Czym jest ustawa wiatrakowa? Jaka jest minimalna odległość domu od elektrowni wiatrowych?

Budowa domu jednorodzinnego to ogromne przedsięwzięcie, które nie tylko wymaga sporych nakładów finansowych, ale również wypełnienia szeregu formalności. Niepokój inwestorów może budzić zapowiadane złagodzenie przepisów ustawy wiatrakowej w sprawie stawiania elektrowni wiatrowych w pobliżu budynków mieszkalnych.

Czy nowelizacja ustawy wiatrakowej wpłynie negatywnie na zagospodarowanie przestrzeni w okolicy farm wiatrowych? O czym należy pamiętać, kupując działkę budowlaną usytuowaną w jej pobliżu? Sprawdziliśmy przepisy, które ma wprowadzić ustawa wiatrakowa. Budowa domu, wymagane odległości, zasada 10H oraz inne regulacje – to wszystko znajdziesz w artykule.

Co to jest ustawa wiatrakowa?

Ustawa wiatrakowa, a dokładnie ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, to akt prawny, który określa zasady budowy elektrowni wiatrowych oraz lokalizację inwestycji, między innymi odległość od istniejącej lub planowanej zabudowy mieszkaniowej.

W jakiej odległości może stać wiatrak według obowiązujących przepisów? Obecnie lokalizację inwestycji wyznacza tzw. zasada 10H, która zdaniem wielu komentatorów skutecznie blokuje rozwój sektora energii odnawialnej w Polsce. Co to jest zasada 10H? Określa ona odległość, w której mogą być lokalizowane i budowane elektrownie wiatrowe oraz budynki mieszkalne.

Art. 4 ustawy wiatrakowej stwierdza, że dystans musi być równy lub większy od dziesięciokrotności całkowitej wysokości wiatraka (razem elementami technicznymi, w szczególności wirnikiem i łopatami). Wysokość jest mierzona od poziomu gruntu do najwyższego punktu budowli. W praktyce oznacza to, że w przypadku wiatraka o wysokości 150 metrów budynki mieszkalne mogą stanąć nie bliżej niż w odległości 1500 m od inwestycji wiatrowej.

Ustawa wiatrakowa 2022 ma złagodzić przepisy, które wprowadziły pierwotne regulacje. Projekt nowelizacji tzw. ustawy 10H został przyjęty przez Radę Ministrów 5 lipca 2022 roku, a 14 trafił do Sejmu. Obecnie nadal trwają prace nad projektem.

Czy przydomowe turbiny wiatrowe zastąpią fotowoltaikę?

Nowa ustawa wiatrakowa. Minimalna odległość została ustalona na drodze kompromisu

Uchwalona w 2016 roku ustawa wiatrakowa ograniczyła rozwój farm wiatrowych w naszym kraju – terenów, które spełniają ustawowe kryteria, jest niewiele. Według ekspertów obowiązujące aktualnie regulacje zamroziły 99% inwestycji w zakresie energetyki wiatrowej. Nowelizacja ma odblokować możliwość stawiania nowych wiatraków – będą one mogły powstawać jedynie na podstawie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.

Jednocześnie w MPZP będzie mogła być ustalona inna odległość niż ta wyznaczona przez zasadę 10H. Zliberalizowane przepisy określały też minimalną odległość wiatraków od budynków mieszkalnych na 500 m – takie regulacje miała wprowadzić nowa ustawa wiatrakowa. 

Niedawno projekt nowelizacji ustawy został ponownie zmodyfikowany. Choć zasugerowano zniesienie zasady 10H dla budownictwa jednorodzinnego, podwyższono limit odległości o 200 metrów od pierwotnego. Odległość elektrowni wiatrowej od domu musi wynosić zatem minimum 700 metrów.

Nie oznacza to jednak, że kiedy nowelizacja ustawy 10H wejdzie w życie, nastąpi boom na elektrownie wiatrowe. Wystosowano głosy, wedle których zwiększenie odległości z 500 metrów do 700 znacząco ogranicza rozwój energetyki wiatrowej w Polsce, redukując pozyskiwaną z niej moc o 60-70%. W pobliżu istniejących turbin wiatrowych bez uwzględnienia powyższych limitów można stawiać budynki o przeznaczeniu gospodarczym, rolniczym itp.

Ustalenie korzystniejszego niż 10H limitu odległości dla budownictwa jednorodzinnego jest jednym z kamieni milowych, czyli warunków pozyskania środków do Krajowego Planu Odbudowy. Wciąż pozostaje jednak pytanie, w jaki sposób podwyższenie limitu odległości może przełożyć się pozytywnie na rozwój lądowej energetyki wiatrowej w Polsce.

Jak i czym ogrzejemy dom w najbardziej ekonomiczny sposób?

W jakiej odległości od wiatraka można budować dom?

Czy można budować dom przy wiatrakach? Jak wspomnieliśmy, nowa ustawa wiatrakowa odchodzi od prymatu zasady 10H – przynajmniej w kwestii budynków mieszkalnych. To MPZP na podstawie oceny oddziaływania elektrowni na środowisko może określić odległość wiatraków od zabudowy mieszkaniowej. Pod uwagę będzie brane między innymi to, jak inwestycja w elektrownię wiatrową może wpłynąć na zdrowie lokalnych społeczności czy stan środowiska naturalnego.

W przypadku form ochrony przyrody, takich jak parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i obszary Natura 2000, nadal będzie obowiązywać zakaz stawiania wiatraków. Minimalną odległość od parków narodowych będzie wyznaczać reguła 10H.

Inwestorzy, którzy zastanawiają się, czy można budować dom przy wiatrakach, powinni mieć świadomość, że według nowych regulacji minimalna odległość od elektrowni będzie mogła wynosić 700 m. 

Wiemy już, co można wybudować w strefie wiatrakowej. A co z rozbudową nieruchomości, np. jej powiększeniem? Obowiązująca obecnie zasada 10H nie znajduje zastosowania w przypadku przebudowy, nadbudowy, remontu, rozbudowy, montażu ani odbudowy budynku mieszkalnego. Oznacza to, że już istniejące już budynki zlokalizowane w pobliżu elektrowni wiatrowych mogą podlegać wymienionym wyżej modyfikacjom.

Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w pigułce!

Pozwolenie na budowę domu a ustawa wiatrakowa

Dopóki nowelizacja przepisów nie zostanie uchwalona, inwestorów obowiązuje dotychczasowa wersja ustawy wiatrakowej. Budowa domu w 2023 może być przeprowadzona na podstawie zgłoszenia. Sprawdźmy, jak aktualnie obowiązujące przepisy regulują kwestie pozwolenia na budowę domu. 

Ustawa wiatrakowa w pierwotnej wersji określa, że:

• pozwolenia wydane przed wejściem w życie aktu prawnego, czyli 16 lipca 2016 roku, są ważne i zachowują moc;
• z kolei postępowania w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę, wszczęte, jednak niezakończone do dnia wejścia w życie ustawy, są prowadzone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Analogiczne przepisy mówią o zgłoszeniach budowy:

• zgłoszenia, co do których stosowny organ do momentu wejścia w życie przepisów ustawy wiatrakowej nie wniósł sprzeciwu, pozostają skuteczne;
• zgłoszenia budowy dokonane przed wejściem w życie ustawy, w przypadku których termin na wniesienie sprzeciwu nie upłynął do dnia wejścia w życie przepisów, są rozpatrywane według przepisów dotychczasowych.

A co z pozwoleniami na budowę, które zostały uchylone i przekazane do ponownego rozpatrzenia? W tej sytuacji pod uwagę bierze się datę złożenia wniosku o pozwolenie na budowę. Inwestor, który dokonał tego przed wejściem w życie przepisów ustawy wiatrakowej, nie będzie zobowiązany nowymi regulacjami – wymogi dotyczące odległości budowy od wiatraka nie będą miały zastosowania.

Świadectwo charakterystyki energetycznej obowiązkowe w 2023 roku