Jak rozpoznać dobrej jakości pellet do ogrzewania domu?

Około 3-4 mln pieców grzewczych w Polsce, zainstalowanych przede wszystkim w domach jednorodzinnych, to kotły na paliwa stałe, głównie węgiel. Coraz popularniejszym alternatywnym wyborem stają się jednak piece na pellet. To ekologiczny materiał opałowy, który może być równie korzystny pod względem parametrów. Niestety, nie zawsze trafimy na równie korzystną ofertę, jeśli chodzi o samą jego jakość.

Przy kupowaniu takiego materiału opałowego trzeba zwrócić uwagę na jego parametry, a nie wyłącznie na cenę. Jak rozpoznać pellet o wysokim potencjale energetycznym, który będzie spalał się „czysto”? Sprawdźmy to.

Co to jest pellet?

KIlka słów wprowadzenia na początek. Pellet to wyrób produkowany głównie z odpadów drzewnych. To paliwo – inaczej materiał opałowy – mający formę granulatu. 

Najpopularniejszym w Polsce rodzajem tego produktu jest pellet drzewny, pozyskiwany z drzew iglastych lub liściastych. Materiał ten to w istocie ściśle sprasowane ze sobą trociny drzewne, które uprzednio zostały pocięte na niewielkie kawałki. Wstępnie rozdrobniony materiał jest specjalnie przygotowywany, czyli suszony i ponownie rozdrabniany przed sprasowaniem. W efekcie uzyskuje on formę granulatu. Przed transportem do magazynów i klientów pellet jest chłodzony i pakowany w worki.

Na rynku oferowane są ponadto:

• pellet z łusek słonecznika;
• pellet agro, powstający z siana, biomasy roślin energetycznych lub ze słomy;
• pellet z innego rodzaju odpadów.

W każdym przypadku powstaje on z wykorzystaniem odrzutów z materiałów naturalnych. Dlatego podczas jego spalania nie następuje emisja do środowiska naturalnego takich szkodliwych substancji jak przy spalaniu węgla.

Z uwagi na to pellet uznawany jest za biomasę, a ta jest definiowana przez Unię Europejską jako frakcja odpadów, produktów i pozostałości pochodzących m.in. z przemysłu rolnego i leśnictwa. Muszą one ponadto ulegać rozkładowi w prosty sposób. Pellet charakteryzuje to, że nie absorbuje wilgoci i nie ulega samozapłonowi, dlatego nie stwarza ryzyka pożaru, jeśli przechowujemy go w pomieszczeniu gospodarczym lub w garażu przydomowym.

Może warto też dodać, że innym produktem jest pellet do palenia, a innym pellet wykorzystywany przy hodowli np. królików, świnek morskich czy chomików.

ofe-5847238-72401 w-72401

Jak rozpoznać dobrej jakości pellet? 

Dobrej jakości pellet odznacza się wysoką wydajnością, co przekłada się na jego mniejsze zużycie, a więc także niższe koszty ogrzewania. Taki opał dobrze się spala, nie powoduje awarii kotła i jest przyjazny dla środowiska oraz otoczenia dzięki emitowaniu dymu o neutralnym zapachu bez dodatków chemicznych.

Jeżeli chcesz kupić pellet wysokiej jakości, w pierwszej kolejności sprawdź, czy spełnia on podstawowe normy jakościowe, a więc czy odznacza się następującymi parametrami:

• średnica – od 6 do 8 mm;
• gęstość – od 600 do 750 kg/m³;
• kaloryczność – minimum 16,5%;
• wartość opałowa – minimum 4,6 kWh/kg;
• wilgotność – mniejsza niż 10%;
• zawartość popiołu – mniejsza niż 0,7%;
• zawartość dodatków – mniejsza niż 2% (najlepiej, jeśli w ogóle ich nie zawiera).

Każdy producent pelletu powinien dostarczyć informacje na temat takich parametrów, dlatego ich porównanie z normami jest pierwszym i najważniejszym etapem wyboru opału. W dalszych akapitach dowiesz się, jak rozpoznać zły i dobry pellet po jego właściwościach fizycznych i sposobie spalania.

Z drugiej strony warto wiedzieć, co świadczy o tym, że masz do czynienia ze słabej jakości pelletem. Powinieneś nabrać takich wątpliwości, jeśli zaoferowany Ci materiał:

• ma granulki popękane, o porowatej strukturze, różnej wielkości;
• zawiera dużą ilość pyłów;
• ma wysoką wilgotność;
• zawiera wiele dodatków chemicznych, co przejawia się w widocznych gołym okiem resztkach lakieru, bejcy lub laminatu. 

O tym, że pellet nie jest dobrej jakości, świadczą też problemy występujące podczas jego spalania, np.:

• zbyt duża ilość popiołu pozostająca po spaleniu opału (powyżej 5 kg z jednej tony pelletu);
• zbyt wolne spalanie lub gaśnięcie kotła;
• niska wartość energetyczna, wymuszająca stosowanie dużej ilości materiału do osiągnięcia pożądanej temperatury;
• powstawanie dużej ilości nagaru, czyli twardego spieku, mogącego blokować niektóre funkcje kotła;
• awarie pieca – blokowanie podajnika, uszkodzenia żarnika, korozja itp.

Zakup nieodpowiedniego opału niestety może przekładać się na wysokie koszty ogrzewania oraz te związane z koniecznością usuwania awarii pieca. Warto więc wiedzieć, jaki pellet wybrać, aby uniknąć takich problemów i cieszyć się komfortem termicznym w swoim domu nawet w trakcie największych, zimowych mrozów.

Jakie są sposoby testowania pelletu?

Porównanie parametrów jakościowych z normami nie zawsze jest gwarancją wyboru najlepszego opału. Jeśli więc chcesz kupić po raz pierwszy pellet od nieznanego sprzedawcy, zamów najpierw niewielką partię próbną i wykonaj jego test. Poniżej podpowiadamy, jak rozpoznać dobry pellet, wykonując trzy proste analizy:

• test na sucho – suchy materiał warto najpierw ocenić pod kątem wielkości granulek, ich koloru i kształtu, a także struktury (wskazówki, jak rozpoznać po tych parametrach dobry pellet znajdziesz w tabeli);
• test pelletu na mokro – nazywany również testem wilgotności polega na umieszczeniu kilku granulek w wodzie, co pozwala ocenić zawartość sztucznych dodatków w materiale – dobry pellet pod wpływem wody szybko nasiąka i puchnie, a w końcu rozpada się, co świadczy o tym, że jest wykonany wyłącznie z czystych trocin, a nie gorszej jakości odpadów drzewnych, takich jak lakierowane okna czy płyty MDF;
• test spalania – dobry pellet powinien poprawnie się spalać, emitować dym pachnący drewnem, a także pozostawiać niewielką ilość popiołu bez twardych osadów. Wszelkie zmiany zapachu są sygnałem do tego, że w materiale opałowym są obecne zanieczyszczenia.

Pamiętaj, że w materiale złej jakości mogą być nie tylko sztuczne dodatki w postaci lakierów, laminatów czy lepiszczy. Pellet może być również zanieczyszczony piaskiem, co również obniża jego wartość opałową.

Kupowany pellet dobrej jakości powinien mieć jednolity kolor, a barwa – przypominać pierwotny materiał, np. drewno. Jeśli kolor jest niejednolity w granulkach, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo zanieczyszczenia tego paliwa.

Możesz też przeprowadzić w przypadku pelletu test ciężaru właściwego. Potrzebny będzie Ci plastikowy pojemnik o pojemności 1 l, litr pelletu, litr wody, kartka papieru, długopis i waga. Zważ pusty pojemnik, zapisz wynik, wlej do niego wodę i ponownie dokonaj pomiaru wagi. Podobnie zrób z pelletem. Na podstawie uzyskanych wyników obliczysz ciężar właściwy materiału, który jest ilorazem różnicy pomiędzy wagą pojemnika a wagą pustego pojemnika oraz różnicy pomiędzy wagą pojemnika z wodą i wagą pustego pojemnika.

W szczególności warto przeprowadzić test pod kątem czystości pelletu, ponieważ zanieczyszczony opał nie tylko odznacza się niższą wartością energetyczną, ale przede wszystkim może powodować poważne awarie kotła oraz emitować bardzo nieprzyjemny zapach dymu. Ostra, chemiczna woń wydobywająca się z komina może narazić Cię nawet na kłopoty z prawem, gdy sąsiedzi oskarżą Cię o powodowanie smogu w okolicy. Możesz zostać nawet ukarany grzywną. 

Przy okzazji polecamy też: Czym możemy palić w piecu, a czym palić kategorycznie nie wolno?

Jaki pellet jest najlepszy do ogrzewania domu? 

Z jakiego drewna pellet będzie najlepszy? Właściwie przyjmuje się, że pellet iglasty ma nieco lepsze parametry pod względem kaloryczności niż pellet liściasty. Może to dziwić, zwłaszcza że drewno liściaste nieprzetworzone ma lepszą wydajność od iglastego. Po przetworzeniu w granulat pelletu już tak nie jest, a za wszystko odpowiada proces pelletyzacji, podczas którego dochodzi do sprasowania odpadów drewnianych i granulacji drewna.

Prowadzi to do zmiany gęstości drewna, a ona oddziałuje na jego ostateczną wartość energetyczną. W drewnie iglastym jest znacznie więcej żywicy w porównaniu z drewnem liściastym. Dlatego po przetworzeniu pellet iglasty ostatecznie jest wydajniejszy.

Podsumowując, lepiej wybrać pellet sosnowy niż na przykład dębowy, który poza tym jest trudniejszy do wyprodukowania i co za tym idzie – droższy. Jeśli pellet dębowy jest dostępny w zaskakująco niskiej cenie, możesz przypuszczać, że dębowe drewno zostało pomieszane z innymi rodzajami drewna, dlatego finalny produkt będzie niższej jakości.

Czym opłaci się ogrzewać dom w 2024 roku?

Co jest lepsze: pellet czy ekogroszek?

Do ogrzewania domu możesz wybrać nie tylko pellet, lecz także wiele innych materiałów opałowych, w tym ekogroszek. Wielu ludziom wydaje się, że ekogroszek to ekologiczne paliwo, szczególnie w zestawieniu na przykład z węglem. Musisz jednak wiedzieć, że to także węgiel, ale różniący się od niego.

Co prawda ekogroszek charakteryzuje się wyższą kalorycznością, w granicach 24-26 MJ/kg, podczas gdy pellet o maksymalnie wysokiej jakości ma wartość opałową z przedziału 16-20 MJ/kg. Ekogroszek jest też tańszy, ale Ciebie powinno interesować także to, co jest lepsze pod względem szkodliwości dla środowiska naturalnego – pellet czy ekogroszek.

Niestety, ale ekogroszek trudno określić mianem ekologicznego, zdrowego paliwa. Podczas spalania uwalnia on do atmosfery spore ilości dwutlenku węgla, siarki i popiołów, a to jest szczególnie szkodliwe dla dróg oddechowych. Mimo że zanieczyszczenia są przy tym mniejsze w porównaniu ze spalaniem węgla kamiennego czy brunatnego, to nadal istnieją.

Natomiast pellet nie jest produkowany z węgla jak ekogroszek, ale z odpadów drewnianych. To paliwo wyjątkowo czyste, które można przechowywać w dowolnym pomieszczeniu w domu, ponieważ nie powoduje zabrudzeń.

Użytkowanie pelletu jest w dużej mierze zautomatyzowane, co wypada na jego korzyść w porównaniu z ekogroszkiem. Pieca nie będziesz musiał tak często czyścić z popiołu, jak w przypadku ogrzewania domu na ekogroszek. Generuje on śladowe ilości produktów spalania, zarówno popiołu, jak i zanieczyszczeń powietrza.

Jedną z największych zalet pelletu w porównaniu z ekogroszkiem jest to, że podczas spalania nie generuje sadzy, z czym niestety muszą zmagać się wszyscy ci, którzy ogrzewają dom właśnie ekogroszkiem.

Czym są certyfikaty na pellet? 

Jak już wiesz, pierwszym kryterium wyboru pelletu powinno być sprawdzenie jego parametrów jakościowych, o których pisaliśmy w poprzednich akapitach. Są one określone w normach europejskich, dlatego porównanie ich z parametrami widniejącymi na opakowaniu pozwala zorientować się, z jakim materiałem mamy do czynienia. Im lepsza jakość pelletu, tym większej kaloryczności będzie on dostarczał, i co za tym idzie, kształtował komfort termiczny w Twoim domu. 

Niestety zdarzają się nieuczciwi sprzedawcy, którzy przekłamują wartości dotyczące wilgotności opału, jego kaloryczności czy zawartości popiołu. Właśnie dlatego warto kupować certyfikowany pellet – certyfikat potwierdza bowiem, że materiał spełnia określone normy, które powinny być dla ciebie punktem wyjścia przy wyborze określonego materiału opałowego.

Chodzi przede wszystkim o dwa podstawowe jakościowe certyfikaty na pellet:

• ENplus (klasy A1, A2, B);
• DINplus (klasa A1).

W obu przypadkach pellet oznaczony takim certyfikatem powinien spełniać wymagania jakościowe normy europejskiej EN ISO 17225-2, dotyczącej opału przeznaczonego na cele grzewcze. Jeżeli zależy Ci na doskonałej jakości opału, wybieraj ten klasy A1, ponieważ jest wytwarzany z najlepszych surowców, czyli pni drzew i odpadków drzewnych, które nie były poddane obróbce chemicznej. Jest to więc czysty pellet z trocin bez żadnych dodatków.

Certyfikat na pellet DINplus przyznawany jest producentom, którzy produkują pellet z czystych trocin, bez kory, piasku lub domieszek jakichkolwiek innych zanieczyszczeń.

Z kolei certyfikat ENplus oznacza pellet najlepszej jakości, czystą biomasę, bez domieszek, charakteryzującą się najwyższą kalorycznością. Listę wszystkich certyfikowanych producentów pelletu możesz znaleźć w sieci na stronach jednostek certyfikujących.

Zwróć uwagę, czy na worku z kupowanym produktem jest nazwa producenta, numer przyznanego certyfikatu wraz z dokładnym oznaczeniem danego certyfikatu, a także numer seryjny dla identyfikacji konkretnej partii produktu.