Wentylacja mechaniczna - czy warto w nią inwestować? Ile kosztuje wentylacja mechaniczna?

W ostatnich latach wzrosła świadomość inwestorów na temat wentylacji budynków. Zdając sobie sprawę z tego, jak ważny jest stały przepływ powietrza w domu, coraz więcej osób decyduje się na montaż wentylacji mechanicznej. Jest zdecydowanie częściej wybierana niż wentylacja grawitacyjna.

Wentylacja mechaniczna - czym jest?

Zacznijmy od tego, jak brzmi definicja wentylacji mechanicznej. Wentylacja mechaniczna to wymiana powietrza przy wykorzystaniu specjalnych wentylatorów. W instalacji wykorzystuje się jeden lub kilka wentylatorów – w zależności od potrzeb. Za sprawą ich działania w pomieszczeniu powstaje podciśnienie, dzięki czemu następuje wymiana powietrza. Na proces ten nie mają wpływu żadne czynniki atmosferyczne.

Mechaniczna wentylacja ma wiele rodzajów, a poszczególne odmiany zależą od czynników takich jak sposób wymiany powietrza, kierunek ruchu powietrza w stosunku do wentylowanego pomieszczenia czy różnica ciśnienia wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia.

Na rynku dostępne są również rozwiązania umożliwiające odzyskiwanie ciepła, dzięki czemu wentylacja mechaniczna w domu przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie.

Od kiedy wprowadzony będzie zakaz palenia węglem w Polsce?

Wentylacja mechaniczna - jak działa?

Wentylacja mechaniczna zapewnia stały przepływ powietrza, ale też pozwala zwiększyć go w dowolnej chwili, dając tym samym możliwość szybkiego przewietrzenia bez konieczności otwierania okna. Pewnie zastanawiasz się teraz, jak działa wentylacja mechaniczna?

Działanie wentylacji mechanicznej opiera się wentylatorach, czyli urządzeniach umożliwiających przepływ określonej ilości powietrza w jednostce czasu. Dzięki temu, że wentylator ma zdolność wytwarzania dużego podciśnienia, powietrze może być transportowane przewodami dowolnej długości, biegnącymi w dowolnym kierunku i o małej powierzchni przekroju.

W praktyce o ile długość przewodów nie ma aż tak dużego znaczenia, to ich przekrój już tak. Powinny być na tyle duże, by powietrze poruszało się w nich z prędkością 3-4 m/s. Przewody, w których powietrze przemieszcza się z prędkością przekraczającą 5 m/s, uznawane są za zbyt duże. Powodem tego jest m.in. hałas, jaki towarzyszy przepływom powietrza, który jest dość uciążliwy dla otoczenia.

Wentylacja mechaniczna - jakie są rodzaje?

W zależności od kierunku ruchu powietrza w stosunku do wentylowanego pomieszczenia rozróżnia się 3 podstawowe typy wentylacji mechanicznej. Rodzaje wentylacji mechanicznej to:

• wentylacja nawiewna,
• wentylacja wywiewna,
• wentylacja wywiewno-nawiewna.

Krótki opis każdego z wymienionych rodzajów znajdziesz poniżej.

Wentylacja mechaniczna wywiewna

Pierwszym typem jest wentylacja mechaniczna wywiewna. Polega na samoczynnym (naturalnym) wprowadzaniu powietrza do budynku i mechanicznym wyprowadzaniu go na zewnątrz. Usuwanie powietrza możliwe jest dzięki zastosowaniu wentylatorów, których działanie powoduje powstanie podciśnienia w pomieszczeniach.

Wentylatory montuje się na dwa sposoby – na wlotach do przewodów (w domu) lub na wylotach (na zewnątrz). Wentylację w całym domu może zapewnić tak naprawdę jeden wentylator centralny, do którego doprowadzone zostaną przewody ze wszystkich pomieszczeń. Przykładami wentylatorów wywiewnych są okapy kuchenne czy wentylatory w łazienkach.

Najczęściej wentylację nawiewną stosuje się w kuchniach, łazienkach i garderobach, a także w laboratoriach i ciemniach. Wymaga ona otwierania okien lub stosowania nawiewników, co w okresie jesienno-zimowym może prowadzić do dużych strat ciepła.

Wentylacja mechaniczna nawiewna

Działa w zupełnie odwrotny sposób niż wentylacja mechaniczna wywiewna. Instalacja mechanicznie wprowadza powietrze do wnętrza domu i naturalnie je wyprowadza. Nadmiar powietrza samoczynnie odpływa przez okna, drzwi oraz wszelkie nieszczelności.

Aby uniknąć wychładzania pomieszczeń zimą, trzeba ogrzewać doprowadzane powietrze do temperatury pokojowej. Niezbędna jest do tego nagrzewnica powietrza, którą podłącza się do źródła energii. System wymaga także zastosowania filtru powietrza, aby uniknąć wprowadzania zanieczyszczeń.

Gdzie najlepiej sprawdzi się wentylacja mechaniczna wywiewna? Wszędzie tam, gdzie wtłoczone powietrze może w bezproblemowy sposób ujść na zewnątrz, czyli niekoniecznie w domu, a w sklepach, biurach czy halach i magazynach.

Wentylacja mechaniczna wywiewno-nawiewna

W przypadku dużych pomieszczeń dobrze sprawdza się rozwiązanie, jakim jest wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna. Opiera się na mechanicznej metodzie zarówno wprowadzania, jak i wyprowadzania powietrza.

System stosownie do potrzeb wytwarza nad- lub podciśnienie, zapewniając właściwą ilość powietrza nawiewanego lub wywiewanego z pomieszczeń. Ten rodzaj znajduje zastosowanie w kinach, teatrach, muzeach czy restauracjach.

Wentylacja mechaniczna wywiewno-nawiewna z odzyskiem ciepła

System wentylacji wywiewno-nawiewnej może mieć funkcję odzysku ciepła. Ten rodzaj wentylacji umożliwia odzyskiwanie ciepła z wentylowanego powietrza. Z uwagi na możliwość znacznego ograniczenia zapotrzebowania na energię do ogrzewania wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła jest najczęściej wybierana do domów jednorodzinnych.

Zazwyczaj instalacja posiada rekuperator, dwa wentylatory: nawiewny i wywiewny oraz wymiennik ciepła. Pobór powietrza z zewnątrz umożliwia tzw. czerpnia, a usuwanie wyrzutnia. Za odzyskiwanie ciepła odpowiedzialny jest rekuperator, który w pierwszej kolejności ogrzewa zasysane przez czerpnię powietrze, a dopiero później nawiewa je do pomieszczeń. System pozwala nie tylko nagrzewać powietrze, ale także filtrować i chłodzić.

Jakie ogrzewanie stosować w domu energooszczędnym?

Wentylacja mechaniczna a grawitacyjna – czym się różnią?

Pewnie zastanawiasz się teraz kiedy wentylacja grawitacyjna, a kiedy mechaniczna lepiej się sprawdzi. Aby móc odpowiedzieć sobie na to pytanie, w pierwszej kolejności musisz poznać różnice występujące pomiędzy jednym i drugim systemem.

Wentylacja mechaniczna a grawitacyjna – porównanie

Zatem jaka wentylacja: mechaniczna czy grawitacyjna do domu sprawdzi się najlepiej? Mając na uwadze powyższe różnice, do nowoczesnego projektu domu wybór powinien paść na kontrolowaną wentylację mechaniczną, która dodatkowo oczyszcza i ogrzewa powietrze nawiewane.

Ile kosztuje wentylacja mechaniczna?

Aby poznać koszt wentylacji mechanicznej, trzeba uwzględnić wszystkie koszty, które się na niego składają, w tym opłaty dotyczące projektu, zakupu urządzeń i montażu. Cenę w dużym stopniu kształtuje także metraż budynku.

Zatem koszt wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła w przypadku domu o metrażu 100 m² zaczyna się od 8 tys. zł, przy powierzchni 150 m² przyjdzie Ci zapłacić co najmniej 16 tys. zł, a przy 200 m² nawet 20 tys. zł. Podane ceny wentylacji mechanicznej odpowiadają założeniu instalacji w budynku w stanie budowy.

Musisz jednak pamiętać, że koszt wentylacji mechanicznej to nie tylko koszt zakupu urządzenia i cena robocizny. W obliczeniach musisz uwzględnić jeszcze np. koszty utrzymania instalacji. Trudno więc jednoznacznie powiedzieć, ile kosztuje wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Dokładną cenę rekuperacji w Twoim domu poznasz zatem dopiero po konsultacji z fachowcem.

Ile prądu zużywa wentylacja mechaniczna?

W kosztach eksploatacyjnych kluczowe znaczenie ma czas oraz prędkość pracy urządzenia. W dużym stopniu kształtuje je również moc i wielkość samego urządzenia. Wentylacja mechaniczna – ile zużywa prądu?

Dla ułatwienia przyjmuje się, że rekuperator zużywa 1,5kW na 10 m² wentylowanej powierzchni, co daje koszt ok. 10 gr na dobę. Analizując zatem pracę rekuperatora do małych domów o powierzchni ok. 120 m², w którym maksymalne zużycie prądu mieści się w granicy 110 W, przy założeniu 8 godzin pracy na dobę okazuje się, że dzienny koszt wentylacji to ok. 60 gr, co rocznie daje ok. 220 zł. Oczywiście im wyższe maksymalne zużycie prądu i dłuższy czas pracy rekuperatora, tym wyższe rachunki za prąd.

Jaki jest koszt eksploatacji wentylacji mechanicznej w domu?

Na koszty utrzymania wentylacji mechanicznej składa się m.in. zużycie energii przez rekuperator, wymiana filtrów czy serwisowanie i przeglądy. Trudno jest jednoznacznie powiedzieć, ile przyjdzie Ci zapłacić za prąd, załóżmy więc, że będzie to od 120 zł do 250 zł. Do tego doliczyć trzeba jeszcze koszt wymiany filtrów. Filtry wymienia się co kwartał, a cena jednej wymiany to ok. 50 zł. Rocznie więc filtry do rekuperatora kosztują ok. 200 zł.

Co prawda nie ma obowiązku regularnego wykonywania przeglądu, ale zaleca się go robić. Przegląd urządzenia powinien odbywać się raz na 2-3 lata. Koszt serwisowania wynosi od 250 zł do 400 zł. Podsumowując, roczny koszt eksploatacji wentylacji mechanicznej to od 320 zł (bez serwisowania urządzenia, przy założeniu niskiego zużycia prądu) do 850 zł (z przeglądem, przy założeniu wyższego zużycia prądu).

Kiedy wymagana jest instalacja wentylacji mechanicznej?

Wszystkie kwestie związane z wentylacją w budynkach reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zagadnieniom wentylacyjnym w budownictwie całkowicie poświęcony jest rozdział 6 tego rozporządzenia.

Zgodnie z prawem obowiązek montażu wentylacji mechanicznej narzucony jest na budynki wysokie i wysokościowe. W pozostałych, w tym w domach jednorodzinnych, dopuszcza się stosowanie zarówno wentylacji grawitacyjnej, jak i hybrydowej. Istotne jednak jest, że w budynku z działającą wentylacją mechaniczną nie można zastosować wentylacji grawitacyjnej.

Czy wentylacja mechaniczna wymaga pozwolenia na budowę?

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 27 ustawy Prawo budowlane pozwolenia na budowę nie wymaga budowa instalacji elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, klimatyzacyjnych i telekomunikacyjnych wewnątrz użytkowanego budynku. Co za tym idzie, ustawodawca nie zwalnia instalacji wentylacji mechanicznej z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. 

Zatem chcąc wykonać wentylację mechaniczną w obiekcie budowlanym, w większości przypadków trzeba uzyskać pozwolenie na budowę. Pozwolenie nie jest konieczne np. przy przebudowie instalacji wentylacyjnej, prowadzącej do zmiany z grawitacyjnej na mechaniczną.

Jak powinien wyglądać projekt wentylacji mechanicznej dla domu jednorodzinnego?

Wentylacja mechaniczna w domu jednorodzinnym powinna zostać wykonana na podstawie projektu budowlanego domu.

Projekty domów z wentylacją mechaniczną powinny uwzględniać elementy takie jak:

• obliczenia bilansu powietrza, 
• sposób prowadzenia i średnice kanałów wentylacyjnych, 
• umiejscowienie poszczególnych elementów: centrali wentylacyjnej, czerpni, wyrzutni, elementów nawiewnych i wywiewnych, 
• parametry centrali wentylacyjnej, 
• wskazanie możliwych do usunięcia kanałów wentylacji grawitacyjnej. 

Prawidłowo zaprojektowana wentylacja mechaniczna domu jednorodzinnego powinna uwzględniać także opis techniczny. W opisie technicznym z kolei powinny znaleźć się:

• dane techniczne urządzeń,
• sposób i zasada działania systemu wentylacji mechanicznej, 
• rodzaj i typ projektowanych materiałów.

Brak projektu wentylacji mechanicznej uniemożliwia skonstruowanie właściwie działającej instalacji i zachowanie prawidłowych parametrów takich jak choćby prędkość przepływu powietrza.

Ogrzewanie domu fotowoltaiką - czy to korzystna inwestycja?

Gdzie zamontować wentylację mechaniczną?

System wentylacyjny należy przede wszystkim zapewnić w pomieszczeniach, w których spędza się najwięcej czasu, szczególnie w tych bez otwieranych okien, a także wszędzie tam, gdzie z różnych względów konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza. Wentylacja mechaniczna niezbędna jest więc w kuchni. Jest to pomieszczenie, w którym niezwykle ważny jest stały przepływ powietrza. W domu niezbędna jest także wentylacja mechaniczna łazienki. 

A co z pozostałymi pomieszczeniami, w tym z takimi, w których mało się przebywa? W nich również musi znaleźć się dobra wentylacja. Zatem wentylacja mechaniczna sprawdzi się także w piwnicy i w garażu, jak również na poddaszu czy na strychu.

Wentylacja mechaniczna w starym domu a w nowym – co warto wiedzieć?

Wentylacja mechaniczna w starym domu w formie tzw. rekuperacji jest trudniejsza do zrealizowania niż inwestycja w budynku, który dopiero powstaje. Niezbędne jest bowiem wkomponowanie w obiekcie centrali wentylacyjnej oraz bezkolizyjne poprowadzenie przewodów wentylacyjnych, tak aby pominąć istniejące już instalacje wewnętrzne. 

Ponadto montaż wentylacji mechanicznej w starym domu wymaga tak naprawdę generalnego remontu. Do tego trzeba liczyć się z koniecznością zastosowania niestandardowych rozwiązań, np. zabudowy izolowanych cieplnie przewodów wentylacyjnych na ścianie zewnętrznej budynku.

Czym jest anemostat i do czego służy?

Na co zwrócić szczególną uwagę wybierając wentylację mechaniczną?

Wentylacja mechaniczna z rekuperacją będzie działać w pełni sprawnie i wydajnie jedynie wtedy, gdy będzie cechować się konkretnymi parametrami. Wśród najważniejszych widnieje:

• energochłonność – dotyczy ona w głównej mierze wentylatorów zastosowanych w rekuperatorze. Klasa efektywności energetycznej rekuperatora, którą warto wybrać, oznaczona jest literką A+, co oznacza, że do działania nie potrzebuje dużych zasobów energii,
• wydajność rekuperatora – w przypadku domów o powierzchni ok 150-200 m² wystarczająca okaże się wydajność na poziomie ok. m³/h,
• sprawność odzyskiwania ciepła – najczęściej wynosi ok. 50-70,
• spręż – siła, z jaką rekuperator wpycha powietrze w przewody wentylacyjne oraz zasysa powietrze z zewnątrz (im wyższy, tym lepiej).

Czyszczenie wentylacji mechanicznej – najważniejsze porady

Zasady utrzymywania kanałów wentylacyjnych w czystości i sprawności uregulowane zostały prawnie. Określają je przepisy Prawa Budowlanego oraz normy europejskie. W budownictwie jednorodzinnym ze względu na brak kratek rewizyjnych czyszczenie wentylacji jest bardzo trudne. Zwykle zatem czyszczenie wtedy opiera się na wymianie samych filtrów. Za to w obiektach przemysłowych z czyszczeniem wentylacji mechanicznej nie ma większych problemów.

Kiedy konieczne jest czyszczenie wentylacji mechanicznej? Jeśli w danym pomieszczeniu nieustannie panuje zaduch, a system działa głośniej niż zazwyczaj. Niebagatelną rolę w określaniu konieczności przeprowadzenia czyszczenia odgrywa inspekcja kanałów dokonywana za pomocą specjalistycznych kamer inspekcyjnych.

Po czyszczeniu wentylacji konieczna jest inspekcja,  która ma na celu zweryfikowanie, czy cały proces został poprawnie wykonany. Firma przeprowadzająca czyszczenie powinna sporządzić protokół oraz dokumentację zdjęciową, którą należy wręczyć administratorowi budynku.

Dlaczego warto zadbać o sprawną wentylację zimą?

Jakich błędów unikać przy montażu wentylacji mechanicznej?

Brak wiedzy i doświadczenia w zakresie montażu wentylacji mechanicznej sprawia, że zostaje ona niewłaściwie zainstalowana, co w znaczącym stopniu później wpływa na jej działanie. Do najczęściej popełnianych błędów w wentylacji mechanicznej zalicza się:

• montaż rekuperatora w nieogrzewanym pomieszczeniu,
• brak projektu rekuperacji i prawidłowych obliczeń,
• nieszczelne okna w domu z rekuperacją,
• nieszczelna izolacja kanałów wentylacyjnych,
• brak otworów wentylacyjnych w drzwiach wewnętrznych,
• zastosowanie rekuperatora o za niskiej mocy,
• zabudowanie instalacji wentylacyjnej (ograniczenie serwisowego dojścia do rekuperatora),
• brak dostosowania projektu ogrzewania do niższego zapotrzebowania budynku na ciepło.

Powyższych błędów powinno się bezwzględnie unikać.

Czy warto montować wentylację mechaniczną? Zalety i wady

Opinie użytkowników na temat wentylacji mechanicznej są podzielone. Wszystko dlatego, że system ma bardzo wiele zalet, ale nie pozostaje bez wad.

Wentylacja mechaniczna zapewnia stałą wymianę powietrza niezależnie od warunków atmosferycznych w przeciwieństwie do grawitacyjnej, która nie sprawdza się zarówno przy wysokich, jak i przy niskich temperaturach. System ma możliwość zaprogramowania sposobu i intensywności wymiany powietrza, co pozwala zachować w pomieszczeniu odpowiednią temperaturę, nie rezygnując z czystego powietrza.

Dzięki wentylacji mechanicznej nie ma konieczności otwierania okien, zatem nie powstają przeciągi i nie słychać hałasów z zewnątrz. Regularna wymiana powietrza eliminuje ryzyko wystąpienia pleśni czy zawilgoceń. Ponadto wentylacja mechaniczna obniża koszty zużycia energii w sezonie grzewczym.

Największą wadą wentylacji mechanicznej z rekuperacją są znacznie wyższe niż w przypadku wentylacji grawitacyjnej koszty instalacji i późniejszej eksploatacji. Przeciwnicy takiego rozwiązania jako minus wskazują również hałas, jaki tworzy się w czasie użytkowania instalacji.

Wentylacja mechaniczna – czy warto? Jeśli koszty nie stanowią dla Ciebie problemu to instalacja wentylacji mechanicznej jest jak najbardziej dobrym pomysłem. Hałas da się bowiem wyeliminować. Wystarczy umieścić urządzenie z dala od pomieszczeń użytkowych i nie zapomnieć o właściwej izolacji.

Jak działa wentylacja hybrydowa i czy warto zastosować ją w domu jednorodzinnym?