Żywopłot – co to jest i jakie rośliny na żywopłot wybrać, aby stworzyć oryginalną kompozycję?

Żywopłot – co to jest, jaką pełni funkcję i kto powinien zdecydować się na żywopłot?

O żywopłocie warto pomyśleć już w chwili, w której przeglądasz projekty domów i dopasowujesz do budynku ogrodzenie. Starannie skomponowane rośliny pasują do każdego stylu architektonicznego – od rustykalnego po nowoczesny. Warto natomiast zwrócić uwagę na kilka czynników. Ustal, jak wysoki żywopłot sprawdzi się w danym przypadku i jakie rośliny będą prezentować się odpowiednio w wybranej przez ciebie aranżacji.

Żywopłot pełni kilka funkcji. Przede wszystkim wyznacza granice działki i oddziela ją od ulicy czy sąsiedniej posesji, zapewniając tym samym prywatność, izolując przed zanieczyszczeniami, hałasem i spojrzeniami gapiów. Za jego pomocą można funkcjonalnie podzielić teren, na przykład na strefę rekreacyjną i ogród czy podjazd.

Żywopłoty mają więc zastosowanie praktyczne i estetyczne. Dodatkowo korzystnie wpływają na mikroklimat i stanowią schronienie dla ptaków, które w naturalny sposób rozwiążą kwestię owadów na działce.

Łatwo wywnioskować, że na żywopłot może zdecydować się każdy – wystarczy dysponowanie fragmentem wolnej przestrzeni. Warto jedynie zadbać o równomiernie oświetlenie roślin – te zlokalizowane w cieniu rozwijają się słabiej – lub zróżnicowanie gatunków pod kątem preferowanych przez nie warunków.

Żywopłot – rodzaje

Planując żywopłot, możesz zdecydować się na rozmaite kompozycje i układy. Najlepiej zacząć do odpowiedzi na pytanie, jaki styl ogrodu przemawia do ciebie najbardziej i pod tym kątem dopasowywać dalsze inspiracje.

Ze względu na sposób pielęgnacji można wyróżnić:

• żywopłot formowany (cięty) – o atrakcyjnych, geometrycznych kształtach, który sprawdzi się nawet na niewielkiej powierzchni pod warunkiem systematycznej pielęgnacji,
• żywopłot dziki (nieformowany) – który zajmuje więcej miejsca, jednak efektem można cieszyć się przy niewielkim nakładzie pracy, przeprowadzając jedynie co kilka lat cięcia odmładzające lub sanitarne.

Kolejna klasyfikacja rozgranicza:

• żywopłot zimozielony – żywopłot całoroczny, który prezentuje się efektownie przez cały sezon wegetacyjny,
• żywopłot sezonowy – złożony z roślin, które od wiosny do jesieni przyciągają wzrok liśćmi, później zaś – pędami.

Szczególnym rodzajem osłony jest sztuczny żywopłot – rozwiązanie chętnie wybierane przez osoby, którym zależy przede wszystkim na wygodzie i trwałości dekoracji, oraz przez alergików. Konstrukcje wykonuje się z tworzywa uformowanego w gałązki i liście przytwierdzone do siatki. Przeważnie stanowią one wierną imitację prawdziwego bukszpanu lub bluszczu. Sztuczne żywopłoty sprzedawane są pod postacią rolek lub paneli.

Jakie rośliny na żywopłot wybrać, aby cieszyć się pięknym ogrodzeniem posesji?

Decydując się na zielone kompozycje wzdłuż granic lub w obrębie działki, zyskujesz wiele możliwości aranżacyjnych. Rośliny na żywopłot – zarówno liściaste, jak i iglaste – są zróżnicowane gatunkowo, dzięki czemu wybrany przez ciebie układ może być całkowicie oryginalny.

Jakie krzewy wybrać na żywopłot?

Jedną z popularniejszych opcji są krzewy na żywopłot. Szybko rosnące rośliny sprawią, że w krótkim czasie wokół twojej posesji powstanie gęsta bariera, chroniąca przed tym, co na zewnątrz. W zależności od tego, jaki efekt chcesz osiągnąć, możesz wybrać średnie lub wysokie krzewy na żywopłot, a następnie przycinając je, dopasować do określonych potrzeb.

Krzewy iglaste na żywopłot

W klimacie umiarkowanym wszystkie krzewy iglaste są roślinami zimozielonymi, co oznacza, że żywopłot składający się właśnie z takich gatunków będzie cieszył oko przez cały rok. Planując tego rodzaju nasadzenia, zastanów się, na czym zależy ci najbardziej: na szybkim wzroście, gęstej ścianie, a może efektownym wyglądzie? Jakie krzewy iglaste warto wziąć pod uwagę?

• Żywotniki (tuje)

Tuje na żywopłot wybierane są przede wszystkim ze względu na niską cenę i szybki wzrost. Dobrze znoszą cięcia, dlatego sprawdzą się przy żywopłotach formowanych, ale równie dobrze możesz pozostawić je w naturalnej postaci.

• Cis

To krzew kapryśny, jeśli jednak zapewnisz mu wilgotne i żyzne podłoże, żywopłot z cisa okaże się doskonałym wyborem. Uzyskasz dzięki niemu ścianę o ciemnozielonych igłach. Możesz także wybrać mniej typowy cis. Żywopłot o oryginalnym wyglądzie powstanie przy zastosowaniu gatunków Blue Arrow z niebieskimi igłami lub niebiesko-zielonej odmiany Hibernica.

• Jałowiec

To kolejny dobry wybór, gdy poszukujesz niekłopotliwej rośliny zimozielonej. Jałowiec na żywopłot nie wymaga specjalnych warunków glebowych, gdyż w naturze rośnie na piaszczystym i suchym podłożu. Warto natomiast zapewnić mu nasłonecznienie.

Krzewy liściaste na żywopłot

Żywopłot bez problemu stworzysz również z krzewów liściastych. Wśród nich są rośliny zimozielone – zachwycające przez cały rok oraz sezonowe o rozmaitych wymaganiach glebowych. Zanim dokonasz wyboru zweryfikuj te preferencje i sprawdź, które gatunki rosną najszybciej. Na jakie krzewy liściaste warto zwrócić szczególną uwagę?

• Grab

Godny polecenia z pewnością jest żywopłot z grabu. Roślina nie ma szczególnych wymagań uprawowych, choć żyzne gleby z pewnością będą dla niej korzystniejsze. Nie straszny jej mróz, dobrze znosi przycinanie. Dużym atutem jest sposób, w jaki przyrasta grab. Żywopłot zagęszcza się od dołu, przez odrosty korzeniowe.

• Berberys

Kolejny częsty wybór to berberys. Żywopłot przyciąga oko kolorami liści, ukwieceniem i owocami. Większość odmian jest sezonowa, ale zdarzają się także warianty zimozielone. Niestety, są one dość wrażliwe na mróz. Barwne żywopłoty z berberysu warto sytuować na stanowiskach nasłonecznionych.

• Pęcherznica kalinolistna

W kategorii uniwersalności przoduje pęcherznica. Żywopłot z niej stworzony cechuje się niskimi wymaganiami glebowymi. Roślina szybko rośnie i jest odporna na choroby, szkodniki i zimową aurę.

• Buk

Żywopłot z buka również ma wiele zalet, a dodatkowo nie gubi liści zimą – jedynie brązowieją one i zasychają. Z łatwością stworzysz w ten sposób efektowne o każdej porze roku żywopłoty formowane lub dzikie.

• Laurowiśnia

W ostatnich latach na popularności mocno zyskała laurowiśnia. Żywopłot z niej stworzony jest dość kapryśny, wymagający konkretnych warunków glebowych, ale efekt estetyczny wynagradza podjęty trud. Niektóre odmiany są mrozoodporne, warto więc przejrzeć ofertę sklepów ogrodniczych.

• Krzewuszka

Bardzo efektowna jest również krzewuszka. Żywopłot z tej ozdobnej rośliny zachwyca bogactwem delikatnych kwiatów, które – w zależności od odmiany – mogą być białe, żółte, różowe lub czerwone. Krzew preferuje żyzne i niezbyt suche podłoże.

Oczywiście, na wymienionych gatunkach możliwości się nie kończą. Możesz wykorzystać oryginalny i efektowny żywopłot z bambusa, który rośnie szybko i gęsto, kwitnącą ałyczę czy miksant olbrzymi. Żywopłot z wymienionej jako ostatnia efektownej trawy ozdobnej pasuje przede wszystkim do nowoczesnych ogrodów.

Sprawdź: Jak ciekawie zaaranżować mały ogród?

Jakie drzewa wybrać na żywopłot?

Ciekawy wizualnie żywopłot można stworzyć również z wykorzystaniem drzew. Jeśli nie zależy ci na uporządkowanej, równej linii biegnącej wzdłuż ogrodzenia, zdecyduj się na układ mieszany. Ma on kilka istotnych zalet, przede wszystkim urozmaica kompozycję i stwarza dobre warunki dla pożytecznych owadów.

Drzewa iglaste na żywopłot

• Świerk

Doskonałym wyborem jest niedrogi i łatwy w formowaniu świerk. Na żywopłot nadają się przede wszystkim gatunki o dość wąskim pokroju, które szybko rosną, na przykład świerk serbski. Żywopłot tego typu nie ma szczególnych wymagań glebowych.

• Sosna

Kolejny sposób na piękny, zimozielony żywopłot. Sosny są bardzo wdzięczne w modelowaniu, a część z nich dodatkowo pięknie pachnie. Te drzewa preferują gleby piaszczyste.

Drzewa liściaste na żywopłot

Szukając odpowiednich gatunków na żywopłot, do wyboru masz także szeroką paletę drzew liściastych. 

• Buk pospolity

Doskonały jest chociażby buk pospolity. Nie trzeba przycinać go do formy krzewu – można pozostawić go w okazałej formie. Do prawidłowego wzrostu potrzebować będzie korzystnych warunków glebowych.

• Ałycza

Bardzo efektownie prezentuje się pełna uroku ałycza. Żywopłot z tej śliwy dorasta nawet do 8 – 10 metrów wysokości. Uroku dodają mu kwiaty pojawiające się na wiosnę. Z kolei czerwone owoce dojrzewają w sierpniu.

• Wierzba

Wierzba jako roślina na żywopłot sprawdza się doskonale, gdyż szybko rośnie i nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Jakie rośliny na żywopłot będą odporne na mróz?

Krzewy zimozielone cieszą oko nawet wtedy, gdy inne rośliny pozbawione są liści. Niestety, część z nich jest wrażliwa na niskie temperatury, co wymaga osłaniania ich zimą. Możesz jednak wybrać rośliny bardziej odporne na mróz. Zaliczają się do nich:

• ognik szkarłatny – osiągający wysokość ok. 2 metrów,
• bukszpan wieczniezielony – łatwy w formowaniu, dorastający do 2 metrów,
• bluszcz irlandzki – ma niewielkie wymagania glebowe i jest odporny nawet na duże mrozy,
• cis pospolity – szlachetny i odporny na choroby,
• ostrokrzew – do wyboru masz przynajmniej kilka gatunków,
• świerk – może występować w postaci drzewa lub przycięty do formy niższego, gęstego ogrodzenia,
• laurowiśnia wschodnia – krzew o ozdobnych liściach.

Gotowy żywopłot może składać się wyłącznie z jednego gatunku. Możesz też połączyć kilka różnych roślin.

Jakie rośliny szybkorosnące na żywopłot wybrać?

Jeśli nie chcesz długo czekać, aż twoją posesję otoczy efektowna zielona ściana, wybierz rośliny szybkorosnące. Są to między innymi:

• jałowiec,
• świerk serbski,
• żywotniki,
• ligustr pospolity,
• wiciokrzew,
• winobluszcz.

Szukając szybkorosnących roślin, warto mieć świadomość, że tempo ich wzrostu związane jest z wysoką ekspansywnością, znacznymi rozłogami korzeniowymi i intensywnym rozrastaniem, dlatego wymagają one regularnej pielęgnacji.

Żywopłot w ogrodzie – kiedy sadzić rośliny na żywopłot?

Termin sadzenia żywopłotu jest uzależniony od wymagań konkretnej rośliny. W przypadku drzew i krzewów zakupionych w pojemnikach masz większą elastyczność. Przy wykopanych z gruntu, z gołym korzeniem, trzymaj się ogólnych zasad.

Drzewa i krzewy liściaste sadzi się przeważnie jesienią, po opadnięciu liści lub wczesną wiosną, przed zawiązaniem pąków. Żywopłoty iglaste lub liściaste zimozielone przyjmą się najlepiej pod koniec lata lub na początku jesieni – będzie to przełom sierpnia i września.

Jak gęsto sadzić rośliny na żywopłot?

Od gatunku uzależniona jest również decyzja, jakie zachować odstępy pomiędzy poszczególnymi sadzonkami. Pod uwagę weź także wielkość zakupionej rośliny, planowaną wysokość żywopłotu, rodzaj gleby. Przy suchym i piaszczystym podłożu warto zagęścić roślinność.

Rośliny przeznaczone na niższe żywopłoty (bukszpany, ligustry) sadzi się gęsto, nawet co 10 cm. Przy docelowej wysokości przekraczającej metr możesz zwiększyć dystans: od 20 do nawet 50 cm w przypadku drzew.

Jak gęsto sadzić laurowiśnię na żywopłot? Najczęściej zachowuje się wspomniany odstęp 50 cm.

Jak dobrać żywopłot do rodzaju podłoża w ogrodzie?

Jeśli chcesz cieszyć się efektownym żywopłotem, koniecznie weź pod uwagę warunki glebowe. Ogólna zasada głosi, że rośliny iglaste mają mniejsze wymagania w kwestii zasobności i wilgotności podłoża.

Gleby suche i piaszczyste najczęściej mają odczyn kwaśny lub obojętny. To dobre warunki dla większości roślin iglastych i wielu liściastych. Z kolei duża wilgotność oznacza bogactwo składników odżywczych, ale i wahania w kwestii zatrzymywania wody. W takim gruncie możesz sadzić żywotniki, ligustry, tawuły i kaliny. 

Jak dbać i pielęgnować żywopłot, aby cieszyć się pięknym ogrodzeniem?

Nie wystarczy odpowiednio dobrać gatunki, by cieszyć się efektowną zieloną ścianą. Równie ważna jest późniejsza pielęgnacja. Żywopłot to gęste skupisko, w którym rośliny mocno konkurują o wodę i składniki odżywcze. Skutkuje to wyjałowieniem gleby, dlatego pamiętaj o jej regularnym nawożeniu i nawadnianiu.

Ważne są także okresowe cięcia. Gatunki szybkorosnące i gubiące liście na zimę przycina się na przełomie zimy i wiosny. Zabieg można powtórzyć w lipcu. Żywopłoty zimozielone oraz iglaste z kolei obcina się w maju, po późnowiosennych przymrozkach.

Warto wiedzieć: Nawadnianie ogrodu – jak zaplanować i wykonać system nawadniania ogrodu?

Ile kosztuje żywopłot – lepiej wybrać gotowy czy sadzić osobno?

Zróżnicowanie roślin, przekładające się na możliwość dopasowania gatunku praktycznie do każdych warunków, sprawia, że ogrodowe aranżacje są właściwie nieograniczone. Możesz także skorzystać z rozwiązania stworzonego dla najbardziej niecierpliwych: gotowych żywopłotów.

Ile kosztuje gotowy żywopłot? Cena za metr waha się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, w zależności od gatunku. Roślinne panele od razu cieszą oko, co jest bardzo wygodne. Pamiętaj jednak, że w tym przypadku masz mniejsze możliwości w zakresie samodzielnego skomponowania układów roślin.