Bazalt – poznaj właściwości, cenę i zastosowanie bazaltu w domu i ogrodzie

Bazalt – jaka to skała?

Być może zastanawiasz się, co to jest bazalt. To skała magmowa o charakterystycznej drobnokrystalicznej lub szklistej strukturze. Jako materiał budowlany i dekoracyjny może być stosowany zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz: do wykańczania elewacji i otoczenia budynku. Łatwo przekonać się o tym, przeglądając projekty domów, w których został wykorzystany.

Bazalt jest najbardziej rozpowszechnioną w przyrodzie skałą wulkaniczną. W jego składzie znajduje się sporo wapnia, magnezu i żelaza, które wpływają na jego właściwości.

Jak powstaje bazalt?

Swoistą ciekawostkę stanowi odpowiedź na pytanie, kiedy powstał bazalt. Skała magmowa swój początek ma w chwili, gdy magma wytapiana w płaszczu kuli ziemskiej wydostaje się na zewnątrz podczas erupcji wulkanu. Następnie spływa gęstą lawą po zboczu, a po ostygnięciu tworzy bardzo twardą powłokę.

Oczywiście, taka naturalna skała wymaga jeszcze odpowiedniej obróbki. Zastygniętą warstwę ponownie przetapia się na lawę, a następnie wlewa do form i suszy w specjalnym piecu przez kilkanaście godzin, aby gotowa płytka była trwała i solidna. W tym czasie na powierzchni pojawia się rdzawy ślad – charakterystyczny i niepowtarzalny dla każdego elementu.

Jak wygląda bazalt?

Jak rozpoznać bazalt? Dość łatwo odróżnić go od innych skał za sprawą ciemnej, niemal czarnej barwy, zbitej tekstury oraz sporego ciężaru. Charakterystyczna jest dla niego również drobnokrystaliczna, niekiedy szklista struktura. 

Co ciekawe, początkowy kolor skały może zmieniać się pod wpływem wietrzenia w ciemnobrunatny lub ciemnozielony. To niejedyna postać, jaką przybiera bazalt. Kamień występuje także w jaśniejszych wariantach.

Gdzie występuje bazalt?

Gdzie można znaleźć bazalt? Skała stanowi budulec skorupy ziemskiej pod dnem oceanicznym, z którego wyłania się czasem w postaci stożków. Znaleźć ją można także na terenie naszego kraju. Gdzie wydobywa się bazalt w Polsce? To przede wszystkim okolice Dolnego Śląska i Gór Świętokrzyskich.

Bazalt a granit – czym się różnią?

Do materiałów często wykorzystywanych przy wykańczaniu wnętrz i elewacji budynków zalicza się między innymi granit i bazalt. Czy istnieją jakieś podobieństwa między tymi materiałami? Jaką wspólną cechę mają granit i bazalt? 

Obie skały powstają z lawy, jednak granit stygnie powoli, w głębi ziemi. Dzięki temu ma bardziej ziarnistą strukturę od bazaltu. Patrząc na jego powierzchnię, można odnieść wrażenie, że jest ona nakrapiana. Te różne kolory oznaczają poszczególne frakcje minerałów. Granit jest znacznie jaśniejszy i lżejszy od bazaltu. Mimo to właściwości fizyczne obu skał są zbliżone.

Bazalt – jakie ma właściwości?

To materiał, który znajduje bardzo szerokie zastosowanie w budownictwie, wykańczaniu wnętrz, aranżacji ogrodów. Zanim zaczniesz planować, gdzie umieścić bazalt, poznaj właściwości tej skały, aby w pełni wykorzystać potencjał płytek lub blatów.

• Bazalt – struktura

Uwagę przykuwa przede wszystkim zawartość szkliwa oraz drobnoziarnista struktura. Te cechy sprawiają, że elementy wykonane ze skały są zwarte i wytrzymałe. Można je stosować nawet w miejscach, w których narażone są na zmiany temperatur, nacisk lub wysoką wilgotność.

• Bazalt – tekstura

Charakterystyczna zwarta tekstura sprawia, że bazaltowe elementy prezentują się bardzo elegancko i efektownie.

• Bazalt – gęstość i twardość

Bazalt uzyskał 8 stopni w 10-stopniowej skali Mohsa, co oznacza, że jest materiałem bardzo twardym. Charakteryzuje go wytrzymałość mechaniczna i odporność na ściskanie oraz ścieranie. Ile waży bazalt? Ciężar właściwy tej skały wynosi od ok. 2,7 do 3,2 g/cm3.

• Bazalt – niska nasiąkliwość

Nasiąkliwość poniżej 0,16% oznacza, że bazalt wykazuje dużą odporność na wpływ wody, śniegu oraz innych czynników atmosferycznych.

• Bazalt – odporność na wysoką temperaturę

Kolejną ważną cechą jest termiczna odporność bazaltu. Temperatura topnienia w jego przypadku wynosi prawie 1300 stopni Celsjusza. Co ważne, nawet przy wyraźnym wpływie promieniowania UV powierzchnia skały zachowuje swój kolor.

• Bazalt – odporność na korozję

Bazalt nie wykazuje żadnej reakcji w kontakcie z kwasami, zasadami i solami. Nie koroduje i nie niszczeje.

Powyższe zalety bazaltu, w tym zwarta budowa i wysoka odporność, sprawiają, że płytki wykonane z tego materiału są bardzo trwałe, ale jednocześnie trudne w obróbce. Do ich cięcia stosuje się specjalne diamentowe tarcze.

Bazalt – najpopularniejsze kolory

Największą popularnością z pewnością cieszy się czarny bazalt. Kolor ten jest tak charakterystyczny dla skały, że wymienia się go jako jej znak szczególny. Nie oznacza to jednak, że nie pojawiają się inne wersje. Zabarwienie kamienia uzależnione jest od czynników atmosferycznych, miejsca występowania złoża czy sposobu obróbki.

Pod wpływem wietrzenia bazalt przyjmuje barwę ciemnobrunatną lub ciemnozieloną. Szlifowanie nadaje mu kolor niebieskawy, zaś dzięki płomieniowaniu powstaje szary bazalt. Niezależnie od koloru, blaty i płytki bazaltowe są bardzo wyraziste i nie tracą swoich intensywnych tonów z upływem czasu.

Warto wiedzieć: Wełna skalna – co to jest wełna skalna i jakie ma zastosowanie?

Bazalt – zastosowanie w budownictwie

Wygląd i właściwości fizyczne decydują o popularności bazaltu. Wykorzystanie go, choćby w budownictwie, może zaskakiwać wszechstronnością.

Po pierwsze, kamień nadaje się do stopienia i przygotowywania odlewów – wówczas można uzyskać z bazaltu rury i rynny o dobrych parametrach technicznych. Takie elementy nie wchodzą w reakcję z chemikaliami, nie korodują i nie niszczeją. W procesie topienia uzyskuje się także bazaltowe materiały izolacyjne (wełnę mineralną).

Dobrym pomysłem jest wykorzystanie bazaltu na elewacjach, na których stanowi on zamiennik innych kamieni, takich jak piaskowiec lub gnejs. Odporność na znaczny mróz, opady deszczu i uszkodzenia mechaniczne sprawiają, że chętnie wybiera się bazalt na schody zewnętrzne, ścieżki i chodniki wokół budynków.

Ten kamień znajduje zastosowanie również przy budowie dróg. Sprawdza się jako kruszywo, płyty lub kostka brukowa ceniona za wytrzymałość. Można go przetapiać i tworzyć z niego cegły.

Bazalt – jakie zastosowanie ma w domu?

Bazalt w formie polerowanych płyt posłuży do wykonania posadzek, schodów wewnętrznych, parapetów czy obudów kominkowych. Ten surowiec świetnie sprawdza się w pomieszczeniach, w których istnieje zagrożenie ze strony wilgoci, oddziaływania tłuszczów lub detergentów.

Dobrym pomysłem są wykonane z bazaltu płytki położone w kuchni i łazience. Trwałość i tak mocnego kamienia dodatkowo wzmocni impregnacja.

Blat kuchenny jest kolejnym ciekawym sposobem na wykorzystanie bazaltu. Co ważne, sposób wykończenia w każdym przypadku może być nieco inny. Bardzo elegancko prezentują się gładkie i połyskliwe powierzchnie, jednak nie brakuje także zwolenników matowych efektów.

Interesujące są też szczotkowane blaty bazaltowe – o ile w kuchni są one mało praktyczne, o tyle ciekawy efekt daje bazalt wprowadzony w tej postaci do pokoju. Salon lub sypialnia zyskuje niepowtarzalną klasę.

Możliwości jest wiele, a bazalt jako sposób wykańczania pomieszczeń pozostaje w harmonii z wieloma stylami wnętrzarskimi, a także z aranżacjami ogrodu i domowego otoczenia.

Sprawdź: Kamień na ścianę – czy warto stosować kamień dekoracyjny we wnętrzach?

Bazalt – jak zastosować go w ogrodzie?

Równie wszechstronne jest zastosowanie bazaltu w ogrodzie. Z jednej strony można wykorzystać go tradycyjnie, jako element małej architektury, surowiec do budowy chodników lub ogrodzeń. Ciekawie prezentują się chociażby bazaltowe gabiony.

Bazalt – płyty lub kostka – sprawdzi się także jako podjazd czy podłoże wiat, altan i tarasów. Grys lub bazalt łupany nadaje się do utwardzania ścieżek i wysypywania rabat.

Mniej oczywistym zastosowaniem bazaltu jest tzw. mączka – wykorzystywana do nawożenia gleby. To substancja bezpieczna dla ludzi, zwierząt i środowiska. Skład skały bazaltowej sprawia, że mączka zawiera wiele cennych mikro- i makroelementów oraz tlenków niezbędnych do prawidłowego wzrostu roślin.

Bazalt – ile kosztuje i gdzie go kupić?

Jak dużym wydatkiem w budżecie inwestycji będzie bazalt? Cena uzależniona jest od formy, w jakiej występuje ta skała.

W przypadku bazaltu cennik obejmuje między innymi:

• płyty – to wydatek ok. 350-500 zł za metr kwadratowy; jeśli jednak zdecydujesz się na wersję wielkoformatową lub nietypowy kształt, cena może być znacznie wyższa,
• płytki dekoracyjne – ok. 100-150 zł za metr kwadratowy,
• płytki antypoślizgowe – ok. 100-160 zł za metr kwadratowy,
• blaty kuchenne i blaty łazienkowe – za element o grubości ok. 3-4 cm trzeba zapłacić ok. 500-800 zł za metr kwadratowy; ponownie jednak nietypowe wykończenie będzie wymagało dodatkowych nakładów finansowych,
• bazalt łupany – ok. 500-650 zł za tonę.

Im bardziej skomplikowana obróbka i nietypowy sposób wykończenia, tym wyższa cena bazaltowych elementów. Najprostszą formą są nieregularne i nierówne płyty powstałe przez rozłupanie dużych bloków. Wykorzystuje się je najczęściej do układania naturalnie wyglądających ścieżek. Ich cena rozpoczyna się od 150 złotych za metr kwadratowy.

Gdzie kupić bazalt? Płyty i płytki bez kłopotu kupisz w dobrze zaopatrzonych sklepach budowlanych. Większe lub niestandardowe elementy oferują zakłady kamieniarskie specjalizujące się w takim właśnie materiale.