Ulga budowlana. Co można odliczyć od podatku podczas budowy domu?

Co to są ulgi podatkowe?

Ulga podatkowa to nic innego jak zwolnienia, zmniejszenia czy odliczenia, które można zastosować w rozliczeniu i tym samym spowodować obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku.

Choć wiele z dawniejszych ulg budowlanych już nie funkcjonuje, to w pewnych przypadkach wciąż można z nich korzystać. Kiedy możliwe jest odliczenie podatku od budowy domu? Jedynie wtedy, gdy możemy to zrobić na zasadzie tzw. ochrony praw nabytych. Zgodnie z tą zasadą podatnicy, którzy spełniali warunki do skorzystania z uchylonej przez ustawodawcę ulgi, wciąż mogą kontynuować odliczanie wydatków.

Zamiast wcześniejszych ulg budowlanych czy remontowych, w ostatnich latach inwestorzy mogli korzystać z takich narzędzi jak dopłaty mieszkaniowe, w ramach programów „Rodzina na swoim” (w latach 2007-2012) czy „Mieszkanie dla młodych” (w latach 2014-2018). W 2023 r. inwestorzy mieli natomiast możliwość wzięcia kredytu hipotecznego na preferencyjnych warunkach wybierając Bezpieczny Kredyt 2%, a w 2024 r. rząd pracuje nad nowym sposobem wsparcia - Kredytem mieszkaniowym #naStart.

Szczególnym obszarem, który został wsparty przez szereg dofinansowań jest obszar rozwiązań na rzecz ekologii i podwyższenia energooszczędności budynków. Wśród nich znajdziemy obowiązującą nadal ulgę podatkową - ulgę termomodernizacyjną. Więcej na temat dostępnych ulg i możliwości odliczeń od podatku piszemy w dalszej części artykułu.

Sprawdź koniecznie: Jak obliczyć koszt budowy domu?

Sprawdź gotowe projekty domów energooszczędnych!

Asnykowo dw

5 099 zł

5 099 zł

Zawoja mk 31

4 399 zł

4 399 zł

Annecy DCP360

14 770 zł

14 770 zł

Projekty domów energooszczędnych

Jakie ulgi podatkowe dla budujących dom?

Inwestorzy mogą korzystać z wielu ulg podatkowych, jednak zawsze trzeba dokładnie zapoznać się z warunkami, jakie trzeba spełniać, by skorzystać z odliczeń od podatku. Wśród ulg podatkowych możemy wyszczególnić natępujące rozwiązania:

Ulga budowlana

Ulga budowlana to pojęcie bardzo szerokie. W ramach ulgi budowlanej wyróżnia się kilka rodzajów odliczeń podatkowych.

Odliczenia od podatku w związku z budową domu:

• Duża ulga budowlana – dzięki niej można odliczać na zasadzie praw nabytych wydatki związane z zakupem gruntów, lokalu czy też przystosowania lokalu do celów mieszkaniowych.
  Jeśli w latach funkcjonowania ulgi (1992-2001) poniosło się wydatki budowlane i nie do końca się je rozliczyło, to można to zrobić w bieżącym roku i w latach następnych, aż do momentu całkowitego odliczenia.
  Jeśli jednak np. zbyło się grunt zakupiony pod zabudowę lub zmieniło przeznaczenie lokalu z mieszkalnego na użytkowe, wtedy traci się prawo do odliczenia podatku na budowę domu w ramach tej ulgi budowlanej.
   
• Ulga remontowa – mogą z niej skorzystać osoby fizyczne, które są właścicielem lub współwłaścicielem domu lub mieszkania i poniosły wydatki na jego remont.
  Ważne jest to, że aby skorzystać z ulgi remontowej za 2023 rok wydatki muszą być udokumentowane – osoba korzystająca z ulgi musi mieć wystawione na siebie odpowiednie faktury lub rachunki. Trzeba też pamiętać, że poniesione wydatki nie mogą być sfinansowane z różnych dotacji, ale pokryte z własnego budżetu.
  Ulga remontowa w 2024 roku ma ustalony limit, który można odliczyć – jest to 50 tys. zł. Warto pamiętać, że nie wszystkie prace będą kwalifikowały się do odliczenia z tytułu tej ulgi – skorzystać z odliczeń nie można na przykład w przypadku remontu kuchni czy łazienki.
   
• Ulga termomodernizacyjna – jeśli właściciel nieruchomości przeprowadzi prace związane z poprawą izolacji i efektywności energetycznej nieruchomości, może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Z rozwiązania tego mogą skorzystać osoby rozliczające się podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
  Aby skorzystać z ulgi, należy wykazać dokumenty potwierdzające wykonanie prac związanych z zamontowaniem odnawialnych źródeł energii, poprawy izolacji termicznej czy z wymianą źródeł ciepła. Podatnik powinien udokumentować nie tylko koszty usług, lecz także materiałów.
  Jakie materiały budowlane można odliczyć od podatku? Między innymi te służące do docieplenia balkonów, docieplenia przegród, izolacji fundamentów, do instalacji grzewczej, stolarkę okienną, drzwiową. Warunkiem kwalifikującym do skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej jest też zakończenie prac w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym zostały poniesione pierwsze wydatki.
  Ulga ta również wiąże się z pewnym limitem – kwota odliczenia nie może być wyższa niż 53 tys. zł. Wiele osób zastanawia się też, czy należy się ulga termomodernizacyjna na nowy dom – zgodnie z przepisami ulgę tę można zastosować jedynie w odniesieniu do domu już istniejącego, a nie nowo powstałego.

  Czytaj również: Jakie wyróżnia się wskaźniki energetyczne budynku i o czym dokładnie informują?

• Ulga na budowę nieruchomości w celu wynajmu – w jej ramach można odliczyć wydatki poniesione na budowę wielorodzinnego budynku mieszkalnego, w którym co najmniej 5 lokali mieszkalnych będzie przeznaczanych na wynajem. Z ulgi można skorzystać, gdy podatnik jest jedynym właścicielem nieruchomości, a także gdy jest jej współwłaścicielem.
  Tego typu ulga na budowę domu wiąże się też z możliwością odliczenia również zakupu gruntu pod budowę domu. Jeśli jednak którykolwiek z lokali pod wynajem najmowany był przez osobę, która w stosunku do właściciela jest zaliczana do I grupy podatkowej.

• Ulga na kasę mieszkaniową -  mogą z niej skorzystać osoby, które oszczędzały na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i tylko w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową. Prawo do tej ulgi powinno być nabyte przed 1 stycznia 2002 roku. Odliczyć można maksymalnie 30% wydatków.

• Ulga na zabytki – z ulgi tej mogą skorzystać osoby, które są właścicielami lub współwłaścicielami nieruchomości wpisanej w rejestr zabytków. Odliczyć można 50% wpłat na fundusz remontowy czy wydatków na prace konserwatorskie.

Ulga odsetkowa

Co jeszcze związanego z budową domu można odliczyć od podatku? Jedną z opcji jest ulga odsetkowa, dzięki której odliczyć można część zapłaconych odsetek. Mogą z niej skorzystać osoby, które między 1 stycznia 2002 r. a 1 stycznia 2007 r. zaciągnęły kredyt na sfinansowanie: budowy domu, zakupu mieszkania, przebudowy budynku na cele mieszkalne. Z ulgi odsetkowej można korzystać do 2027 roku.

Ważne jest jednak też to, komu nie przysługują prawa do skorzystania  z tego typu ulgi:

• Z uprawnienia tego nie skorzystają osoby, które dokonały odliczeń w ramach dużej ulgi budowlanej lub z ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej.
• Z ulgi odsetkowej nie można też skorzystać w przypadku, jeśli odsetki zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
• Nie przysługuje ona też tym osobom, którym odsetki zostały w jakiejkolwiek formie zwrócone.

Jak oblicza się kwotę do odliczenia w ramach takiej ulgi?

Przede wszystkim trzeba zdawać sobie sprawę z limitu odliczenia – w 2024 roku limit ulgi odsetkowej wynosi 374 290 zł. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu rocznym na formularzu: PIT-37, PIT-36 oraz PIT-28 oraz w załączniku PIT/D. Podatnik musi też przedstawić dokumenty, które potwierdza dokonane przez niego wydatki, czyli zaświadczeni o wysokości odsetek, które zostały zapłacone bankowi.

W ramach ulgi można też odliczyć wydatki na zapłatę odsetek z tytułu kredytu refinansowego zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego, a także każdego kolejnego kredytu zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego lub kredytu refinansowego.

Dofinansowania

Oprócz ulg podatkowych, skorzystać można z różnych dofinansowań, takich jak Czyste Powietrze, Mój Prąd, Moja Woda, Moje Ciepło. Dotacje dla budujących i remontujących mają zachęcić do budowy domów energooszczędnych i być wymiernym wsparciem dla inwestorów. Jeżeli interesuje Cię ten temat, więcej o rodzajach dofinansowania przeczytasz w dalszej części artykułu.

Czy budowę domu można odliczyć od podatku?

Ulgi budowlane nie są dostępne dla osób, które dopiero zaczynają budowę domu. Czy w takim razie budowę domu można odliczyć od podatku? Obecnie z odliczeń tych można skorzystać na zasadzie praw nabytych – jeśli nabyło się do nich prawa w czasie obowiązywania konkretnej ulgi, to można kontynuować odliczanie wydatków, mimo że prawo zostało zmienione. Co to dokładnie oznacza? Jeśli w latach obowiązywania ulgi nabyło się do niej prawo, to aż do momentu jej całkowitego rozliczenia można z niej korzystać. Jeśli ktoś dopiero zaczął budowę domu, to z ulgi budowlanej w 2024 roku nie może skorzystać – pierwsze wydatki na inwestycję muszą być poniesione w czasie obowiązywania danej ulgi.

Komu przysługuje ulga budowlana?

Prawo do skorzystania z ulgi przysługuje jedynie tym osobom, które w momencie obowiązywania konkretnej ulgi rozpoczęły realizowanie inwestycji i poczyniły w związku z tym pierwsze wydatki. Komu więc przysługuje ulga budowlana? Osobom, które nie rozliczyły wydatków z lat obowiązywania ulgi, ale nabyły do niej prawa. Trzeba jednak pamiętać, że nie można odliczać bieżących wydatków. W roku bieżącym ulga przysługuje więc tym, którzy nie odliczyli całej ulgi z poprzednich latach. Z dalszego odliczenia mogą też korzystać jedynie te osoby, które spełniają warunki uprawniające do zastosowania konkretnego rozwiązania.

Jak odliczać koszty budowy domu?

Odliczenie podatku na budowę domu jest zazwyczaj dokonywane na formularzu PIT-D, który uwzględnia się w deklaracji podatkowej PIT-37, PIT-36 lub PIT-28.

Trzeba pamiętać, by nie pomylić zaległej ulgi budowlanej ze zwrotem podatku VAT za zakup materiałów budowlanych. Ulga budowlana musi być uwzględniona w PIT, natomiast zwrot podatku VAT druku VZM-1.

Dofinansowania podczas budowy domu i remontu

Ulga na budowę domu zastąpiona jest przez wiele opcji dofinansowań inwestycji. Obecnie można korzystać z takich programów jak:

• Czyste Powietrze – to dofinansowanie na termomodernizację budynku, a także wymianę starych źródeł ciepła na nowoczesne.
  Z pomocy mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domów czy lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. W ramach programu można otrzymać dofinansowanie między innymi na zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub cwu, zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej, zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Beneficjenci mogą skorzystać z podstawowego, podwyższonego lub najwyższego poziomu dofinansowania.
   
• Mój Prąd – to dotacje do instalacji fotowoltaicznej i urządzeń dodatkowych dla gospodarstw domowych. O wsparcie mogą ubiegać się osoby fizyczne, które chcą na własne potrzeby wytwarzać prąd i mają zawartą umowę z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej.
   
• Moja Woda – w ramach tego programu można liczyć na dofinansowanie między innymi przewodów odprowadzających wody opadowe zebrane z rynien, zbiornika retencyjnego naziemnego czy podziemnego. Dzięki temu możliwe będzie zagospodarowanie wody opadowej na danej nieruchomości. Celem programu jest ochrona zasobów wodnych i zapobieganie zjawisku suszy.
   
• Moje Ciepło - dofinansowanie w ramach tego programu można uzyskać na zakup i montaż pomp ciepła różnych typów (powietrznych, gruntowych, wodnych). Jest skierowany do właścicieli nowych domów jednorodzinnych, którzy chcą zainwestować w odnawialne źródła energii. Program ma na celu promowania ekologicznych rozwiązań grzewczych z myślą o zmniejszenia emisji CO₂ do atmosfery.
   
• Stop Smog - beneficjentem są osoby fizyczne mieszkające w gminach, które borykają się z problemem smogu i są objęte programem "Stop Smog". Dofinansowanie można uzyskać na wymianę starych, nieekologicznych kotłów na bardziej przyjazne środowisku źródła ogrzewania, takie jak kotły gazowe, pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne czy podłączenie do sieci ciepłowniczej, a także na prace związane z poprawą izolacji termicznej budynków. Celem nadrzędnym programu jest oczywiście poprawa jakości powietrza.

Sprawdź także: Dofinansowania do budowy domów energooszczędnych

Planowane ulgi podatkowe, dofinansowania i dopłaty mieszkaniowe dla budujących dom

Na jaką pomoc i jakie rozwiązania można liczyć w 2024 roku? Przede wszystkim z pewnością będą kontynuowane programy ekologiczne – można ubiegać się o wsparcie w kolejnych edycjach programów Czyste Powietrze, Mój Prąd czy Moje Ciepło. 

Nadal skorzystamy z ulgi termomodernizacyjnej i ponadto będzie można łączyć ją z dotacją z programu Czyste Powietrze! 

W 2024 roku ma być też wprowadzony nowy kredyt mieszkaniowy – Kredyt na start, który zastąpi Bezpieczny Kredyt 2%.

Przeczytaj koneicznie: Czy kredyt mieszkaniowy #naStart spowoduje wzrost cen nieruchomości w 2024 roku?