Czym jest inteligentny dom i jak działa? Wszystko, co warto wiedzieć o smart home

W artykule:

• Czym jest inteligentny dom?
• Jak działa inteligentny dom?
  • Najważniejsze funkcje smart home
  • Jakie akcesoria i urządzenia tworzą inteligentny dom?
• Dlaczego warto zainwestować w smart home? Zalety inteligentnego domu
  • Wpływ inteligentnego domu na środowisko
  • Jak smart home zwiększa bezpieczeństwo domowników?
• Czy inteligentny dom ma wady?
• Kiedy warto zaprojektować inteligentny dom?
• Jak zmienić dom w inteligentny? Wskazówki krok po kroku
• Ile kosztuje inteligentny dom?
• Czy inteligentne domy są naszą przyszłością?

Chociaż projekty domów uwzględniają nowoczesne rozwiązania, np. oświetlenie z żarówkami Wi-Fi czy żaluzje z czujnikami zmierzchu, to sama obecność zaawansowanych akcesoriów i urządzeń nie czyni domu inteligentnym. To, co wyróżnia smart home na tle tradycyjnych budynków, to ścisła współpraca poszczególnych systemów. Automatyka domowa umożliwia zintegrowanie np. ogrzewania, oświetlenia i wentylacji tak, aby inteligentny dom czuwał nad optymalnymi warunkami dla lokatorów o każdej porze dnia i nocy. Przeczytaj, jakie udogodnienia zapewni Ci smart home!

Czym jest inteligentny dom?

Inteligentny dom to niemal autonomiczny dom, który kontroluje system akcesoriów i urządzeń zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez lokatorów. Wyposażenie smart home komunikuje się ze sobą przewodowo (za pośrednictwem instalacji ukrytej w ścianach) lub bezprzewodowo (za pomocą Bluetooth, Wi-Fi bądź innych standardów łączności).

Co więcej, mieszkańcy mogą zarządzać sprzętami zdalnie – z poziomu aplikacji na dowolnym urządzeniu mobilnym. W efekcie inteligentny dom „żyje”, nawet kiedy lokatorzy są nieobecni. Czy to oznacza wyższe koszty zużycia ciepła, gazu, energii czy wody? Wręcz przeciwnie! Smart home optymalizuje działanie instalacji i urządzeń przez całą dobę, co sprzyja obniżeniu wydatków na media oraz ochronie środowiska naturalnego.

Jak działa inteligentny dom?

Smart home bazuje na sieci połączeń między akcesoriami i urządzeniami, które:

• odczytują dane z sensorów wewnętrznych (np. termostatu) i zewnętrznych (np. czujnika zmierzchu),
• współpracują ze sobą, wymieniając się informacjami,
• przestrzegają scenariuszy zaprogramowanych przez lokatorów,
• odbierają polecenia wysyłane za pośrednictwem asystentów głosowych, paneli dotykowych, pilotów czy urządzeń mobilnych.

Preferencje domowników i etap budowy domu determinuje wybór systemu przewodowego lub bezprzewodowego. W pierwszym przypadku okablowanie inteligentnego domu jest zintegrowane z instalacją elektryczną, która odgrywa rolę sterującą i zasilającą. Jeżeli wolisz uniknąć gruntownej przebudowy gotowego domu, możesz go przekształcić w smart home, rozwijając system bezprzewodowy. Bezinwazyjny montaż opiera się na m.in. adapterach plug&play, sensorach zasilanych bateriami oraz routerach.

Model hybrydowy łączy zalety obu systemów. To rozwiązanie jest rekomendowane inwestorom, którzy chcą zautomatyzować najważniejsze instalacje przewodowe na etapie budowy, a potem stopniowo rozszerzać smart home o elementy z modułami Bluetooth, Wi-Fi, ZigBee, Z-Wave czy Matter.

Przeczytaj więcej: Instalacja systemu smart home krok po kroku

Najważniejsze funkcje smart home

Inteligentny dom automatyzuje i optymalizuje działanie głównych instalacji.

• Instalacja alarmowa – umożliwia zdalne zarządzanie systemem bezpieczeństwa, na który składają się czujniki, kamery, syreny alarmowe, wideodomofony i zabezpieczenia antywłamaniowe.
• Instalacja grzewcza – smart home steruje temperaturą w poszczególnych pomieszczeniach według scenariuszy zaprogramowanych przez domowników. W efekcie ogranicza zbędne zużycie ciepła.
• Instalacja elektryczna – inteligentne gniazdka ułatwiają zarządzanie sprzętami AGD, IT oraz RTV, obniżając pobór prądu.
• Instalacja rekuperacyjna i wentylacyjna – oprogramowanie pozwala ustawić parametry pracy rekuperatora i wentylatora godzina po godzinie. Dzięki temu rozwiązaniu powietrze w domu jest czyste i świeże, a ucieczka ciepła z budynku – zminimalizowana.
• Instalacja wodno-kanalizacyjna – inteligentny dom monitoruje zużycie wody w aplikacji na smartfonie oraz ostrzega przed potencjalnymi uszkodzeniami elementów instalacji.
• Instalacja oświetleniowa – pobiera dane z czujników wewnętrznych i zewnętrznych, aby dopasować parametry światła do bieżących warunków. Co więcej, lokatorzy mogą programować scenariusze podkreślające relaksujący nastrój w salonie, wspomagające koncentrację w pokoju biurowym czy ułatwiające zasypianie dzieciom.
• Instalacja nawadniająca ogród – specjalne sterowniki umożliwiają zaprojektowanie stref z niezależnymi harmonogramami podlewania roślinności. Użytkownicy programują własne sceny lub włączają nawadnianie dostosowane do prognozy pogody.

Jakie akcesoria i urządzenia tworzą inteligentny dom?

Chociaż inwestorzy drobiazgowo personalizują systemy smart home, można wyróżnić kilka punktów wspólnych dla inteligentnych domów. Główny element to centrala – fizyczna (w formie rozdzielnicy elektrycznej lub bezprzewodowego hubu) bądź wirtualna (w postaci aplikacji na urządzeniu mobilnym).

Istnieją również systemy zdecentralizowane. W tym przypadku zarządzasz inteligentnym domem za pomocą co najmniej kilku aplikacji do sterowania poszczególnymi instalacjami lub sprzętami danego producenta. Jeśli myślisz o rozległym systemie smart home, skłoń się ku opcji z centralą, która ułatwia kontrolowanie wielu urządzeń.

Ponadto projekty smart home uwzględniają:

• routery i wzmacniacze sygnału, które zapobiegają problemom ze stabilną łącznością w piętrowym domu,
• czujniki, w tym sensory odpowiadające za bezpieczeństwo domowników (np. czujniki dymu, gazu, otwarcia okien) i automatyzację instalacji (np. czujniki zmierzchu przesyłające dane do systemu oświetleniowego),
• system alarmowy z czujnikami ruchu i kamerami umożliwiającymi zdalny podgląd na żywo,
• gniazdka i listwy elektryczne z modułami do łączności bezprzewodowej i funkcją włączania oraz wyłączania urządzeń poprzez aplikację na smartfonie,
• elementy sterujące, w tym stacjonarne (np. panele dotykowe na ścianach) oraz mobilne (np. piloty),
• higrometry i termostaty mierzące parametry mikroklimatu w inteligentnym domu i przesyłające informacje do instalacji,
• asystentów domowych przyjmujących komendy głosowe od użytkowników,
• silniki do bram wjazdowych, karniszy, żaluzji i rolet wewnętrznych oraz zewnętrznych z nadajnikiem radiowym, detektorem przeszkód i funkcją tworzenia scenariuszy, które obejmują zmienne warunki w otoczeniu,
• wideodomofon z funkcją powiadomień o gościach, zdalnej rozmowy i kontroli wejść na posesję

Dlaczego warto zainwestować w smart home? Zalety inteligentnego domu

Smart home zapewnia korzyści na wielu poziomach:

• Zwiększa bezpieczeństwo – inteligentny dom warto wyposażyć w zabezpieczenia antywłamaniowe z funkcją zdalnego podglądu, sterowania i symulowania obecności lokatorów. Ponadto system czujników ostrzega domowników przed zagrożeniami wewnętrznymi (np. pożarem, zalaniem) i automatycznie alarmuje odpowiednie służby.
• Obniża koszty eksploatacji domu – szczególnie wydatki generowane przez instalację grzewczą i oświetleniową. Termostaty w smart home odpowiadają za utrzymywanie odpowiedniej temperatury, a czujniki obecności i zmierzchu zarządzają oświetleniem w budynku oraz na posesji.
• Ułatwia ekologiczne życie – optymalizacja zużycia energii elektrycznej, ciepła, gazu czy wody sprawia, że domownikom łatwiej wdrożyć ekologiczne nawyki.
• Umila codzienność – wyobraź sobie, że wstajesz w zimowy poranek, a smart home podnosi temperaturę, odsłania okna, włącza Twoją ulubioną muzykę i rozpoczyna parzenie kawy w ekspresie. To możliwe dzięki personalizowanym scenariuszom.
• Zwiększa wartość nieruchomości w przypadku sprzedaży – chociaż system przewodowy smart home jest nieprzenoszalny, to nie generuje straty finansowej, kiedy zmieniasz miejsce zamieszkania. Inteligentny dom ma wyższą wartość w porównaniu z tradycyjnymi domostwami, a instalacja, którą kolejni nabywcy mogą spersonalizować, wyróżnia go na rynku wtórnym.

Wpływ inteligentnego domu na środowisko

System smart home, który redukuje zużycie gazu, energii elektrycznej i wody, doskonale uzupełnia projekt energooszczędnego domu. Inwestorzy zawdzięczają postępowi technologicznemu zmniejszone wydatki na utrzymanie nieruchomości i motywację do ekologicznego postępowania na co dzień.

Jedną z największych zalet inteligentnego domu w kontekście środowiska jest wysoka efektywność energetyczna. Smart home pozwala na zaprogramowanie mikroklimatu, który zmienia się samoczynnie w zależności od obecności domowników czy pory dnia. Dzięki automatyce optymalizujesz działanie instalacji grzewczej czy oświetleniowej, unikając zbędnego poboru prądu lub ciepła, kiedy zapomnisz zgasić światło bądź przykręcić grzejniki przed wyjściem z domu¹.

Co więcej, smart home może wydłużać eksploatację sprzętu AGD, który jest narażony na awarię wskutek kumulowania się osadów z twardej wody. Inteligentne stacje uzdatniania wody w kuchni i łazience zmiękczają wodę, obniżając ryzyko kosztownej, przedwczesnej wymiany urządzeń na nowe. Aplikacja mobilna pozwala nie tylko na śledzenie działania stacji, ale także analizę zużycia wody przez domowników.

Może Cię zainteresować: Jak stworzyć przyjazny naturze dom ekologiczny?

Jak smart home zwiększa bezpieczeństwo domowników?

Ryzyko, że smart home padnie ofiarą przestępców, jest mniejsze w porównaniu z tradycyjnym domem, szczególnie podczas długotrwałej nieobecności lokatorów. Policja odnotowała ponad 68 tys. kradzieży z włamaniem w 2023 roku. To oznacza niemal 187 włamań dziennie². Chociaż służby podkreślają, że nie istnieje idealna ochrona, to rekomendują, aby zabezpieczyć drzwi i okna, zainwestować w system alarmowy oraz oświetlić ciemne obszary na posesji³. Inteligentny dom spełnia te wytyczne z nawiązką.

Smart home sprzyja zainstalowaniu m.in.:

• zautomatyzowanych rolet przeciwwłamaniowych z podwyższoną klasą bezpieczeństwa (co najmniej na poziomie RC3) i sterowaną zdalnie funkcją symulacji obecności lokatorów,
• kamer zarządzanych z poziomu aplikacji na smartfonie, która umożliwia np. zdalne uruchomienie alarmu dźwiękowego w celu odstraszenia intruza,
• oświetlenia z czujnikiem zmierzchu na posesji i funkcją harmonogramu.

Co ważne, zaawansowane czujniki ruchu i wibracji w systemach smart home rozpoznają niegroźne zdarzenia, np. mocny podmuch wiatru czy biegające zwierzę w ogrodzie. Dzięki tym rozwiązaniom inteligentny system monitoringu domu ogranicza liczbę fałszywych alarmów. Dodatkowe czujniki, np. dymu i zalania, alarmują nieobecnych lokatorów o niebezpieczeństwie wskutek czynników zewnętrznych (np. ulewy) i wewnętrznych (np. awarii instalacji) oraz automatycznie powiadamiają służby.

Czy inteligentny dom ma wady?

Inteligentny dom stanowi wyzwanie dla inwestorów pod kątem kosztów oraz wdrożenia. Co prawda budowa smart home generuje wydatek wyższy nawet o kilkadziesiąt tysięcy złotych w porównaniu z inwestycją w tradycyjny budynek, ale koszty poniesione na tym etapie zwracają się w kolejnych latach. To możliwe dzięki obniżeniu kosztów codziennej eksploatacji domu, szczególnie w zakresie zużycia ciepła, energii elektrycznej, gazu i wody. Pamiętaj też, że inteligentny dom z nowoczesnymi zabezpieczeniami zmniejsza ryzyko kradzieży z włamaniem, więc warto go postrzegać jako inwestycję w ochronę dobytku.

Jednym z najczęściej poruszanych zagrożeń w kontekście inteligentnego domu, szczególnie w przypadku systemu bezprzewodowego, są cyberataki. Wirtualna przestrzeń nie jest wolna od przestępców usiłujących wykradać poufne i wrażliwe dane, kraść tożsamości, wyłudzać pieniądze czy łamać zabezpieczenia. Jeżeli obawiasz się cyberprzestępców, możesz zainwestować w system smart home, który wykorzystuje uwierzytelnianie passwordless. Dzięki temu rozwiązaniu zastąpisz tradycyjne hasła innymi metodami potwierdzania tożsamości:

• jednorazowymi kodami wysyłanymi e-mailami lub SMS-ami,
• czytnikami z technologią NFC (Near Field Communication),
• biometrią, która polega na potwierdzaniu tożsamości za pomocą cech fizycznych (np. linii papilarnych) lub behawioralnych (np. sposobu używania aplikacji mobilnej).

Aż 89% ekspertów IT uważa, że uwierzytelnianie bezhasłowe zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa⁴.

Sprawdź nasze projekty domów nowoczesnych!

Idealny 1A

7 360 zł

Ariadna Rex (1948)

3 912 zł

Nasza Stodoła M wersja szkieletowa

6 000 zł

Projekty domów nowoczesnych

Kiedy warto zaprojektować inteligentny dom?

O ile możesz zaplanować system smart home w dowolnym momencie, o tyle etap inwestycji wpływa na dostępne rozwiązania w projekcie inteligentnego domu. Jeżeli zamierzasz rozpocząć budowę domu, przebudować gotową nieruchomość lub przeprowadzić generalny remont czterech kątów, rozważ system przewodowy. W innych przypadkach sprawdzi się system bezprzewodowy, ponieważ nie wymaga ingerencji w okablowanie budynku i skomplikowanych przeróbek instalacji.

Jak zmienić dom w inteligentny? Wskazówki krok po kroku

1. Zrób listę codziennych czynności domowych, które chcesz zautomatyzować w pierwszej kolejności, aby odzyskać czas i zaoszczędzić pieniądze. Trudno Ci ograniczyć wydatki na ogrzewanie w sezonie jesienno-zimowym, mimo że kontrolujesz manualnie temperaturę i skręcasz kaloryfery? Przydziel priorytet inteligentnemu systemowi ogrzewania.
2. Rozważ potrzeby wszystkich lokatorów, szczególnie w rodzinie wielopokoleniowej. Smart home powinien uwzględniać zabezpieczenia uniemożliwiające przypadkową zmianę ustawień najmłodszym dzieciom. Nastolatkowie i dorośli docenią zdalne sterowanie inteligentnym domem z poziomu smartfona, a seniorzy – czytelne panele dotykowe lub tradycyjne piloty z przyciskami.
3. Dostosuj smart home do stylu życia. Jeśli Twoje hobby to uprawa roślin doniczkowych, wybierz system oświetleniowy, w którym zaprogramujesz doświetlanie roślinności w okresie jesienno-zimowym za pomocą taśm LED czy żarówek punktowych. Podróżnicy docenią nowoczesne zabezpieczenia antywłamaniowe z funkcją zdalnego podglądu i symulacji obecności lokatorów podczas wyjazdów.
4. Spisz pomysły i skonsultuj się z ekspertami. Konsultacje, które pozwolą Ci uzyskać wstępne wyceny smart home, są zwykle bezpłatne. Spotkania z co najmniej kilkoma firmami wyspecjalizowanymi w automatyce domowej ułatwią Ci zaprojektowanie wymarzonego inteligentnego domu.

Ile kosztuje inteligentny dom?

Główne czynniki, które wpływają na koszt inteligentnego domu, to rodzaj systemu, metraż nieruchomości oraz ceny wyposażenia. Przygotowanie instalacji elektrycznej do zasilania i sterowania systemem smart home może kosztować od 200 zł do 600 zł za 1 m² powierzchni. Tę kwotę należy uzupełnić o ceny akcesoriów i urządzeń końcowych. Inwestorzy planujący wybudowanie inteligentnego domu powinni zwiększyć budżet o co najmniej 50 000 zł. Mnogość rozwiązań na rynku sprawia, że trudno określić górną granicę finansowania.

Zwróć uwagę, aby kosztorys nie pomijał żadnych elementów, nawet jeśli wydają się najtańsze w całym projekcie. Cena gniazdka elektrycznego z Wi-Fi sięga od 30 zł do nawet 450 zł w zależności od standardu łączności, kompatybilności z aplikacjami i stopnia zaawansowania funkcji. To oznacza, że wyposażenie inteligentnego domu w tak podstawowe akcesoria może wygenerować wydatek rzędu kilkunastu tysięcy złotych.

Czy inteligentne domy są naszą przyszłością?

Zdecydowanie tak! Globalna wartość rynku inteligentnych domów przekroczyła 79 bilionów w 2022 roku, a eksperci prognozują, że jej średni roczny wzrost uplasuje się na poziomie 27% do 2030 roku. Jedną z przyczyn coraz wyższego zapotrzebowania na produkty z kategorii smart home będzie nieprzerwany boom na AI. Już teraz wirtualni asystenci zintegrowani ze sztuczną inteligencją kształtują preferencje konsumentów, którzy oczekują wygodnej obsługi urządzeń w trybie hands-free.

Obiektem największego pożądania inwestorów staną się sprzęty z zakresu bezpieczeństwa, oświetlenia i HVAC (Heating, Ventilation, Air Conditioning), czyli ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Wzrośnie również wartość smart AGD i RTV. Co ciekawe, najmniejszy wycinek rynku obejmą inteligentne rozwiązania dotyczące mebli i opieki zdrowotnej w domu⁵. Niemniej można przypuszczać, że rosnąca popularność wellbeingu, czyli szeroko pojętego dobrostanu, będzie sprzyjać rozwojowi rynku smart home w kierunku dbania o zdrowie fizyczne i psychiczne w domowych – i inteligentnych – warunkach.

Bibliografia

1https://www.mdpi.com/2071-1050/16/11/4676

2https://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-16/63963,Kradziez-z-wlamaniem-art-279.htm

3lhttps://bialystok.policja.gov.pl/po2/prewencja/poradnik/48908,Bezpieczne-mieszkanie-czyli-jak-ustrzec-sie-przed-kradzieza-z-wlamaniem.html

4https://www.hypr.com/resources/report-state-of-passwordless

5https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/smart-homes-industry