Czym jest anemostat i do czego służy?

Co to jest anemostat i na jakiej zasadzie działa?

W każdym domu istotną rolę odgrywa wentylacja i anemostat jest urządzeniem, który może znacząco poprawić jej działanie. Zazwyczaj stosuje się go przy wentylacji mechanicznej, która coraz częściej montowana jest w trakcie budowy domów energooszczędnych.

Czym jest anemostat i jak działa? Jest to niewielki element, najczęściej o okrągłym lub kwadratowym kształcie, który jest wykonany z tworzywa sztucznego lub stali nierdzewnej. Montuje się go przy suficie lub na ścianie na zakończeniu przewodów wentylacyjnych zamiast standardowej kratki wentylacyjnej. Wyposażony jest on w boczne otwory i charakterystyczną pokrywę, co nadaje mu nie tylko estetycznego wyglądu, ale też funkcjonalność.

Co robi anemostat? Jego zadaniem jest rozprowadzanie świeżego powietrza we wnętrzu mieszkania i odprowadzanie tego zużytego. W zależności od rodzaju może to robić poprzez nawiewanie, wywiewanie lub wymianę powietrza w obu kierunkach.

Warto tu przypomnieć, że wentylacja mechaniczna stosowana jest dzisiaj w większości nowych budynków, ponieważ ta tradycyjna, grawitacyjna, nie radzi sobie z wymianą powietrza przy nowoczesnych, szczelnych oknach. Sprawne działanie mechanicznego systemu wentylacyjnego zapewnia m.in. właśnie regulowany anemostat kierunkowy (nawiewny lub wywiewny).

Urządzenie to wyposażone jest nawet w kilkadziesiąt pozycji nastawczych, dzięki którym można wyregulować ilość powietrza, które będzie przez niego odprowadzane lub doprowadzane do wnętrza. Anemostat robi to dzięki specjalnemu, obrotowemu talerzykowi umieszczonemu wewnątrz konstrukcji. Jak ustawić anemostat oraz jaki jego rodzaj zastosować w domu, wyjaśnimy niżej.

Warto też wiedzieć, że zarówno anemostat sufitowy, jak i anemostat ścienny montowany jest w domach z kominkiem pracującym w systemie DGP. W tym przypadku jego zadaniem jest rozprowadzanie gorącego powietrza w pomieszczeniach.

Czym jest i jak działa wentylacja grawitacyjna w domu jednorodzinnym?

Czym się różni anemostat od kratki wentylacyjnej?

Jak już wspomnieliśmy, anemostat wentylacyjny stosowany jest zamiast tradycyjnej kratki. Warto więc wiedzieć, czym różnią się te dwa rozwiązania. Otóż kratka wentylacyjna służy do wymiany powietrza we wnętrzu w obu kierunkach. Z kolei anemostat może działać tylko w jednym kierunku, a ponadto można nim precyzyjnie wyregulować ilość przepływającego powietrza.

Kiedy wentylacja działa prawidłowo, wystarczająca jest kratka wentylacyjna, anemostat natomiast stosuje się w celu usprawnienia wymiany powietrza.

Rodzaje anemostatów. Czym się wyróżniają?

Anemostaty różnią się sposobem działania oraz wyglądem. Większość modeli ma okrągły kształt lub kwadratowy, można jednak znaleźć także podłużny anemostat liniowy (szczelinowy), który pełni najczęściej funkcje nawiewnika. Wszystkie rodzaje można zamontować zarówno na ścianie, jak i w suficie.

Pod względem sposobu działania w sprzedaży są trzy główne rodzaje anemostatów – nawiewny, wywiewny i nawiewno-wywiewny. Poniżej wyjaśniamy, czym się one różnią, a także kiedy się je stosuje, czyli np. jaki powinno się wybrać anemostat do wentylacji grawitacyjnej, a jaki anemostat do rekuperacji.

Anemostat nawiewny

Zacznijmy od tego, czym różni się anemostat nawiewny a wywiewny. Anemostat nawiewny, jak sama nazwa wskazuje, nawiewa powietrze do wnętrza domu z zewnątrz i rozprowadza je w określonych kierunkach (2, 3 lub 4). Przy rekuperacji z odzyskiem ciepła lub przy systemie kominkowym DGP może też pełnić funkcję rozprowadzania ciepłego powietrza w pomieszczeniu.

Gdzie umieścić anemostat nawiewny? Przy wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej nawiewniki najczęściej montuje się przy suficie w salonie, pokojach dzieci czy sypialni, aby w ten sposób zapewnić w nich świeże powietrze.

Anemostat wywiewny

Nietrudno się domyślić, jak działa anemostat wywiewny i czym się różni anemostat nawiewny od wywiewnego. Anemostat wywiewny działa odwrotnie niż nawiewny, ponieważ odprowadza (wywiewa) zużyte powietrze z wnętrza na zewnątrz.

Warto pamiętać, że jeśli montujemy w pomieszczeniu anemostat nawiewny, wywiewny również powinien się z nim znaleźć. W szczególności anemostat wywiewny należy umieścić w pomieszczeniach bez okien lub wymagających mocniejszej wentylacji np. w łazience, kuchni, garderobie czy pomieszczeniu gospodarczym. W takich wnętrzach sprawdzi się klasyczny anemostat okrągły lub anemostat wywiewny kwadratowy.

Anemostat nawiewno-wywiewny

Anemostat nawiewno-wywiewny działa jednocześnie w dwóch kierunkach, czyli nie tylko doprowadza do wnętrza świeże powietrze, ale także odprowadza z niego to zużyte. W praktyce jest on rzadko stosowany, ponieważ zwłaszcza przy rekuperacji okazuje się zbyt mało wydajny.

Anemostat wyciągowy

Anemostat wyciągowy to inaczej anemostat wywiewny, którego zasada działania została wyjaśniona wyżej. Jego zadaniem jest odprowadzanie powietrza z wnętrza i najczęściej montuje się go w suficie lub górnej części ścian w kuchni, łazience lub toalecie. Dzięki niemu można pozbyć się przykrych zapachów, a także nadmiaru wilgoci.

Dlaczego warto zadbać o sprawną wentylację zimą?

Jak wybrać odpowiedni anemostat? Czym się kierować?

Wybór odpowiedniego anemostatu, podobnie jak liczbę i rodzaj urządzeń w poszczególnych pomieszczeniach, powinien określić projektant systemu wentylacji. Warto jednak znać ogólne zasady stosowania takich zakończeń przewodów wentylacyjnych.

W pierwszej kolejności należy zdecydować, czy w danym wnętrzu będzie anemostat, czy kratka. Często bowiem to drugie rozwiązanie okazuje się wystarczające np. przy wentylacji grawitacyjnej w sypialni. Anemostat jest najbardziej potrzebny przy wentylacji mechanicznej oraz w następujących pomieszczeniach:

• o dużej wilgotności – takich jak kuchnia czy łazienka;
• o dużej powierzchni – takich jak salon czy przestronne biura;
• w których znajduje się kominek.

Ile anemostatów umieścić w salonie, a ile w kuchni? Podstawowa zasada jest taka, że we wnętrzu powinna być taka sama liczba anemostatów wywiewnych i nawiewnych. Z oczywistych względów ich liczba w dużym pokoju będzie większa niż np. w małej łazience. Jednak w kuchni, która też może być małym pomieszczeniem, zalecany jest montaż dwóch anemostatów – jednego przy suficie, a drugiego w okapie kuchennym.

Warto też zwrócić uwagę na właściwe wymiary anemostatu oraz jego lokalizację. Jeśli chodzi o wymiary, najczęściej stosowane są dwie średnice urządzenia:

• Ø100 – sprawdzają się one w mniejszych pomieszczeniach typu łazienka lub o mniejszych wymaganiach wentylacyjnych np. w sypialni,
• Ø125-Ø160 – przeznaczone są do salonów i kuchni.

A jaki anemostat wybrać do kominka i gdzie go umieścić? Powinien być to anemostat kierunkowy, który należy zamontować na szczycie, przy wylocie naściennym z ogrzewania kominkowego. Strumień ciepłego powietrza warto skierować w stronę podłogi, co zapewni lepsze jego rozprowadzenie we wnętrzu i większy komfort cieplny.

Przy wyborze urządzenia warto też zwrócić uwagę na jego wygląd. W sprzedaży dostępne są zarówno modele plastikowe w różnych kolorach, jak i ze stali nierdzewnej o chromowanej powierzchni. Najpopularniejsze są anemostaty okrągłe, choć równie stylowo wyglądają te kwadratowe np. nawiewniki czterokierunkowe. Duży wybór modeli ułatwia ich dopasowanie do aranżacji wnętrza.

Ciekawym rozwiązaniem jest też anemostat ozdobny, który zazwyczaj ma dekoracyjną kratkę lub graficzny wzór na powierzchni.

Jak wygląda montaż anemostatu?

Anemostaty można montować bezpośrednio na kanałach wentylacyjnych w ścianach i sufitach, również w sufitach podwieszanych. Anemostat nawiewny powinien być zamontowany do kanału, którym powietrze jest doprowadzane do wnętrza domu, a anemostat wywiewny do tego, który odprowadza je z pomieszczeń na zewnątrz.

Sam montaż anemostatu nie jest skomplikowany. Najpierw do otworu wentylacyjnego wkłada się kołnierz urządzenia, a potem mocuje się je za pomocą widocznych śrub w wytłaczanych otworach w ramce czołowej lub jedną śrubą centralną.

Montaż anemostatu należy jednak powierzyć fachowcom, którzy najlepiej wiedzą, jak je odpowiednio wyregulować. Ułatwia im to specjalne urządzenie (tzw. anemometr), dzięki któremu mogą zmierzyć prędkość przepływu powietrza i przez to odpowiednio ustalić, ile powinna wynosić szczelina na jego wlot i wylot. Szczelinę tę reguluje się poprzez dokręcenie lub odkręcenie talerzyka albo grzybka urządzenia.

Warto też pamiętać, że w anemostacie gromadzi się brud, który z czasem może zakłócać jego pracę. Zalecane jest zatem regularne wykonywanie przeglądów takich urządzeń (np. raz w roku) i powinien to zrobić również fachowiec, który po usunięciu zanieczyszczeń ponownie dokona ich prawidłowego wyregulowania.

Pustak wentylacyjny – rodzaje i zastosowanie pustaków wentylacyjnych w budownictwie