pomieszczeń, aby dom był funkcjonalny?

Funkcjonalny dom powinien mieć tak zorganizowaną przestrzeń, by znalazły się w nim wszystkie pomieszczenia niezbędne do komfortowego życia domowników. Ważny jest także ich odpowiedni rozkład. Wnętrze powinno być wyraźnie podzielone na strefę dzienną i nocną.

Funkcjonalny dom z poddaszem strefę dzienną ma na parterze, gdzie najłatwiej ulokować koło siebie salon, jadalnię oraz kuchnię. Na poddaszu umieszcza się natomiast strefę nocną, a więc sypialnie, pokoje dzieci, garderoby itp. Dla wygody warto pomyśleć o dwóch łazienkach – jedna powinna znajdować się na dole, a druga na górze.

W domu parterowym strefy dzienną od nocnej najlepiej oddzielić korytarzem i dość istotne ma tutaj zwrócenie uwagi na ich usytuowanie względem stron świata. Optymalnym rozwiązaniem jest umieszczenie kuchni od strony północnej budynku, salon od południa lub zachodu, natomiast sypialnie i pokoje dzieci od wschodu.

Warto też pomyśleć o dodatkowych pomieszczeniach, które poprawią funkcjonalność domu np.:

• pomieszczeniach gospodarczych – przydatne są m.in. garderoba (najlepiej umieścić ją w pobliżu sypialni), spiżarnia przy kuchni, pralnia z suszarnią (dzięki niej można zyskać więcej przestrzeni w łazience), czy też kotłownia (powinna być w piwnicy, a jeśli dom nie ma podpiwniczenia, najlepiej umieścić ją w strefie nocnej lub koło garażu);
• gabinecie – przyda się dla osób, które często pracują zdalnie z domu;
• pokoju rekreacyjnego – w zależności od potrzeb domowników można go przeznaczyć np. na czytelnię lub siłownię.

Wygodnym rozwiązaniem jest także umieszczenie garażu w bryle budynku. Planując np. funkcjonalny dom parterowy z garażem, najlepiej umieścić ten ostatni zaraz koło wejścia do budynku, ponieważ to ułatwi przemieszczanie się między obiektami. Jeszcze większy komfort zapewnią drzwi wewnętrzne łączące garaż ze strefą mieszkalną, ponieważ dzięki nim nie trzeba będzie w ogóle wychodzić na zewnątrz, by dostać się do auta.

Jak urządzić wnętrza w funkcjonalnym domu?

Na komfort użytkowania domu wpływa również jego aranżacja. Jak urządzić funkcjonalny dom? Przede wszystkim warto pamiętać o wspomnianym wyżej podziale wnętrza na strefy. Ważne jest również to, by każdy domownik czuł się w nim dobrze i miał swoją intymną przestrzeń wyłącznie dla siebie. Planując urządzenie poszczególnych pomieszczeń, warto dobrze przemyśleć rodzaj i wielkość mebli, tak aby nie zagracały pomieszczeń i nie utrudniały przemieszczania się.

Największym problemem jest zazwyczaj urządzenie małego domu, w którym brakuje miejsca na wszystkie sprzęty. Warto tutaj zastosować sprytne rozwiązania np. zrobić pawlacze w korytarzu, czy też zabudowę pod schodami, która może służyć do przechowywania ubrań lub innych przedmiotów.

Nowoczesny funkcjonalny dom o niewielkiej powierzchni powinien być urządzony oszczędnie, jeśli chodzi o ilość sprzętów i dekoracji, ale nie kosztem wygody. Warto też pamiętać o odpowiednim oświetleniu wnętrz, ponieważ dzięki niemu można optycznie powiększyć pomieszczenia.

Sprawdź: Jaka jest minimalna wysokość pomieszczeń w domu jednorodzinnym?

Funkcjonalny dom – czy można w ten sposób zaoszczędzić na budowie?

Funkcjonalność budynku wbrew pozorom nie zależy od nakładów finansowych. Chcąc wybudować tani i funkcjonalny dom, wystarczy wybrać odpowiedni projekt budynku oraz zdecydować się na standardowe rozwiązania, jeśli chodzi o technologię budowy.

Tani w budowie i funkcjonalny dom powinien mieć przede wszystkim prostą i zwartą bryłę na planie kwadratu lub prostokąta oraz równie prosty dach (najlepiej dwuspadowy). Taki budynek łatwiej wznieść, a później także wygodnie go urządzić. Najlepiej zdecydować się na niewielki dom parterowy lub dom z poddaszem użytkowym, jeśli potrzebujemy więcej przestrzeni.

Na kosztach można także oszczędzić, wybierając dom bez podpiwniczenia, jednak wówczas warto wygospodarować w budynku miejsce na pomieszczenia gospodarcze. Lepiej też postawić na typowe rozwiązania np. standardowe wymiary okien, które są tańsze od tych wykonywanych na zamówienie.

Dla kogo dom funkcjonalny będzie dobrym rozwiązaniem?

Funkcjonalność domu powinna mieć dla każdego znaczenie, bo to od niej zależy komfort użytkowania budynku. Kwestia wygody z kolei zależy od indywidualnych potrzeb osób, które będą w nim mieszkać.

Funkcjonalny dom dla 4-osobowej rodziny, czy 5-osobowej powinien być zatem inaczej zaprojektowany niż dom dla singla lub bezdzietnej pary. Jeśli nie weźmiemy tego pod uwagę, lecz wybierzemy projekt wyłącznie ze względu na jego estetykę, czy koszty budowy, może się okazać, że mieszkanie w wymarzonym domu nie będzie tak przyjemne, jak tego oczekiwaliśmy.

Jak zaprojektować funkcjonalny dom, aby później nie żałować?

Chcąc zaprojektować funkcjonalny dom, w pierwszej kolejności należy dokładnie przemyśleć, jak chcemy go użytkować w perspektywie kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu lat. Dobrze jest wypisać sobie najważniejsze cechy wymarzonego budynku i według tych kryteriów szukać projektu.

Należy pamiętać, że dom powinien przede wszystkim zaspokajać codzienne potrzeby domowników, które są bardzo indywidualną kwestią. Niekoniecznie więc dobrym rozwiązaniem jest kierowanie się modą – to, że większość osób dzisiaj wybiera otwarte przestrzenie, nie oznacza, że sprawdzą się one w naszym przypadku.

Warto też nie bać się stosować niestandardowych rozwiązań, o ile mają one nam zapewnić komfort użytkowania budynku. Jeśli gotowy projekt domu ich nie przewiduje, zawsze można poprosić o jego adaptację. Zmiany lepiej wprowadzać na tym etapie niż po wzniesieniu budynku, gdyż potem będą one wiązać się ze znacznie większymi kosztami.