Schody zabiegowe – kiedy warto zamontować schody zabiegowe w domu?

W przypadku gdy zdecydujesz się na projekt domu piętrowego lub projekt domu z poddaszem użytkowym, czeka Cię podjęcie decyzji o wyborze schodów łączących kondygnacje. Nie jest ona łatwa, ponieważ schody powinny być nie tylko estetyczne, ale przede wszystkim wygodne i bezpieczne dla użytkowników. Czy schody zabiegowe spełnią takie zadanie?

Schody zabiegowe - co to znaczy?

Schody zabiegowe to rodzaj schodów, które mają bieg skręcający pod kątem prostym. Taka jest ogólna definicja schodów zabiegowych, ale co ona w praktyce oznacza? Najprościej wyobrazić sobie ich konstrukcję, patrząc na nią z góry – w takim rzucie przypomina ona literę U.

Schody zabiegowe mają więc wyraźny zakręt, jednak nie jest on wspierany przez spocznik (płaski podest między dwoma kierunkami schodów), lecz tworzą go stopnie o zmiennej szerokości i specjalnym kształcie – trójkąta lub trapezu. Węższa część stopni znajduje się przy osi skrętu, natomiast szersza od strony zewnętrznej schodów.

Schody zabiegowe najczęściej montowane są w domach jednorodzinnych, w których przestrzeń na komunikację między kondygnacjami nie jest duża i przez to nie pozwala na zastosowanie standardowych schodów jednobiegowych lub dwubiegowych ze spocznikiem.

Schody zabiegowe drewniane czy metalowe - z jakiego materiału wykonać schody zabiegowe?

Schody zabiegowe mogą być wykonane z różnych materiałów. W domach jednorodzinnych najczęściej buduje się je z drewna, choć spotkać można również solidne konstrukcje betonowe oraz te lżejsze z metalu lub stali.

• Schody zabiegowe drewniane – są najchętniej wybierane do wnętrz mieszkalnych, ponieważ są ciche, eleganckie i jednocześnie dodają pomieszczeniom ciepłego i przytulnego charakteru; na stopnie najlepiej wybrać twarde gatunki drewna takie jak dąb, buk, jesion, orzech, czy wenge; do ich pokrycia najlepszy jest olej lub ewentualnie matowy lakier, który jest mniej śliski od błyszczącego.
• Schody zabiegowe metalowe – najczęściej można je kupić jako gotowe i łatwe do montażu schody modułowe, ich charakterystyczną cechą jest lekka i ażurowa konstrukcja, która optycznie nie przytłacza przestrzeni; warto je więc zastosować w niewielkim holu, gdy stopnie znajdują się częściowo w salonie lub gdy prowadzą na poddasze użytkowe; stopnie w schodach metalowych mogą być wykonane z litego drewna, szkła lub metalu. 
• Schody zabiegowe betonowe - tak naprawdę są to schody zabiegowe żelbetowe, czyli zbudowane ze zbrojonego betonu, dlatego stanowią dość ciężką i masywną konstrukcję. Buduje się je jeszcze na etapie wznoszenia surowego budynku. Wykonanie schodów zabiegowych z żelbetu jest dość trudne, ponieważ wymaga precyzyjnego deskowania. Gotowe schody należy potem obłożyć np. płytkami gresowymi lub drewnem.

ofe-5847238-70659 w-70659

Schody zabiegowe - ile kosztują?

To, ile kosztują schody zabiegowe, zależy głównie od tego, z jakiego materiału są zrobione. Przykładowo, cena schodów zabiegowych z drewna o najprostszej konstrukcji wynosi około 2-3 tys. zł. Z kolei schody modułowe bazujące na konstrukcji metalowej kosztują nawet 5-6 tys. zł. Za schody zabiegowe betonowe w stanie surowym (bez wykończenia) zapłacimy natomiast około 3-4 tys. zł.

Sprawdź: Schody dywanowe – montaż schodów dywanowych, ceny i rodzaje

Schody zabiegowe - jakie wymiary powinny mieć wygodne schody zabiegowe?

Podobnie jak w przypadku każdych innych schodów wewnętrznych, także jeśli chodzi o schody zabiegowe wymiary konstrukcji powinny przede wszystkim spełniać wymagania określone w przepisach budowlanych.

Według nich w domu jednorodzinnym stopnie schodów nie powinny być wyższe niż na 19 cm, a szerokość biegu musi wynosić co najmniej 80 cm. Ze względu na charakterystyczny kształt stopni na skręcie, zalecane jest, by miał on jednak nieco większą szerokość, nawet do około 100 cm. Dzięki temu w ich szerszej części będzie więcej miejsca na bezpieczne postawienie stopy.

W najwęższej części stopnie trapezowe powinny mieć natomiast nie mniej niż 12-15 cm szerokości, a w najszerszej minimum 25-27 cm. Wygodne schody zabiegowe powinny mieć również niezbyt wysokie stopnie, ponieważ ułatwi to pokonywanie ich skrętu.

Ogólnie projektem schodów zabiegowych powinien zająć się fachowiec, najlepiej firma, która będzie je wykonywać. W sprzedaży są jednak także gotowe konstrukcje i przy ich zakupie warto wiedzieć, jak obliczyć schody zabiegowe, by dopasować je do wnętrza pod względem liczby stopni. Najprościej jest podzielić wysokość klatki schodowej przez wysokość stopni, czyli np. 280 cm/ 17 cm, co daje nam około 16 stopni.

Jakie schody zabiegowe wybrać?

Schody zabiegowe przez swoją specyficzną konstrukcję stanowią same w sobie atrakcyjny element wnętrza, ale warto je dopasować stylistycznie do ogólnej aranżacji. Do wyraźnie wydzielonej klatki schodowej w większym budynku można wybrać solidne schody betonowe, które można pokryć praktycznymi płytkami lub drewnem. Jednak w domach, w których stopnie są poprowadzone na piętro lub poddasze bezpośrednio z otwartej przestrzeni salonu, lepiej będą prezentowały się znacznie lżejsze konstrukcje.

Do klasycznie urządzonych wnętrz lub utrzymanych w stylu skandynawskim doskonale będą pasowały schody drewniane. Z kolei w mieszkaniu o wystroju minimalistycznym warto zamontować schody zabiegowe nowoczesne np. bazujące na stalowej konstrukcji uzupełnionej elementami ze szkła.

Warto też zastanowić się nad samą konstrukcją schodów pod kątem komfortu oraz bezpieczeństwa ich użytkowania. Jeśli wśród mieszkańców domu są małe dzieci lub osoby starsze, lepszym rozwiązaniem będą schody zabiegowe ze spocznikiem, czyli o konstrukcji mieszanej, w której na skręcie znajduje się szerszy podest. Bardzo ważna jest również stabilna i łatwa do chwytania dla wszystkich domowników balustrada, a także sposób wykończenia stopni, które nie powinny być śliskie.

Dowiedz się więcej: Jakie schody wybrać: drewniane czy betonowe?

Jak zaprojektować wygodne i bezpieczne schody zabiegowe?

Jeśli zastanawiasz się, jak zaprojektować schody zabiegowe, najlepiej to zadanie powierz fachowcom. Ten rodzaj schodów jest bowiem najtrudniejszy do zaplanowania – wszelkie błędy na etapie projektu skutkują potem niewygodą, a nawet niebezpieczeństwem podczas ich użytkowania.

W sieci co prawda znajdziesz wiele wskazówek, jak rozrysować schody zabiegowe, a także jak wyliczyć rozmiary stopni, aby były komfortowe i bezpieczne. Przypomnijmy, że rzut schodów zabiegowych przypomina literę U, a na ich konstrukcję składają się zarówno stopnie o prostokątnym kształcie, jak i te w formie trapezu lub trójkąta.

Właśnie te ostatnie najtrudniej wymierzyć, by finalnie można było po nich swobodnie wchodzić. Należy bowiem pamiętać, że wygodne i bezpieczne schody zabiegowe powinny mieć w miarę równą szerokość stopni. Tymczasem te na skręcie zazwyczaj wychodzą albo zbyt szerokie, albo zbyt wąskie, co powoduje konieczność skracania lub wydłużania kroków podczas ich pokonywania. Podsumowując, chcąc prawidłowo wykreślić schody zabiegowe, najlepiej zwrócić się o pomoc projektanta.

Jak zrobić schody zabiegowe własnoręcznie? Krok po kroku

O ile nie warto oszczędzać na profesjonalnym projekcie schodów zabiegowych, o tyle można się pokusić o samodzielne ich wykonanie. I w tym przypadku należy jednak nastawić się na dość spore wyzwanie. Jak zrobić schody zabiegowe krok po kroku? Oto krótka instrukcja, jak wykonać takie schody betonowe:

1. Wykonanie szalunku, czyli konstrukcji z desek, która będzie formą wypełnianą zbrojeniem i betonem.
2. Ułożenie zbrojenia.
3. Wylewanie betonu (prace należy rozpocząć od dołu).
4. Zacieranie schodów na gładko.
5. Wykończenie. 

Jak zrobić zbrojenie schodów zabiegowych?

Jeśli chodzi o schody zabiegowe, ich zbrojenie powinno się wykonać na podstawie profesjonalnego projektu, ponieważ tylko doświadczony konstruktor jest w stanie idealnie dopasować parametry zbrojenia (m.in. liczby i zagęszczenia prętów) do konstrukcji schodów pod względem geometrii i obciążeń. 

Zbrojenie schodów należy układać na podkładkach dystansowych i połączyć je ze zbrojeniem fundamentów (tzw. starterami) oraz zbrojeniem stropu.

Jak poprawnie przeprowadzić szalowanie schodów zabiegowych?

Standardowy szalunek schodów robi się z desek, które układa się od góry do dołu i podpiera stemplami. Deski są jednak za mało elastyczne do stworzenia konstrukcji schodów zabiegowych. W takim razie jak zaszalować schody zabiegowe? Najlepiej użyć do tego sklejki wodoodpornej lub listew.

Zobacz także: Czy schody mogą stanowić element dekoracyjny wnętrza?

Jaką balustradę wybrać do schodów zabiegowych?

Balustrada do schodów zabiegowych powinna być tak dobrana, by nie tylko estetycznie dopełniała całą konstrukcję, ale przede wszystkim zapewniała bezpieczeństwo i komfort podczas pokonywania stopni. Zgodnie z przepisami wysokość balustrady powinna wynosić minimum 90 cm. W przypadku gdy schody z jednej strony ograniczone są ścianą, można zamontować balustradę tylko z drugiej strony. Dla wygody domowników warto jednak rozważyć montaż na ścianie poręczy.

Do schodów zabiegowych najlepiej pasują lekkie balustrady ażurowe składające się z poręczy oraz pionowych tralek lub poziomych listew. W zależności od rodzaju konstrukcji mogą być one stalowe lub drewniane. W przypadku tralek warto pamiętać, by odstęp między nimi był odpowiednio mały, jeśli ze schodów mają korzystać dzieci. Alternatywą dla ażurowej balustrady będzie ta ze szklanym wypełnieniem, która świetnie prezentuje się we wnętrzach nowoczesnych.

Czy warto zdecydować się na schody zabiegowe?

Schody zabiegowe uznawane są za mniej komfortowe w użytkowaniu od jednobiegowych lub dwubiegowych ze spoczynkiem, dlatego ich montaż należy dobrze przemyśleć, szczególnie gdy w domu będą mieszkać małe dzieci lub osoby o ograniczonej sprawności ruchowej. Są one jednak znacznie wygodniejsze i bezpieczniejsze niż schody kręcone.

Taka konstrukcja polecana jest przede wszystkim do małych domów jednorodzinnych, ponieważ zajmuje niewiele miejsca – zaoszczędzona przestrzeń można wykorzystać np. na zaplanowanie większego holu, czy innych pomieszczeń.

Zaletą schodów zabiegowych jest także to, że stanowią one naturalny wspornik dla stropu, a więc mogą zastąpić filar. Tutaj warto dodać, że taka konstrukcja wymaga dość wysokiego stropu. 

Na schody zabiegowe warto zdecydować się także ze względów czysto estetycznych – są dyskretne i nie przytłaczają wnętrza, a jednocześnie są bardzo efektowne, zwłaszcza jeśli chodzi o lekkie konstrukcje z drewna i metalu. 

Decydując się na schody zabiegowe, z pewnością warto zainwestować w dobry projekt takiej konstrukcji, albo wybrać gotowe schody modułowe, które łatwo dopasować do wnętrza i równie łatwo zamontować.