Opaska drenażowa wokół domu – sprawdzony sposób na wilgoć

Głównym źródłem wilgoci w domu są wody gruntowe. W celu zabezpieczenia ścian przed przenikaniem do nich wody trzeba wykonać właściwą hydroizolację. Zanim jednak zacznie się planować jej wykonanie, należy najpierw ustalić, jaki jest poziom wód podziemnych na naszej działce.  

Wody gruntowe i wody przypowierzchniowe

Pod pojęciem wód gruntowych w budownictwie, powszechnie rozumiemy wody występujące pod ziemią, na głębokości do 2-3 metrów. Warto jednak zaznaczyć, że część tych wód, to tak zwane wody przypowierzchniowe, zasilane głównie opadami i zależne od pór roku.

Sprawia to, że poziom wód gruntowych w Polsce jest zmienny w trakcie roku, najwyższy występuje późną wiosną po roztopach, w zależności od usytuowania działki w marcu lub kwietniu. Jeśli zatem mamy taką możliwość to właśnie wtedy należy dokładnie obejrzeć działkę i wykonać badania geotechniczne.

Jeśli badania wykonujemy pod koniec lata, kiedy zwykle poziom wód jest najniższy, należy przyjąć, że w innych porach roku może być nawet kilkadziesiąt centymetrów wyższy. Ma to szczególne znaczenie jeśli planujemy budowę domu z podpiwniczeniem.

Jak sprawdzić poziom wód gruntowych na działce?

Podstawowym sposobem ustalenia poziomu wód gruntowych jest przeprowadzenie badań geotechnicznych. Polegają one na wykonaniu minimum trzech odwiertów w miejscu planowanej budowy domu. Dokumentacja wykonana po badaniu zawiera informację o poziomie wody gruntowej na działce.

Warto wiedzieć, że takie badanie możemy, za zgodą właściciela działki, zlecić jeszcze przed jej zakupem. Jeśli aktualny właściciel utrudnia nam lub uniemożliwia przeprowadzenie takiego badania, należy to potraktować jako sygnał ostrzegawczy.

Jaki jest właściwy poziom wód gruntowych?

Za właściwy, korzystny dla prac budowlanych poziom wód gruntowych uznaje się taki, w którym wieloletnia średnia utrzymuje się metr poniżej poziomu posadowienia budynku, a sam grunt jest niespoisty, przepuszczalny (piaskowo-żwirowy).

Przepuszczalność gruntu jest bowiem równie istotna jak sam poziom wód gruntowych. W przypadku gruntu nieprzepuszczalnego po każdych opadach czy roztopach na działce będą się tworzyć długo utrzymujące kałuże i błoto.

Jak dobrać właściwą izolację wodochronną?

Jeśli na działce mamy do czynienia z niewielką ilością wilgoci i wody poradzi sobie z nimi lekka izolacja wodochronna. W sytuacji, kiedy mamy do czynienia ze stałym umiarkowanym napływem wody najlepiej zapobiegać jej przedostawaniu się w bezpośrednie pobliże budynku, nie polegać wyłącznie na izolacji. Służy temu opaska drenażowa, która najlepiej sprawdzi się na działce o średniej i podwyższonej ilości wód gruntowych, zwłaszcza przypowierzchniowych.

Jeśli na działce występują wody gruntowe pod ciśnieniem, wykonanie opaski drenażowej nie ma sensu, nie spełni ona swojego zadania. Konieczna jest w tej sytuacji hydroizolacja ciężka i dostosowana do tego konstrukcja fundamentów lub piwnic.

Jak prawidłowo umieścić opaskę drenażową wokół domu?

Sposób wykonania opaski drenażowej wokół budynku jest w znacznym stopniu uzależniony od rodzaju gruntu, jaki znajduje się na naszej działce. W przypadku terenu gliniastego należy wykop wokół domu, w którym zamierzamy umieścić dreny wypełnić u dołu warstwą żwiru, a następnie piasku, od góry przysypując go znowu tłuczniem lub żwirem. Zapewni to właściwy przepływ wody, a co za tym idzie, umożliwi właściwe funkcjonowanie całości odwodnienia.  

Odwodnienie wykopu zapewni właśnie opaska drenażowa, ułożona wokół budynku, który ma chronić. By umożliwić jej prawidłowe działanie, rury należy umieścić w połowie wysokości ławy fundamentowej. W żadnym wypadku rury nie powinny znajdować się poniżej dolnej krawędzi ławy, będzie mogła się wtedy przedostawać nad nimi woda, a cała instalacja nie spełni swego zadania.  

W przypadku nowych budynków opaskę wykonuję się bezpośrednio przy ścianach, jeśli wykonujemy ją wokół już istniejącego budynku, należy zachować odstęp 2-3 metrów.

Elementy opaski drenażowej

Podstawowym elementem opaski drenażowej są dreny ‒ rury wykonane z tworzywa sztucznego, zaopatrzone w liczne mikrootwory na całym obwodzie, przez które przesącza się do ich wnętrza woda. Aby chronić otwory przed zatykaniem, rury owinięte są geowłókniną lub czasem, w przypadku ziem gliniastych włóknem kokosowym.

Rury układa się na podsypce ze żwiru lub drobnego tłucznia. Tworzy on jeszcze jedną warstwę filtracyjną i dodatkowo ogranicza dostęp piasku i ziemi, które mogłyby zatkać otwory drenażowe w rurach.

Całej instalacji należy też zapewnić właściwy spad, około 2-5 milimetrów na metr, im większy spad, tym szybciej będzie spływała woda i tym rzadziej będzie dochodziło do zamulenia całego systemu błotem i szlamem. Najwyższy punkt opaski drenażowej powinien znajdować się w miejscu, z którego będzie następował napływ wody.

Studzienki rewizyjne

Do zapewnienia właściwego funkcjonowania całego systemu służą studzienki rewizyjne. Wykonuje się je w narożnikach domu tam, gdzie następuje załamanie rur drenażowych. Studzienki umożliwiają dostęp do rur ich oczyszczenie i przepłukanie wodą jeśli zajdzie taka potrzeba.

Studzienka zbiorcza – odpływowa

Studzienkę zbiorczą umieszcza się w najniższym punkcie całej instalacji drenażowej, tutaj zbiera się cała woda i stąd zostaje odprowadzona z dala od domu. Jeśli odprowadzamy wodę do ogrodu, to za minimalną odległość przyjmuje się 20 metrów, oczywiście w takiej sytuacji ogród powinien być położony niżej niż dom.

Cały system można uzupełnić o oczko wodne lub tak modny ostatnio ogród deszczowy. Jest to specjalnie zaprojektowany fragment ogrodu, umieszczony w uprzednio przygotowanym wykopie, na warstwie ziemi z piaskiem, tłucznia i żwiru. Odpowiednio dobrane rośliny, typowe dla obszarów podmokłych i bagiennych sprzyjają zatrzymywaniu w nim nadmiaru wody.

Opcjonalnie studzienkę zbiorczą można podłączyć rurą odpływową do systemu kanalizacji deszczowej lub ogólnej.  

Rynna ‒ istotny element odwodnienia

Planując odwodnienie budynku, warto pamiętać o odpowiednim odprowadzeniu wód opadowych z rynny. W inny przypadku wykonana przez nas opaska drenażowa budynku będzie obciążona podwójnie, przez przypowierzchniowe wody opadowe.

Woda na działce stanowi istotny problem, zarówno jej nadmiar jak i jej niedobór są niekorzystne. Poprawnie wykonane zabezpieczenie domu przed wilgocią jest kluczowe dla zachowania właściwego bilansu energetycznego i zdrowia jego mieszkańców. Zawilgocony dom trudniej ogrzać i łatwej rozwijają się w nim wszelkie grzyby. Dla tego tak ważne jest dobranie właściwej izolacji wodochronnej do wód gruntowych występujących na działce.