Dylatacja posadzki. Czym jest i jak ją wykonać?

Jednym z etapów budowy domu jest wykonanie solidnych, trwałych i estetycznych posadzek. W ich kontekście z pewnością usłyszysz o czymś takim, jak dylatacja posadzki przy ścianie i w innych miejscach. Sprawdź, w jakim celu wykonuje się szczeliny dylatacyjne i czemu ma służyć dylatacja posadzki betonowej czy innego rodzaju podłogi. Czy trzeba wykonać ją pod ogrzewanie podłogowe? 

Co to jest dylatacja posadzki? Czym są szczeliny dylatacyjne?

Na początek warto powiedzieć, czym są w ogóle dylatacje i w jakich przypadkach je stosujemy. To inaczej przerwy lub szczeliny dylatacyjne, czyli miejsca częściowego lub całkowitego podziału konstrukcji i jej poszczególnych elementów.

Dylatacje wykonywane są celowo jako przerwy nie tylko w elementach konstrukcyjnych, lecz także izolacyjnych czy wykończeniowych. Mają one na celu umożliwienie wzajemnego przemieszczania się lub obracania części ułożonych obok siebie, ale oddzielonych. Spełniają funkcję buforu dla naprężeń, jakie zachodzą w materiałach, aby jedna płaszczyzna poprzez napieranie na drugą nie spowodowała jej zniszczenia.

Dylatacja podłogi jest wykonywana bardzo często. Czy trzeba robić dylatację do wylewek antyhydrytowych i tych innego rodzaju? Oczywiście, ponieważ rezygnacja z takich prac prowadzi zwykle do powstania wielu uszkodzeń posadzek. Po co dylatacja przy wylewce? Jej brak może spowodować, że nieznajdujące ujścia naprężenia doprowadzą do pęknięć i rys w podłogach.

Zarówno w środku budynku, jak i na zewnątrz wykonywane są różnego rodzaju dylatacje. Zobacz, czym różnią się od siebie!

Jakie wyróżniamy rodzaje dylatacji?

Podstawowy podział wyróżnia dylatacje konstrukcyjne i powierzchniowe.

W pierwszym przypadku mamy do czynienia z dzielącymi budowlę niejako na odrębne części, które pracują niezależnie od siebie. Ich zastosowanie jest potrzebne np. z uwagi na zmiany rodzaju fundamentów czy technologii realizacji budynku. Przechodzą przez elementy konstrukcji, tj. od fundamentów po dach, ale nie zawsze muszą być prowadzone przez wszelkiego rodzaju fundamenty.

Występują w pionowym przekroju budynku i wyrównują przemieszczenia elementów konstrukcji wywołane głównie przez wahania temperatury.

Dylatacje powierzchniowe dotyczą podłogi i wylewki betonowej, dlatego mówi się o nich, że są poziome. Wykonuje się je po to, by kompensować naprężenia, jakie wynikają z różnic temperatury oraz oddziaływania podłoża. W przypadku dylatacji powierzchniowych można je podzielić na:

• Dylatacje termiczne – kompensowane są naprężenia spowodowane występowaniem różnic temperatury.
• Dylatacje technologiczne – to głównie dylatacja betonu, tj. wylewki betonowej, w przypadku której istnieje ryzyko kurczenia się i pęcznienia materiału pod wpływem oddziaływania czynników zewnętrznych.
• Dylatacje podłogi przeciwdrganiowe – stosowane głównie w budownictwie mieszkaniowym na terenach zagrożonych szkodami górniczymi czy trzęsieniami ziemi.

Dylatacja posadzki może mieć również postać:

• dylatacji obwodowej, nazywanej strefową;
• dylatacji pośredniej, nazywanej brzegową.

Dylatacja obwodowa posadzki

W tym przypadku mówimy o szczelinach wypełnionych materiałem charakteryzującym się wysokim stopniem trwałości i elastyczności, wykonywanych między podłogami a ścianami lub słupami. Jeśli dylatacja strefowa wykonana zostanie w podkładach z płyt, np. z suchych jastrychów, to może ona spełniać funkcję izolacji akustycznej. Ograniczy przenoszenie na ściany dźwięków uderzeniowych, które powstają w trakcie zwykłego chodzenia po podłodze.

Ponadto dylatacje strefowe stanowią zabezpieczenie dla posadzki z płytek przed pękaniem. Jeśli wykona się je w posadzkach z drewna czy materiałów drewnopochodnych, to chronić będą przed napieraniem na ściany. W efekcie dzięki szczelinom dylatacyjnym nie dojdzie do wypaczenia desek czy odspojenia się materiałów podłogowych.

Dylatacja brzegowa posadzki

Jakie zatem zadania ma do spełnienia dylatacja brzegowa? Znajduje ona zastosowanie w pomieszczeniach o powierzchni powyżej 30 m² lub wtedy, gdy długość bądź szerokość pomieszczenia jest większa niż 6 m. W takich przypadkach zastosowanie wyłącznie dylatacji strefowych może nie spełnić funkcji ochronnej dla posadzki.

Dlatego stosuje się także pośrednie szczeliny dylatacyjne. Dylatacje brzegowe dzielą podłogę na pola, których bok ma długość do 5 m.

Musisz wiedzieć także, że dylatacje brzegowe pośrednie należy wykonać pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami, tam gdzie wypadają progi drzwiowe. Ewentualnie poszczególnymi płaszczyznami podłóg w pomieszczeniach mających nieregularne kształty – układających się np. w kształt litery T, albo między różnymi rodzajami posadzek, które jednak są układane w jednym i tym samym pomieszczeniu.

W posadzkach z płytek, które przyklejane są na klej, wykonywane są również spoiny dylatacyjne, projektowane z uwzględnieniem przewidywanych obciążeń, jakim będzie w przyszłości poddawana posadzka. Liczą się również kształt podłogi, budowa oraz stan podłoża.

Jak wykonać posadzki żywiczne? Kiedy warto je zastosować?

ofe-5847238-70025 w-70025

Dylatacja posadzki betonowej. Jak wykonać ją prawidłowo?

Przechodząc do konkretów, odpowiedzmy sobie, jak zrobić dylatację posadzek betonowych. Beton ma to do siebie, że wskutek dojrzewania i twardnienia kurczy się, a poziom skurczenia uzależniony jest od wielu czynników, takich jak:

• jakość cementu,
• jakość i czystość kruszywa,
• ilość zastosowanego zbrojenia przeciwskurczowego,
• czas, jaki upłynął od momentu wykonania wylewki.

Dylatacje wylewki betonowej są konieczne, jeśli wylewka ta robiona jest na dużej powierzchni. W przeciwnym wypadku w wyniku kurczenia się betonu szybko powstałyby na niej pęknięcia i nieregularne szczeliny. 

Dylatację obwodową posadzki betonowej robi się wzdłuż ścian, schodów i kolumn. Wykonuje się jeszcze dylatację pośrednią, inaczej pozorną, polegającą na nacinaniu podkładu na głębokość około ⅓ czy ½ grubości – po zatarciu betonu powstanie gładka powierzchnia.

Co ile powinny być wykonane szczeliny, jeśli przeprowadzana jest dylatacja posadzki betonowej? Mają dzielić posadzki na pola nie większe niż 30 m².

Papa czy folia. Co kłaść pod posadzki?

Dylatacja posadzki na gruncie. Ile powinna wynosić?

Posadzka w budynkach często umiejscowiona jest bezpośrednio na gruncie. W takim przypadku również wykonuje się dylatację. Zanim do tego dojdzie, należy przygotować odpowiedni beton i go wylać.

Podkłady tradycyjne wymagają zbrojenia, np. z użyciem siatki zbrojeniowej. Zapobiega ona pękaniu podkładu. Siatkę ustawia się na podkładkach o wysokości minimum 1 cm. Podkład przy podłodze na gruncie najczęściej nie jest trwale połączony ze ścianami, od których odgradza się go paskami styropianu o szerokości 1 cm i odpowiednio dobranej wysokości do grubości podkładu oraz posadzki.

W ten sposób powstaje dylatacja posadzki na gruncie na obrzeżach, czyli obwodowa. Będzie ona chronić przed skutkami napierania podkładu na ściany. Szczeliny dylatacyjne przy podłodze na gruncie trzeba też wykonać w progach między poszczególnymi pomieszczeniami.

Dylatacja posadzki na gruncie może powstać już po ułożeniu podkładu. W świeżej masie wystarczy wykonać szczeliny przy użyciu kielni.

Od czego zacząć budowę domu? Etapy budowy krok po kroku

Dylatacja posadzki przy ścianie

Na szczególną uwagę zasługuje dylatacja obwodowa posadzki przy ścianach. Taka szczelina powstaje pomiędzy stykiem podłogi ze ścianą. To zazwyczaj wystarczy do zachowania swobody odkształcania się elementów konstrukcji budynku, które się ze sobą stykają.

Dylatacje posadzki przy ścianie mogą być pozostawione bez wypełnienia, przykryte np. listwą. Wylewka zawsze powinna być oddzielona przy użyciu np. taśm dylatacyjnych od ścian. W jakich odstępach ma być wykonywana? Przyjmuje się, że powierzchnię wylewki przekraczającą 6 × 6 m trzeba podzielić poprzez dylatację podłogi na mniejsze pola.

Jak układać płytki na ścianie lub podłodze?

Jak wykonać dylatację w posadzce? Czym wypełnić szczeliny dylatacyjne?

Nie wszystkie powierzchnie w domu czy w innych budynkach wymagają wykonania dylatacji. Warto wykonać szczeliny dylatacyjne w posadzkach:

• z drewna klejonego bezpośrednio do podłoża;
• z paneli układanych na sucho, w formie posadzki pływającej, tj. bez trwałego łączenia z podłożem;
• z płytek ceramicznych (spoiny dylatacyjne).

Jak zrobić dylatację posadzek? Jeśli chodzi o mocowanie deski lub klepki drewnianej na klej, czyli na mokro, wystarczy pozostawić na obwodzie pomieszczenia szczelinę o szerokości około 1-2 cm. W przedstawionym przykładzie w ogóle nie musisz wypełniać takiej szczeliny, pozostanie ona niewidoczna po przytwierdzeniu listew przyściennych.

Jeśli do podłoża będziesz bezpośrednio kleić materiały wykończeniowe posadzkowe, jak mozaika, bruk drewniany czy klepki, to dylatacje pośrednie będą wymagane, o ile deski klejone do podłoża mają więcej niż 20 m długości przy układaniu wzdłuż, a szerokość przekracza 8 m. Taka prosta szczelina powinna mieć co najmniej 5 mm szerokości. Wypełnij ją pasem korka lub zastosuj profile dylatacyjne.

W przypadku posadzek pływających powinieneś obowiązkowo wykonać szczelinę dylatacyjną poprzez umieszczenie wzdłuż ścian, na obwodzie pokoju, specjalnej taśmy piankowej.

Znacznie trudniej jest zrobić dylatację pośrednią w posadzce. Jeśli podłoga pływająca, np. panele, ma w jednym pomieszczeniu stykać się z innym materiałem podłogowym, należy pomiędzy nimi wstawić listwę dylatacyjną.

Czym wypełnić dylatacje w posadzce? Istnieją różne materiały możliwe do zastosowania.

• Sznury dylatacyjne – elastyczne, nienasiąkliwe, odporne na ściskanie, stosowane głównie w budynkach mieszkalnych, na balkonach i tarasach, choć można je wykorzystać również przy wypełnianiu dylatacji posadzek przemysłowych.
• Listwy dylatacyjne – popularny materiał do wypełniania szczelin dylatacyjnych. Mogą być wykonane z różnych materiałów, przez co można je dopasować do każdego typu podłogi czy kolorystyki.
• Taśmy dylatacyjne – kolejny materiał wypełniający szczeliny głównie w konstrukcjach betonowych.
• Wkładki wypełniające – posiadają właściwą sztywność i elastyczność, pozwalającą umocować je w przygotowanej uprzednio szczelinie dylatacyjnej.
• Masy dylatacyjne – charakteryzują się wysoką elastycznością, odpornością na wilgoć i trwałością, a przy tym łatwo się je nanosi.
• Preparaty gruntujące – pozwalają na gruntowanie krawędzi szczelin w celu przygotowania ich na wypełnienie w postaci masy dylatacyjnej.

Wspominane masy dylatacyjne występują w różnej postaci, jako jedno- i dwuskładnikowe produkty, które mogą nie tylko wypełniać szczeliny, lecz także je uszczelniać. Wykorzystywane są głównie masy silikonowe, akrylowe, poliuretanowe czy epoksydowe i polisiarczkowe.

Jak prawidłowo układać panele podłogowe?

Domy gotowe

Świdnica m

3 999 zł

4 499 zł

Grenada

3 800 zł

3 800 zł

WB-3935

3 150 zł

3 150 zł

Gotowe domu modułowe

Dylatacja posadzki a kwestia ogrzewania podłogowego

Popularnym sposobem na zapewnienie sobie komfortu termicznego w pomieszczeniach, zwłaszcza domowych, jest położenie ogrzewania podłogowego. Dylatacja w posadzce i w podłożach ogrzewanych jest bardzo istotna, a jej brak może spowodować uszkodzenie materiału posadzkowego. W niektórych przypadkach dochodzi nawet do zniszczenia instalacji grzewczej, co naraża na niemałe koszty i inne problemy.

Dylatacje posadzki z ogrzewaniem podłogowym są konieczne, jeśli podłoga ma powierzchnię większą niż 40 m² lub jeśli jeden z jej wymiarów – szerokość czy długość – przekracza 8 m. Szczeliny wykonuje się także pomiędzy polami z ogrzewaniem podłogowym a nieogrzewaną częścią posadzki czy też między takimi polami, jeśli wydzielone są różne strefy o temperaturze regulowanej niezależnie względem siebie.

Jak wykonać dylatację w posadzce z ogrzewaniem podłogowym? Już w trakcie układania rur służących do zapewnienia ogrzewania podłogowego najlepiej będzie zastosować systemowe profile dylatacyjne, które powinny być umieszczone w odpowiednich pozycjach. Wspominane systemy to listwy z zębami, które przeznaczone są do mocowania pasu pianki dylatacyjnej o wysokości dochodzącej do 10 cm.

Kiedy wylewka zostanie ułożona, pianka będzie wystawać, ale podczas układania pokrycia podłogowego miejsce to wypełnisz materiałem, który jest trwale elastyczny. 

Jakie panele wybrać na ogrzewanie podłogowe?

Kładzenie płytek na posadzce z wykonaną dylatacją

Brak dylatacji, jak już wiadomo, może skutkować wieloma negatywnymi konsekwencjami. Dlatego dylatacja wylewki przed położeniem na niej pokrycia podłogowego wydaje się koniecznością.

W posadzkach z płytek mocowanych na klej wykonuje się także spoiny dylatacyjne, z uwzględnieniem przewidywanych obciążeń, jakim będzie w przyszłości poddawana posadzka. Liczą się też jej kształt, budowa oraz stan podłoża.

Spoiny dylatacyjne w posadzkach z płytek mocowanych klejem do podłoża należy zrobić w wewnętrznych narożnikach okładzin, tam gdzie schodzą się ściany z podłogą. Wykonuje się je także między okładziną podłogi z płytek a obudową wanny, brodzika lub jako dylatacje montażowe – wokół rur, kratek i wpustów odwadniających. Dlatego w takich miejscach zamiast fugi kładzie się elastyczną spoinę z silikonu o grubości nie mniejszej niż 5 mm.

Trzeba jednak podkreślić, że dylatacja pod płytki klejone bezpośrednio do niej na klej powinna być zaprojektowana przez architekta, projektanta wnętrz lub wykonawcę. Należy wykonać dylatacje obwodowe w podłożu pod płytki ceramiczne.

Jakie są właściwości i zastosowanie wylewki samopoziomującej?