Jak prawidłowo ustawić i zamontować zawór trójdrożny?

Ogrzewanie domu powinno być wydajne, bezpieczne i bezawaryjne. Aby te wymogi zostały spełnione, konieczne jest idealne współgranie wszystkich elementów systemu. Duży wpływ na to ma odpowiednia regulacja zaworu trójdrożnego, co wymaga pewnej wiedzy. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na ten temat. Dowiesz się, jakie będzie odpowiednie ustawienie zaworu mieszającego, a jakie zaworu przełączającego, a także czym właściwie różnią się te warianty i kiedy się je stosuje.

Czym jest i jak działa zawór trójdrożny?

Zawór trójdrożny to element powszechnie stosowany w instalacjach centralnego ogrzewania. Jego podstawowym zadaniem jest kontrola przepływu ogrzanej już wody, a także zabezpieczenie urządzenia grzewczego przed korozją i przegrzaniem. Dodatkowo zasada działania zaworu trójdrożnego eliminuje ryzyko poparzenia się zbyt ciepłą wodą płynącą z kranu.

Jak zbudowany jest i jak działa zawór trójdrożny? Pod względem konstrukcyjnym przypomina trójnik. Składa się z:

• korpusu – zwykle wykonanego z mosiądzu, stali nierdzewnej lub staliwa,
• zawieradła – ruchomej części regulującej przepływ cieczy,
• trzpienia.

Całość opiera się na połączeniu trzech portów, nazywanych wlotami i wylotami oraz zastosowaniu wewnętrznego elementu mieszającego. Kształtem zawór ten przypomina literę T.

Jakie zastosowanie ma zawór trójdrożny? Zasada działania tego elementu jest wykorzystywana przede wszystkim tam, gdzie czynnik grzewczy jednocześnie zasila instalację centralnego ogrzewania i dostarcza ciepłą wodę użytkową. Gdyby nie on, pojawiłaby się konieczność stałej ręcznej regulacji przepływu, aby temperatura wody dostarczanej do kotła, kaloryferów czy kranów była odpowiednia i utrzymywała się na stałym poziomie, niezależnie od zmieniających się warunków.

Dodatkowo zawór trójdrożny jest wykorzystywany w instalacjach mających dwa źródła ciepła, na przykład kocioł gazowy i kocioł na paliwo stałe. Ten element decyduje, które urządzenie podgrzeje wodę czy uruchomi grzejniki, a które dostarczy ciepło do ogrzewania podłogowego.

Jak prawidłowo ustawić histerezę w przypadku różnych typów ogrzewania?

Jakie są różnice między zaworem trójdrożnym a czterodrożnym?

W niektórych instalacjach grzewczych zamiast zaworu trójdrożnego pojawia się zawór czterodrożny, nazywany także zaworem czterodrogowym. Jego zadanie również polega na mieszaniu przepływających cieczy lub przełączaniu obiegów w instalacji. Czym zatem różnią się poszczególne warianty? I skąd wiadomo, jaki zawór: 3- czy 4-drogowy będzie lepszy? Pewną podpowiedź stanowi już sama konstrukcja poszczególnych zaworów, która sugeruje sposób ich działania.

Zawór czterodrożny podnosi temperaturę powracającej do kotła wody, a następnie tę samą wodę kieruje z powrotem do domowych grzejników dostarczających ciepło do pomieszczeń. Zawór trójdrożny działa podobnie, jednak cechuje go prostsza konstrukcja, znajdująca zastosowanie tam, gdzie nie trzeba obniżać temperatury cieczy zasilającej grzejniki, a więc wtedy, gdy na grzejnikach zainstalowane są zawory i termostaty.

Wówczas odpowiedź na pytanie, czy warto montować zawór czterodrożny, jest przecząca. W zupełni wystarczy wariant trójdrożny, który będzie podnosił temperaturę wyłącznie powracającej cieczy.

Jaki bufor ciepła dobrać do naszego domu i na ile on wystarczy?

ofe-5847238-70010 w-70010

Gdzie zamontować zawór trójdrożny – lepiej przed czy za pompą?

Dość istotne jest określenie, jak podłączyć zawór trójdrożny, aby w sposób pełny i bezpieczny spełniał swoje zadania. Zacznijmy od tego, że każdy producent powinien dołączyć do zaworu trójdrożnego schemat jego instalacji. Dzięki temu montaż z powodzeniem przeprowadzisz samodzielnie – specjalistyczna wiedza nie będzie konieczna. A zatem: jak i w którym miejscu zamontować zawór trójdrożny?

Możesz wybrać usytuowanie zarówno pionowe, jak i poziome – wszystko zależy od wybranego miejsca. Pamiętaj jedynie, by zachować względnie łatwy dostęp na potrzeby konserwacji, serwisowania i obsługi. Co jakiś czas potrzebna może być przy zaworze trójdrożnym regulacja. W czasie montażu zwróć szczególną uwagę na zgodność kierunków przepływu wody ze wskazaniami znajdującymi się na korpusie zaworu.

Pamiętaj, że tego typu zaworów – i w ogóle żadnych innych! – nie można montować na rurze prowadzącej od urządzenia grzewczego do naczynia przelewowego w układach otwartych. Samo naczynie stanowi zabezpieczenie uruchamiane w przypadku wzrostu temperatury wody i odprowdzające ciecz poza obieg grzewczy.

Gdyby dodatkowo w układzie pojawił się zawór, pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia mogłoby dojść do rozerwania urządzenia. Nie można też montować zaworów na rurach prowadzących do naczynia zbiorczego.

Która lokalizacja zaworu: przed czy za pompą będzie lepsza? Wszystko zależy od tego, czy pytasz o obieg grzewczy czy o obieg ciepłej wody użytkowej. W pierwszym przypadku zawór najlepiej zamontować za pompą, w drugim – przed pompą. W razie wątpliwości skorzystaj z porady fachowca, który wskaże prawidłowe miejsce montażu.

Jaki zasobnik ciepłej wody użytkowej wybrać, by wody nie zabrakło?

Rodzaje zaworów trójdrożnych. Który jest lepszy z perspektywy użytkownika?

Możemy wyodrębnić kilka rodzajów zaworów trójdrożnych. Poszczególne typy różnią się budową, działaniem, sposobem sterowania, rodzajem zawieradła.

Ze względu na pełnioną funkcję wyróżniamy zawory przełączające, nazywane także przełącznikowymi, oraz zawory mieszające, czyli mieszalnikowe. Oba warianty znajdują zastosowanie w instalacjach grzewczych, jednak stoi przed nimi nieco inne zadanie.

• Zawory trójdrożne przełączające

Zawór trójdrożny przełączający jest stosowany w instalacjach, które zasilają naprzemiennie dwa odbiorniki, w związku z czym pojawia się potrzeba zmiany kierunku przepływu cieczy – czynnika grzewczego lub chłodniczego. Za przykład może posłużyć kocioł ogrzewający dom i podgrzewający ciepłą wodę użytkową.

Zawór przełączający pojawia się także w instalacjach z więcej niż jednym źródłem ciepła, co często spotykane jest w nowoczesnych projektach domów energooszczędnych, wykorzystujących połączenie pompy ciepła i fotowoltaiki ze standardowym kotłem grzewczym.

• Zawory trójdrożne mieszające

Z kolei kiedy zawór mieszający trójdrogowy znajdzie swoje zastosowanie? Ten wariant służy – jak sama nazwa wskazuje – do zmieszania powracającego z instalacji czynnika zasilającego w celu ochrony kotła przed zbyt niską temperaturą. Przeważnie dotyczy to kotłów na paliwa stałe.

Za sprawą regulacji ręcznej użytkownik samodzielnie może określić, jaka powinna być temperatura zaworu mieszającego, uzyskując w ten sposób cieplejszą lub chłodniejszą wodę. W ten sposób zawory mieszalnikowe chronią systemy grzewcze, a jednocześnie zabezpieczają użytkowników przed poparzenie.

Zawory trójdrożne klasyfikuje się również ze względu na sposób sterowania nimi. Stosując to kryterium, możemy wyróżnić zawory:

• ręczne,
• automatyczne: o napędzie elektrycznym, hydraulicznym lub pneumatycznym.

Zawór trójdrogowy z siłownikiem to przykład bardziej zaawansowanego modelu, w którym dochodzi do automatycznej regulacji temperatury wody w instalacji, z dostosowaniem na przykład do warunków pogodowych, a następnie utrzymania parametrów na określonym poziomie.

Ze względu na rodzaj zawieradła wyróżniamy natomiast:

• zawory trzydrożne obrotowe – z możliwością zmiany położenia o 90 lub nawet 180 stopni, dzięki czemu zawór może działać zarówno jako zawór przełączający, jak i mieszający;
• zawory trzydrożne grzybkowe – poruszające się klasycznym ruchem liniowym.

Jak widać, odpowiedź na pytanie, jak dobrać zawór trójdrogowy, wymaga przeanalizowania kilku aspektów, dlatego – w razie wątpliwości – warto skonsultować się z ekspertem na przykładzie konkretnej instalacji.

Jak właściwie ustalić krzywą grzewczą dla grzejników i ogrzewania podłogowego?

Jak ustawić zawór trójdrożny?

Aby cały system działał bez zarzutu, bardzo ważne jest prawidłowe ustawienie zaworu trójdrożnego. Jak to zrobić? Najpierw trzeba go poprawnie umieścić w instalacji – w pionie lub w poziomie.

Na ile ustawić zawór trójdrożny? Obecnie przyjmuje się, że powinien on być podłączony i ustawiony w taki sposób, by temperatura wody wracającej do kotła wynosiła co najmniej 50–60 stopni. W jaki sposób spełnić ten warunek? Przy ręcznej regulacji – metodą prób i błędów, natomiast w przypadku posiadania termostatu elektronicznego można po prostu zadać taką wartość temperaturową do automatycznej regulacji.

Ustawiając zawory, należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta. Nieprawidłowe działanie może mieć konsekwencje w postaci poważnych nieprawidłowości w późniejszym funkcjonowaniu.

Ile kosztuje zawór trójdrożny?

Ile kosztuje zawór trójdrożny? Cena takiego urządzenia jest uzależniona od jego rodzaju i jakości wykonania.

Najtańsze są zawory ręczne – ich koszt nie przekracza 200 złotych. Jeśli zdecydujesz się na model z siłownikiem, musisz liczyć się z wydatkiem na poziomie ok. 500 – 600 złotych. Co prawda bez problemu znajdziesz na rynku o połowę tańsze wersje, jednak przeważnie mają one nieco gorszą jakość.

Koszty ogrzewania gazowego domu 100 m2. Ile wyniosą w ciągu roku?

Dlaczego warto zamontować zawór trójdrożny?

Montaż zaworu trójdrożnego niewątpliwie jest przydatny i opłacalny. Zastosowanie takiego urządzenia pozwala na precyzyjne ustawienie parametrów instalacji i ograniczenie ilości zużywanego paliwa, dzięki czemu sprawność układu rośnie. Zdecydowanie łatwiej jest także stabilizować temperaturę w systemach wykorzystujących ciepłą wodę użytkową.

Zawór trójdrożny znajduje zastosowanie przede wszystkim w przypadku:

• domów ogrzewanych kilkoma źródłami ciepła, na przykład kotłem gazowym i kominkiem z płaszczem wodnym czy też pompą ciepła i piecem elektrycznym;
• połączenia w ramach jednej instalacji obiegów zasilanych wodą o różnej temperaturze, na przykład standardowych grzejników i ogrzewania podłogowego;
• automatycznego sterowania systemem grzewczym według wskazań termostatu zewnętrznego;
• konieczności wyłączenia ogrzewania w niektórych częściach budynku.

Czasami zastosowanie zaworu trójdrożnego staje się niezbędne. Dotyczy to choćby wspomnianego już ogrzewania podłogowego, w przypadku którego zawór zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się powierzchni.

Bardzo ważną funkcją zaworu trójdrożnego jest też sygnalizowana już wyżej ochrona kotła przed korozją i szybkim zniszczeniem. Kiedy kocioł pracuje, zwiększa temperaturę czynnika grzewczego – zwykle wody, która za pomocą rur jest przesyłana do kaloryferów czy systemu ogrzewania podłogowego.

Tam oddaje część ciepła i wraca do kotła chłodniejsza. W wymienniku ciepła ma jednak styczność z rozgrzanymi spalinami, co powoduje skraplanie się pary wodnej z substancjami o kwaśnym odczynie. To one niszczą stal i powodują korozję.

Można temu zjawisku zapobiec właśnie poprzez zastosowanie termostatycznych zaworów trójdrogowych o automatycznej regulacji. Powodują one, że zanim schłodzona woda wróci do kotła, zostanie wymieszana z ogrzaną, dzięki czemu zjawisko skraplania pary wodnej z chemicznymi spalinami nie zajdzie lub zajdzie w mniejszym stopniu, a kocioł przez dłuższy czas pozostanie chroniony.