Czym są schody prefabrykowane i jakie są najważniejsze zalety takiego rozwiązania?

Czym są schody prefabrykowane?

Na początku warto doprecyzować, co to są schody prefabrykowane. Mówiąc najprościej, to produkt, który trafia na budowę w gotowej formie, przystosowanej do bezpośredniego osadzenia w docelowym miejscu. Sprawdzą się zarówno jako schody zewnętrzne, jak i sposób na połączenie kondygnacji wewnątrz. Znajdują szerokie zastosowanie w budownictwie prywatnym, deweloperskim, przemysłowym czy budynkach użyteczności publicznej.

Mimo że schody prefabrykowane zaliczają się do gotowych rozwiązań, w rzeczywistości zawsze wykonuje się je na zamówienie. Dlaczego? Prefabrykowane schody muszą spełnić szereg warunków technicznych charakterystycznych dla konkretnego pomieszczenia. Podobnie jest zresztą w przypadku schodów prefabrykowanych zewnętrznych. Do produkcji wykorzystuje się specjalne formy, jeśli jednak zdarzy się, że konstrukcja odbiega od standardowych wymiarów, również i szablon może zostać przygotowany na zamówienie.

Wykorzystanie schodów wewnętrznych lub schodów zewnętrznych prefabrykowanych warto uwzględnić już na etapie projektowania budynku, jednak można zdecydować się na nie także później. Trzeba jedynie pamiętać o uzgodnieniu parametrów, detali oparcia i połączenia elementów zbrojnych.

Schody prefabrykowane – wymiary

W przypadku schodów prefabrykowanych wymiary dostępnych konstrukcji z reguły nie odbiegają od tradycyjnych rozwiązań. Wiele firm dopuszcza przy tym możliwość indywidualizacji zamówienia, co pozwala precyzyjnie dopasować model do konkretnego budynku.

Polskie prawo budowlane określa pożądaną szerokość użytkową schodów oraz wysokość i liczbę stopni. W aktualnych regulacjach próżno jednak szukać informacji dotyczących maksymalnej i minimalnej wysokości. Warto jednak sugerować się ogólnie przyjętymi wytycznymi co do komfortu i bezpieczeństwa użytkowania schodów wewnętrznych i zewnętrznych.

Składając zamówienie, zwróć uwagę na precyzyjne zdjęcie rzeczywistych wymiarów. Nie należy w tym przypadku polegać wyłącznie na wymiarach określonych w projekcie domu. Przy każdej inwestycji pojawiają się pewne odchylenia od wstępnych założeń. W przypadku schodów wylewanych na budowie można te rozbieżności zniwelować w momencie szalowania, natomiast przy schodach prefabrykowanych wszelkie późniejsze zmiany są trudne i pracochłonne.

Z jakich materiałów mogą być wykonane schody prefabrykowane?

Do produkcji schodów prefabrykowanych wykorzystuje się różne materiały. Poniżej znajduje się ich krótka charakterystyka.

• Schody betonowe prefabrykowane

Konstrukcje betonowe trafiają na budowę ukształtowane, a następnie za pomocą dźwigu są osadzane w docelowym miejscu. To szybki sposób na stworzenie wygodnego wejścia do domu, stabilnego połączenia między kondygnacjami lub zejścia z tarasu do ogrodu. Niewątpliwym atutem są szerokie możliwości wykończenia.

• Schody żelbetowe prefabrykowane

Schody żelbetowe charakteryzują się trwałością i funkcjonalnością. Mogą być stosowane zarówno na zewnątrz, jak i w wewnętrznych klatkach schodowych. Ze względu na łatwość ukształtowania występują w wielu wariantach konstrukcyjnych.

• Schody z keramzytu prefabrykowane

Schody prefabrykowane z keramzytu to bardzo nowoczesny i lekki wariant. Materiał jest odporny na działanie czynników zewnętrznych, w tym wilgoci, substancji chemicznych, grzybów i pleśni, dlatego idealnie sprawdzi się przy schodach zewnętrznych. Charakteryzuje go również mrozoodporność i niepalność.

• Schody stalowe prefabrykowane

Kolejną możliwością są prefabrykowane schody stalowe. Mają wiele zalet i doskonale komponują się z nowoczesną architekturą. Są lekkie, wytrzymałe i odporne nawet na trudne warunki pogodowe. Z reguły zajmują również niewiele miejsca.

• Schody drewniane prefabrykowane

Schody prefabrykowane drewniane doskonale wkomponujesz w wiele stylów architektonicznych i wnętrzarskich. Ich konstrukcja nie stanowi tak dużego obciążenia, jak przy schodach żelbetowych i nie przytłacza wizualnie. Aby zachować wysoką jakość, wykorzystuje się materiały o odpowiednich parametrach. W przypadku schodów najczęściej są to rodzime gatunki liściaste lub drewno egzotyczne.

Sprawdź: gdzie i jak zamontować schody metalowe wewnętrzne i zewnętrzne?

Jakie są rodzaje schodów prefabrykowanych?

We współczesnych wnętrzach wykorzystuje się różne warianty konstrukcji i kształtu schodów – wyjątku nie stanowią schody prefabrykowane. Rodzaje w każdym przypadku należy dopasować do charakteru przestrzeni, dostępnego miejsca oraz preferencji domowników. Poniżej wyszczególniliśmy najpopularniejsze opcje.

Ze względu na kształt wyróżniamy:

• Schody prefabrykowane zabiegowe

Wyróżnikiem schodów zabiegowych prefabrykowanych są charakterystyczne, trapezowe lub trójkątne stopnie usytuowane na zakrętach i przy zmianie biegu. Ich kierunek zmienia się praktycznie u samej podstawy. Ten model sprawdzi się nawet na niewielkich przestrzeniach.

• Schody prefabrykowane jednobiegowe

To linearna konstrukcja, w której stopień podąża za stopniem, aż na samą górę. Obecnie takie modele schodów są wykorzystywane rzadko, głównie ze względu na konieczność przeznaczenia na ich usytuowanie sporej przestrzeni.

• Schody prefabrykowane ze spocznikiem

W tym wariancie do zmiany biegu schodów wykorzystuje się wygodny podest. To rozwiązanie wygodne i bezpieczne, dlatego wykorzystywane dość powszechnie. Drobnym minusem jest fakt, że na taką konstrukcję musisz przeznaczyć sporo miejsca.

• Schody prefabrykowane kręcone

Wykorzystując schody kręcone prefabrykowane, wprowadzisz do swojego wnętrza lekkość. To bardzo nowoczesne modele schodów, które sprawdzą się w różnych odsłonach – także na bardzo niewielkich przestrzeniach. Warto zwrócić szczególną uwagę na ich parametry, gdyż nie dla każdego – na przykład dzieci i seniorów – korzystanie z nich będzie równie komfortowe.

Do wyboru masz także kilka typów konstrukcji.

• Schody prefabrykowane policzkowe

To konstrukcja składająca się z dwóch belek (tzw. policzków) i zamocowanych do nich stopni. Całość opiera się na podłodze i na końcu biegu, dzięki czemu nie jest konieczne mocowanie schodów do ściany. Schody policzkowe wyróżniają się dekoracyjnością, gdyż można nadać im różne kształty.

• Schody prefabrykowane dywanowe

To lekki i nowoczesny wariant, w którym rezygnuje się z policzków. Schody dywanowe prefabrykowane najczęściej występują jako konstrukcja samonośna. Bywają przytwierdzane do ściany lub wzmacniane belkami, jednak najczęściej kotwi się je do stropu i posadzki. W efekcie przypominają spływający z góry dywan.

• Schody prefabrykowane płytowe

Ten wariant kształtuje się na dwa sposoby. Pierwsza metoda zakłada podparcie odpowiednio wyprofilowanych płyt biegowych na elementach spocznikowych. Druga opcja to schody monolityczne prefabrykowane, w których płyty biegowe i spocznikowe stanowią jeden element podparty na ścianie klatki schodowej.

• Schody prefabrykowane ażurowe

Schody ażurowe prefabrykowane są pozbawione podstopnic, dzięki czemu wyróżniają się delikatnym, lekkim wzornictwem. Sprawdzą się wewnątrz budynku, nie tylko w korytarzach, ale również salonach. Dobrze prezentują się jako schody zewnętrzne czy schody ogrodowe prefabrykowane.

Schody prefabrykowane znajdują zastosowanie nie tylko w budownictwie prywatnym i deweloperskim. Wykorzystuje się je w biurowcach i obiektach handlowych, a także w przestrzeni publicznej – za przykład w tym wypadku mogą posłużyć schody terenowe prefabrykowane lub schody skarpowe prefabrykowane.

Dowiedz się: Schody w salonie – poznaj pomysły na schody w pokoju dziennym

Jak zamontować gotowe schody prefabrykowane? Krok po kroku

Ponieważ gotowe schody prefabrykowane powstają poza terenem budowy, najczęściej dostarcza się je na miejsce inwestycji bezpośrednio przed planowanym montażem. Niezależnie od tego, czy twój wybór padł na schody prefabrykowane na taras, do piwnicy czy kolejną kondygnację, prace przebiegają podobnie.

Zapoznaj się z instrukcją montażu na przykładzie schodów żelbetowych.

• KROK 1: Przygotowanie miejsca montażu

W pierwszej kolejności przygotuj miejsce, w którym mają stanąć schody prefabrykowane. Montaż rozpoczyna się po wylaniu fundamentów, postawieniu ścian konstrukcyjnych i wykonaniu stropów. Zakres prac przygotowawczych jest uzależniony od specyfiki klatki schodowej i konkretnego rozwiązania. Zawsze należy trzymać się projektu i instrukcji montażu.

• KROK 2: Montaż pierwszych stopni

Przygotuj otwory na pręty zbrojeniowe i umieść elementy w docelowych miejscach. Powiąż je ze zbrojeniem pierwszego stopnia, a następnie ulokuj kolejny. Zwróć uwagę na odpowiednie wypoziomowanie całości i zachowanie odstępów. Doprowadź bieg schodów do ok. 5 – 6 stopnia.

• KROK 3: Zbrojenie wstęgi

Na podłodze, przy wewnętrznej wstędze schodów nawierć otwory, wypełnij je kotwami chemicznymi i wbij pręty zbrojeniowe. Następnie zamontuj zbrojenia również na zewnętrznej wstędze, wykorzystując wystające części prętów zbrojenia stopni, zagięte i dobite młotkiem.

Wręby wypełnij zaprawą cementową z dodatkiem włókien polipropylenowych, a pierwszy stopień zabetonuj. Pozostaw do związania.

• KROK 4: Montaż kolejnych stopni

Ułóż pozostałe stopnie, pomijając jedynie ostatni.

• KROK 5: Kotwienie prętów w płycie stropowej

Nawierć otwory w płycie stropowej. Następnie umieść w nich pręty będące zaczepieniem dla zbrojenia schodów.

• KROK 6: Montaż ostatniego stopnia

Umieść ostatni stopień, zwracając uwagę, by jego powierzchnia licowała z późniejszymi warstwami podłogi. W tym celu w podstopnicy nawierca się otwory i przeciąga przez nie pręty zbrojeniowe, które następnie należy dowiązać do wystających kotew. Później połącz z kotwami pręty z wewnętrznej i zewnętrznej wstęgi, tworząc zbrojenie krzyżowe. Wokół prętów wykonaj deskowanie w formie podestu, zabetonuj i pozostaw do związania.

• KROK 7: Zakończ prace

Całą konstrukcję wyrównaj, zaszpachluj i wykończ profilami. Finalizacja prac następuje po nałożeniu tynków i wykonaniu warstw podłogi.

Warto wiedzieć: jak wybrać schody do małego pomieszczenia, by były praktyczne i atrakcyjne wizualnie?

Ile kosztują schody z prefabrykatów?

W przypadku schodów prefabrykowanych koszt inwestycji trudno określić dokładnie, gdyż wiele zależy od indywidualnych ustaleń producenta, rodzaju zastosowanych materiałów, konstrukcji i rozpiętości schodów. 

Uogólniając, można przyjąć, że przy przeciętnych schodach prefabrykowanych cena mieści się w przedziale od 5 000 do 10 000 zł. To wydatek, jaki poniesiesz, decydując się na proste schody prefabrykowane betonowe. Cena będzie podobna przy schodach prefabrykowanych żelbetowych. Cena wzrośnie, gdy twój wybór padnie na konstrukcję dywanową, spocznikową lub schody prefabrykowane zabiegowe. Cena różni się nawet o kilka tysięcy złotych.

Często, planując budżet na schody prefabrykowane, cennik trzeba rozszerzyć o wydatki na transport. Orientacyjnie to od 250 do 800 złotych. Jeżeli montaż wymaga dźwigu – co ma miejsce przy ciężkich elementach betonowych, żelbetowych lub dużych schodach skarpowych prefabrykowanych – cena powinna uwzględnić również pojawienie się sprzętu na placu budowy.

W przypadku adaptacji wymagających zmian konstrukcyjnych często pojawia się konieczność zamówienia szczegółowego projektu prefabrykowanych schodów – cena takiego przedsięwzięcia to ok. 600 zł.

Jakie są wady i zalety schodów prefabrykowanych? Opinie

Schody z prefabrykatów znajdują w budownictwie szerokie zastosowanie ze względu na swoje liczne zalety. Do najważniejszych atutów tego typu konstrukcji można zaliczyć:

• oszczędność czasu – zamontowane schody są od razu gotowe do użytkowania;
• możliwość rezygnacji z niektórych trudnych prac, w tym prac mokrych;
• mało skomplikowany montaż;
• szerokie możliwości projektowe;
• możliwość zamówienia dowolnej konstrukcji;
• możliwość zamówienia specjalnego wykończenia nawierzchni;
• dokładność wykonania – identyczne wymiary i kształt poszczególnych elementów;
• w przypadku schodów zewnętrznych brak konieczności dostosowania prac do warunków atmosferycznych;
• wysoka jakość.

Czy w związku z tym istnieją jakieś wady takiego wyboru? Niestety, tak. Najpoważniejszym mankamentem jest konieczność starannego zaplanowania wszystkich terminów. Schody prefabrykowane montuje się na konkretnym etapie budowy, przed położeniem zadaszenia – później będzie to niemożliwe. Ponadto ich wymiary również trzeba ustalić bezpośrednio w nieruchomości, w odpowiedniej chwili – zwykle po wybudowaniu ścian nośnych i stropu. Nie można polegać na samym projekcie, gdyż w praktyce zawsze powstają jakieś rozbieżności.

Nie można pominąć faktu, że betonowe lub żelbetowe schody prefabrykowane są ciężkie. Wymagają zatem specjalnego transportu i dźwigu do montażu.

Schody prefabrykowane czy wylewane na budowie: jakie wybrać?

Jaką zatem decyzję podjąć, gdy stoisz przed dylematem, czy wybrać tradycyjne schody wylewane na budowie czy konstrukcję prefabrykowaną? Obie opcje mają swoje zalety, ale także i mankamenty. 

W przypadku schodów wylewanych na budowie zyskujesz większą elastyczność. Drobne różnice pomiarowe łatwo niwelować na bieżąco, a na całość prac przeznaczysz zdecydowanie mniej pieniędzy. Niestety, coś za coś…

Wykonanie schodów wylewanych na budowie trwa dłużej, zwłaszcza że uwzględnić trzeba przerwy technologiczne na schnięcie. Całość wymaga wielu działań, w tym prac związanych ze zbrojeniami czy szalunkami. Dla wprawionej ekipy budowlanej to ok. 2 dni, pod warunkiem korzystnych warunków pogodowych. Po wykonaniu schodów należy odczekać jeszcze kilka dni, by móc z nich korzystać. Ściągniecie szalunków następuje natomiast po 3 – 4 tygodniach.

Schody prefabrykowane są droższe, a ich odpowiednie przygotowanie wymaga przeprowadzenia dokładnych pomiarów. W zamian zyskujesz jednak dużą precyzję wykonania, dlatego właśnie tę opcję poleca się, gdy dążysz do uzyskania wymyślnych lub skomplikowanych kształtów.

Podczas wylewania schodów na budowie trudno uzyskać stopnie o równej wysokości i idealnie gładkiej powierzchni, a tu jest to możliwe. Oszczędzisz także czas: montaż za pomocą dźwigu to zaledwie kilka godzin, a z powstałej konstrukcji można korzystać już następnego dnia, jeśli nie planujesz żadnej okładziny.

Odpowiedź na pytanie, który wariant schodów wybrać, jest zatem uzależniona od twoich oczekiwań i potrzeb. Co ważne jednak, decyzję o konkretnym rozwiązaniu trzeba podjąć już na etapie wznoszenia ścian i deskowania stropu.