Decyzje, które mogą Cię dużo kosztować podczas budowy domu. Jak uniknąć tych błędów?

W artykule:

• 1. Nie zaczynaj bez MPZP
• 2. Trwałe fundamenty to podstawa
• 3. Doświadczony architekt zaoszczędzi nasz czas i nerwy
• 4. Starannie oszacuj koszty budowy domu
• 5. Mniejszy dom nie zawsze znaczy tańszy
• 6. Podpiwniczenie to kosztowna tradycja
• 7. Balkony, czyli kłopotliwe ozdoby
• Decyzje na wagę złota i... Twojego komfortu

Decydując się na budowę domu, masz przed sobą wiele decyzji do podjęcia: od zakupu działki, przez wybór idealnego projektu domu, aż w końcu jego realizację. Wiele z nich może znacząco wpłynąć zarówno na sam przebieg inwestycji, jak i Twój budżet. Poznaj 7 aspektów, na które warto zwrócić uwagę i dokładnie je przemyśleć, aby później nie żałować:

1. Nie zaczynaj bez MPZP

Najważniejszą rzeczą, jaką należy zrobić na samym początku, jest sprawdzenie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) obejmującego interesującą nas działkę. Jest to powszechnie dostępny dokument i każdy może poprosić o wypis i wyrys z MPZP we właściwym urzędzie miasta lub gminy. 

MPZP najlepiej sprawdzić jeszcze przed zakupem gruntu. Może się bowiem okazać, że w związku z zawartymi w tym akcie zapisami, na naszej działce nie będziemy mogli wybudować wymarzonego domu. Innym problemem może się okazać potencjalne sąsiedztwo np. powstanie w okolicy fermy hodowlanej, zakładów przemysłowych czy planowana tuż za naszymi oknami droga.

Sprawdź: Twoja działka nie jest ujęta w MPZP? Zobacz, co zrobić w przypadku braku planu miejscowego

2. Trwałe fundamenty to podstawa

Badania gruntu to kolejna czynność, którą powinno się wykonać przed zakupem działki i rozpoczęciem budowy. Jeśli tylko nadarzy się taka możliwość, warto zapytać sąsiadów o warunki gruntowe i ich spostrzeżenia dotyczące ewentualnych problemów ze stabilnością gruntu i co za tym idzie - fundamentów.

Kilkaset złotych wydanych  przed rozpoczęciem budowy na badanie geotechniczne może nam zaoszczędzić kilka tysięcy złotych na kolejnych etapach. Może się okazać, że bardzo dobre warunki na działce pozwolą nam nieco zaoszczędzić na fundamentach, lub wprost przeciwnie, wiedząc o trudnych warunkach geologicznych, prawidłowo przygotujemy wzmocnione i zabezpieczone fundamenty. W ten sposób unikniemy późniejszych kłopotów i piętrzących się kosztów budowy i remontów. 

Jeśli właściciel działki przed jej zakupem nie zgadza się na przeprowadzenie badania gruntu, należy to potraktować jako sygnał ostrzegawczy.

Polecamy: Jak dobrać odpowiedni typ fundamentów do rodzaju gruntu?

3. Doświadczony architekt zaoszczędzi czas i nerwy

Dobry architekt to inwestycja, która szybko się zwraca. Nawet przy projekcie gotowym jego adaptacja wymaga fachowego podejścia – dostosowania do warunków działki, przepisów dot. warunków zabudowy i potrzeb inwestora. Doświadczony specjalista doradzi, jak uniknąć kosztownych błędów i zbędnych rozwiązań konstrukcyjnych.

Zwróci uwagę na problemy, które mogłyby ujawnić się dopiero w trakcie budowy – np. zbyt skomplikowany dach, niekorzystne usytuowanie pomieszczeń czy przesadne przeszklenia zwiększające straty ciepła. Pomoże też zoptymalizować koszty, wskazując trwalsze lub tańsze materiały i prostsze rozwiązania techniczne. Dzięki temu adaptacja projektu staje się realnym wsparciem, które pozwala uniknąć poprawek i nerwów na budowie.

4. Starannie oszacuj koszty budowy domu

Niedoszacowana inwestycja to następna z czyhających na inwestorów pułapek. Warto pamiętać, ile trwa budowa domu. Mało komu udaje się przeprowadzić całość prac budowlanych w czasie jednego sezonu. Planując inwestycję, należy uwzględnić coroczny wzrost cen materiałów budowlanych i kosztów robocizny. Wyczerpanie się środków finansowych pod koniec budowy będzie bardzo frustrujące, a zwiększenie wysokości kredytu, może okazać się czasochłonne i niełatwe.

Dane Sekocenbud pokazują, że koszt budowy domu stale rośnie. W 2025 r. średnia cena za m² wynosi ok. 5700 zł netto. W województwie mazowieckim średni koszt postawienia metra kwadratowego domu jednorodzinnego przekroczył 6000 zł! 

Warto uwzględnić, że skomplikowana architektura budynku, to kolejna kwestia, która wpłynie na koszt budowy domu i czas trwania budowy. Rozbudowana bryła domu, zwłaszcza w połączeniu z wielopołaciowym dachem, automatycznie podnosi budżet inwestycji. Pamiętaj jednak, że wszelkie próby oszczędzania na jakości prac odbiją się negatywnie zarówno na finansach, zarówno w postaci późniejszych niekończących się napraw i remontów, jak i również na komforcie życia mieszkańców. Oszczędności materiałowe mogą skutkować bowiem wilgocią, przemarzaniem lub nawet pękaniem stropów i ścian.

Sprawdź, jak rozsądnie oszczędzać na budowie: 10 sposobów na to, jak zaoszczędzić na budowie domu

5. Mniejszy nie zawsze znaczy tańszy

Komfort życia w Twoim nowym domu zależy nie tylko od jego wielkości, ale również (a może nawet bardziej) od jego prawidłowego dopasowania do potrzeb mieszkańców. Zbyt duży dom będzie generował niepotrzebne koszty, zbyt mały wywoływał frustrację domowników. Paradoksalnie małe pomieszczenia wcale nie są zbyt korzystnym rozwiązaniem. Często są nieustawne czy kłopotliwe w aranżacji. Szybko może się okazać, że to, co na planach domu wyglądało jak najbardziej w porządku, w rzeczywistości staje się niepraktyczne, ciasne i mało przyjazne w codziennym użytkowaniu. Czasem wiąże się to z koniecznością wykonania na zamówienie konkretnych mebli i innych elementów wyposażenia, a nawet... rozbudową domu. 

6. Podpiwniczenie to kosztowna tradycja

Podpiwniczenie znacząco podnosi koszty budowy, komplikuje ją i wydłuża całość procesu budowlanego. Nawet ograniczenie się do częściowego podpiwniczenia budynku nie zmniejszy kosztów budowy, ponieważ pod pozostałą częścią należy wykonać fundamenty schodkowe zapewniające właściwy rozkład masy budynku. Zanim podejmiesz decyzję o budowie domu z podpiwniczeniem, przemyśl dokładnie, czy piwnica w domu to konieczność, czy tylko koncepcja, który można zrealizować inaczej, np. wykorzystując poddasze lub wydzielając dodatkowe pomieszczenia na parterze domu.

Zobacz projekty domów z poddaszem do adaptacji!

Haga LMB47

4 390 zł

Glen III

5 100 zł

Tamina 3

4 099 zł

Projekty domów z poddaszem do adaptacji

7. Balkony, czyli kłopotliwe ozdoby

Podobnie jak piwnica, przeżytkiem powoli stają się balkony, coraz częściej zastępują je portfenetry, czyli po prostu okna balkonowe z ozdobną balustradą. Ma to swoje uzasadnienie zarówno ekonomiczne jak i technologiczne.  Źle wykonana i źle zaizolowana płyta balkonowa jest potencjalnym mostkiem termicznym, czyli miejscem ucieczki ciepła z domu, jak również miejscem stałego pojawiania się wilgoci na ścianie. Obecnie, gdy tak ważna jest prawidłowa izolacja termiczna i przeciwwilgociowa, portfenetry są dużo praktyczniejszym i bardziej oszczędnym rozwiązaniem.

Decyzje na wagę złota i... Twojego komfortu

To tylko kilka przykładów, jak łatwo popełnić błąd lub przeoczenie w trakcie budowy domu. Można wymienić jeszcze wiele innych, jak choćby złe usytuowanie domu względem stron świata, czy przeinwestowanie w materiały i technologie. Część z nich można w miarę łatwo naprawić, inne będą wymagały sporych nakładów finansowych i zaangażowania kolejnych fachowców na budowie. Jeszcze innych nie da się usunąć i będą sprawiać kłopoty przez cały czas eksploatacji domu. Warto zatem dokładnie zaplanować cały proces budowy domu, starannie się do niego przygotowując.