Pellet – czym jest i jak rozpoznać dobrej jakości pellet do ogrzewania domu?
Co to jest pellet? Wielu właścicieli domów jednorodzinnych wie już, że to paliwo służące do opalania pieców na materiały stałe. Wysokiej jakości pellet ma maksymalną siłę grzewczą. Może być produkowany z wykorzystaniem drewna drzew iglastych lub liściastych.
W projekcie domu jednorodzinnego wskazany jest z reguły sposób ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych. Około 3-4 mln pieców grzewczych w Polsce, zainstalowanych przede wszystkim w domach jednorodzinnych, to kotły na paliwa stałe, głównie węgiel. Lepszym wyborem jest jednak kocioł na pellet.
Sam pellet staje się coraz popularniejszy wśród Polaków. Przy kupowaniu takiego materiału opałowego trzeba zwrócić uwagę na jego jakość, a nie wyłącznie na cenę. Jak rozpoznać pellet o wysokim potencjale energetycznym, który będzie spalał się „czysto”? Sprawdź to z nami. Czy ekologiczne, nowoczesne domy mogą być ogrzewane właśnie z wykorzystaniem kotłów na pellet?
Co to jest pellet?
Podczas planowania, czym ogrzewać dom, musisz podjąć decyzję dotyczącą typu pieca i powiązanego z nim rodzaju materiału grzewczego. Twój wybór może paść na piec na pellet. Co to jest? To wyrób produkowany głównie z odpadów drzewnych. Cechuje się walorami energetycznymi i ekologicznymi. Czym właściwie jednak jest? Dlaczego warto rzeczywiście zdecydować się na opalanie nim swojego domowego pieca?
Pellet to paliwo – inaczej materiał opałowy – mający formę granulatu. Innym produktem jest pellet do palenia, a innym pellet wykorzystywany przy hodowli np. królików, świnek morskich czy chomików. Co to jest pellet do palenia i czym się odznacza?
Najpopularniejszym w Polsce rodzajem tego produktu jest pellet drzewny, pozyskiwany z drzew iglastych lub liściastych. Materiał ten to w istocie ściśle sprasowane ze sobą trociny drzewne, które uprzednio zostały pocięte na niewielkie kawałki. Wstępnie rozdrobniony materiał jest specjalnie przygotowywany, czyli suszony i ponownie rozdrabniany przed sprasowaniem. W efekcie uzyskuje on formę granulatu. Przed transportem do magazynów i klientów pellet jest chłodzony i pakowany w worki.
Pellet powstaje z różnego rodzaju odpadów, z których wytwarzany jest materiał grzewczy. Z trocin i zrębek tworzy się pellet drzewny, ale nie jest to jedyny produkt, jaki może być określony mianem pelletu. Na rynku oferowane są ponadto:
- pellet z łusek słonecznika;
- pellet agro, powstający z siana, biomasy roślin energetycznych lub ze słomy;
- pellet z innego rodzaju odpadów.
W każdym jednak przypadku powstaje on z wykorzystaniem odrzutów z materiałów naturalnych. Dlatego podczas jego spalania nie następuje emisja do środowiska naturalnego takich szkodliwych substancji jak przy spalaniu węgla.
Z uwagi na to pellet uznawany jest za biomasę, a ta jest definiowana przez Unię Europejską jako frakcja odpadów, produktów i pozostałości pochodzących m.in. z przemysłu rolnego i leśnictwa. Muszą one ponadto ulegać rozkładowi w prosty sposób. Pellet charakteryzuje to, że nie absorbuje wilgoci i nie ulega samozapłonowi, dlatego nie stwarza ryzyka pożaru, jeśli przechowujemy go w pomieszczeniu gospodarczym lub w garażu przydomowym.
Pellet – do czego jest używany?
Pellet jest bez wątpienia materiałem opałowym, który ma formę drobnego granulatu o gramaturze 6-8 mm i długości około 2 cm. Najczęściej produkowany jest z trocin, ścinek i rozdrobnionych odpadów drzewnych, które po oczyszczeniu są prasowane pod ciśnieniem i poddawane granulacji. Dzięki temu uzyskuje się zwarte biopaliwo o wysokiej wartości opałowej, a przy tym niskiej wilgotności i zawartości popiołu.
Wiesz już, co to jest pellet i do czego go wykorzystujemy, ale palenie nim w piecu to tylko jeden z wielu sposobów na użycie go w praktyce. Do czego służy pellet przemysłowy, a do czego pellet do użytku w gospodarstwie domowym?
Pellet wykorzystywany jest przede wszystkim do ogrzewania budynków – zarówno domów jednorodzinnych, jak i większych obiektów wielorodzinnych, a także tych komercyjnych, użyteczności publicznej, a nawet przemysłowych, stąd też podział na pellet domowy i przemysłowy.
Z powodzeniem może być stosowany także w domowych kominkach czy grillach automatycznych. Granulat drzewny sprawdza się również jako ściółka dla zwierząt. Z kolei popiół pozostający po spaleniu pelletu wykorzystuje się jako nawóz do użyźnienia gleby.
Jeśli zastanawiasz się, jaki pellet do pieca będzie najlepszy, to z pewnością warto zwrócić uwagę na ten drzewny. Dostępne są bowiem również pellety agro ze słomy lub siana, a także granulaty wytworzone z łusek słonecznika i innych roślinnych odpadów.
Pellet drzewny ma największą wartość energetyczną, ponieważ zawiera wyłącznie ścinki i trociny drzew iglastych oraz liściastych. Powinien być zaś wolny od wszelkich toksycznych substancji, co w połączeniu z niską emisją dwutlenku węgla sprawia, że jest uznawany za opał ekologiczny.
Właśnie dlatego wymiana starego pieca na nowoczesny kocioł na pellet jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Środowiska – też możesz skorzystać z takiego wsparcia w ramach programu „Czyste powietrze”. Musisz przy tym spełnić wymagania dotyczące wysokości miesięcznych dochodów.
Od 1 stycznia 2022 roku największe dotacje na termomodernizację i wymianę tzw. kopciuchów na nowe, bardziej ekologiczne piece sięgają kwoty 69 000 zł. Wnioski o pieniądze na wymianę systemu grzewczego czy termomodernizację budynku można składać aż do 2027 roku.
Dowiedz się więcej: Dofinansowanie do budowy domu 2022 – jak otrzymać dofinansowane do budowy domu energooszczędnego?
Jak rozpoznać dobrej jakości pellet?
Ze względu na rosnącą popularność kotłów z podajnikiem na pellet opał ten proponowany jest przez wielu producentów i importerów. Wybór jest zatem duży i dlatego pojawia się pytanie, jaki pellet jest najlepszy i jak rozpoznać ten, który będzie dobry i zapewni efektywne ogrzewanie domowe.
Dobrej jakości pellet odznacza się wysoką wydajnością, co przekłada się na jego mniejsze zużycie, a więc także niższe koszty ogrzewania. Taki opał dobrze się spala, nie powoduje awarii kotła i jest przyjazny dla środowiska oraz otoczenia dzięki emitowaniu dymu o neutralnym zapachu bez dodatków chemicznych.
Jeżeli chcesz kupić pellet wysokiej jakości, w pierwszej kolejności sprawdź, czy spełnia on podstawowe normy jakościowe, a więc czy odznacza się następującymi parametrami:
- średnica – od 6 do 8 mm;
- gęstość – od 600 do 750 kg/m3;
- kaloryczność – minimum 16,5%;
- wartość opałowa – minimum 4,6 kWh/kg;
- wilgotność – mniejsza niż 10%;
- zawartość popiołu – mniejsza niż 0,7%;
- zawartość dodatków – mniejsza niż 2% (najlepiej, jeśli w ogóle ich nie zawiera).
Każdy producent pelletu powinien dostarczyć informacje na temat takich parametrów, dlatego ich porównanie z normami jest pierwszym i najważniejszym etapem wyboru opału. W dalszych akapitach dowiesz się, jak rozpoznać zły i dobry pellet po jego właściwościach fizycznych i sposobie spalania.
Z drugiej strony warto wiedzieć, co świadczy o tym, że masz do czynienia ze słabej jakości pelletem. Powinieneś nabrać takich wątpliwości, jeśli zaoferowany Ci materiał:
- ma granulki popękane, o porowatej strukturze, różnej wielkości;
- zawiera dużą ilość pyłów;
- ma wysoką wilgotność;
- zawiera wiele dodatków chemicznych, co przejawia się w widocznych gołym okiem resztkach lakieru, bejcy lub laminatu.
O tym, że pellet nie jest dobrej jakości, świadczą też problemy występujące podczas jego spalania, np.:
- zbyt duża ilość popiołu pozostająca po spaleniu opału (powyżej 5 kg z jednej tony pelletu);
- zbyt wolne spalanie lub gaśnięcie kotła;
- niska wartość energetyczna, wymuszająca stosowanie dużej ilości materiału do osiągnięcia pożądanej temperatury;
- powstawanie dużej ilości nagaru, czyli twardego spieku, mogącego blokować niektóre funkcje kotła;
- awarie pieca – blokowanie podajnika, uszkodzenia żarnika, korozja itp.
Zakup nieodpowiedniego opału niestety może przekładać się na wysokie koszty ogrzewania oraz te związane z koniecznością usuwania awarii pieca. Warto więc wiedzieć, jaki pellet wybrać, aby uniknąć takich problemów i cieszyć się komfortem termicznym w swoim domu nawet w trakcie największych, zimowych mrozów.
Jakie są sposoby testowania pelletu?
Nawet jeśli widzisz pellet, który kupujesz na własne oczy, dotykasz go i analizujesz jego skład, to niekoniecznie jesteś w stanie wybrać ten najlepszy.
Porównanie parametrów jakościowych z normami nie zawsze jest gwarancją wyboru najlepszego opału. Jeśli więc chcesz kupić po raz pierwszy pellet od nieznanego sprzedawcy, zamów najpierw niewielką partię próbną i wykonaj jego test. Poniżej podpowiadamy, jak rozpoznać dobry pellet, wykonując trzy proste analizy:
- test na sucho – suchy materiał warto najpierw ocenić pod kątem wielkości granulek, ich koloru i kształtu, a także struktury (wskazówki, jak rozpoznać po tych parametrach dobry pellet znajdziesz w tabeli);
- test pelletu na mokro – nazywany również testem wilgotności polega na umieszczeniu kilku granulek w wodzie, co pozwala ocenić zawartość sztucznych dodatków w materiale – dobry pellet pod wpływem wody szybko nasiąka i puchnie, a w końcu rozpada się, co świadczy o tym, że jest wykonany wyłącznie z czystych trocin, a nie gorszej jakości odpadów drzewnych, takich jak lakierowane okna czy płyty MDF;
- test spalania – dobry pellet powinien poprawnie się spalać, emitować dym pachnący drewnem, a także pozostawiać niewielką ilość popiołu bez twardych osadów. Wszelkie zmiany zapachu są sygnałem do tego, że w materiale opałowym są obecne zanieczyszczenia.
Pamiętaj, że w materiale złej jakości mogą być nie tylko sztuczne dodatki w postaci lakierów, laminatów czy lepiszczy. Pellet może być również zanieczyszczony piaskiem, co również obniża jego wartość opałową.
Kupowany pellet dobrej jakości powinien mieć jednolity kolor, a barwa – przypominać pierwotny materiał, np. drewno. Jeśli kolor jest niejednolity w granulkach, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo zanieczyszczenia tego paliwa.
Możesz też przeprowadzić w przypadku pelletu test ciężaru właściwego. Potrzebny będzie Ci plastikowy pojemnik o pojemności 1 l, litr pelletu, litr wody, kartka papieru, długopis i waga. Zważ pusty pojemnik, zapisz wynik, wlej do niego wodę i ponownie dokonaj pomiaru wagi. Podobnie zrób z pelletem. Na podstawie uzyskanych wyników obliczysz ciężar właściwy materiału, który jest ilorazem różnicy pomiędzy wagą pojemnika a wagą pustego pojemnika oraz różnicy pomiędzy wagą pojemnika z wodą i wagą pustego pojemnika.
W szczególności warto przeprowadzić test pod kątem czystości pelletu, ponieważ zanieczyszczony opał nie tylko odznacza się niższą wartością energetyczną, ale przede wszystkim może powodować poważne awarie kotła oraz emitować bardzo nieprzyjemny zapach dymu. Ostra, chemiczna woń wydobywająca się z komina może narazić Cię nawet na kłopoty z prawem, gdy sąsiedzi oskarżą Cię o powodowanie smogu w okolicy.
Możesz zostać nawet ukarany grzywną. Urzędnik i strażnicy miejscy lub gminni mają prawo w takiej sytuacji złożyć wniosek do sądu o ukaranie Cię grzywną w wysokości do 5 tys. zł, a sami strażnicy podczas rozpoznania sytuacji zanieczyszczania powietrza w Twoim domu mogą wypisać Ci mandat w wysokości do 500 zł i zakazać używania pieca lub materiału opałowego, które nie spełniają wymogów wskazanych w przepisach.
Sprawdź: Jakie ogrzewanie w domu energooszczędnym najlepiej stosować?
Jaki pellet jest najlepszy do ogrzewania domu?
Podczas wyboru opału należy wziąć pod uwagę wiele czynników. Aby ułatwić ich ocenę, podajemy najważniejsze cechy dobrego i złego materiału. Dzięki temu szybko sprawdzisz, jaki pellet będzie najlepszy do ogrzewania Twojego domu jednorodzinnego.
| Cecha/parametr | Dobrej jakości pellet | Złej jakości pellet |
| Wielkość granulek | Taka sama w jednej partii | Różna w jednej partii |
| Powierzchnia granulek | Gładka | Spękana |
| Struktura granulek | Zwarta | Porowata, sprzyjająca kruszeniu |
| Kolor | Jednolity, naturalnego drewna | Niejednolity, z elementami w kolorze sztucznych dodatków |
| Zapach | Drewna | Chemiczny |
| Wilgotność | Niska | Wysoka |
| Zawartość pyłu | Niska | Wysoka |
| Ilość popiołu po spaleniu | Niska | Wysoka |
Najlepszy pellet powinien być czysty, ekologiczny i zapewniać możliwie najwyższą kaloryczność. Świadczy ona o walorach energetycznych materiału opałowego, a uzależniona jest między innymi od tego, z jakiego rodzaju drewna, a raczej odpadów drewnianych został wyprodukowany wybrany pellet.
Z jakiego drewna pellet będzie najlepszy? Właściwie przyjmuje się, że pellet iglasty ma nieco lepsze parametry pod względem kaloryczności niż pellet liściasty. Może to dziwić, zwłaszcza że drewno liściaste nieprzetworzone ma lepszą wydajność od iglastego. Po przetworzeniu w granulat pelletu już tak nie jest, a za wszystko odpowiada proces pelletyzacji, podczas którego dochodzi do sprasowania odpadów drewnianych i granulacji drewna. Prowadzi to do zmiany gęstości drewna, a ona oddziałuje na jego ostateczną wartość energetyczną. W drewnie iglastym jest znacznie więcej żywicy w porównaniu z drewnem liściastym. Dlatego po przetworzeniu pellet iglasty ostatecznie jest wydajniejszy.
Podsumowując, lepiej wybrać pellet sosnowy niż na przykład dębowy, który poza tym jest trudniejszy do wyprodukowania i co za tym idzie – droższy. Jeśli pellet dębowy jest dostępny w zaskakująco niskiej cenie, możesz przypuszczać, że dębowe drewno zostało pomieszane z innymi rodzajami drewna, dlatego finalny produkt będzie niższej jakości.
Co jest lepsze: pellet czy ekogroszek?
Do ogrzewania domu możesz wybrać nie tylko pellet, lecz także wiele innych materiałów opałowych, w tym ekogroszek. Wielu ludziom wydaje się, że ekogroszek to ekologiczne paliwo, szczególnie w zestawieniu na przykład z węglem. Musisz jednak wiedzieć, że to także węgiel, ale różniący się od niego.
Zaczął on zyskiwać na popularności mniej więcej od 2000 roku. Powstaje na bazie węgla kamiennego lub brunatnego, ale nadawana jest mu wysoka kaloryczność, pozwalająca na znaczne ograniczenie zużycia paliwa potrzebnego do ogrzania domu. Charakteryzuje się niską spiekalnością, co przekłada się na mniejsze zbrylanie się węgla.
W jego składzie jest niewiele siarki, co przyczynia się do bardziej ekologicznego charakteru tego paliwa. Mimo że nie można jednoznacznie powiedzieć, że ekogroszek to rozwiązanie ekologiczne, pozwala bezdymnie spalać materiał opałowy, co wynika z budowy kotła z podajnikiem i odpowiedniej techniki spalania.
Pytanie jednak, czym lepiej palić – pelletem czy ekogroszkiem? Co prawda ekogroszek charakteryzuje się wyższą kalorycznością, w granicach 24-26 MJ/kg, podczas gdy pellet o maksymalnie wysokiej jakości ma wartość opałową z przedziału 16-20 MJ/kg. Ekogroszek jest też tańszy, ale Ciebie powinno interesować także to, co jest lepsze pod względem szkodliwości dla środowiska naturalnego – pellet czy ekogroszek.
Niestety, ale ekogroszek trudno określić mianem ekologicznego, zdrowego paliwa. Podczas spalania uwalnia on do atmosfery spore ilości dwutlenku węgla, siarki i popiołów, a to jest szczególnie szkodliwe dla dróg oddechowych. Mimo że zanieczyszczenia są przy tym mniejsze w porównaniu ze spalaniem węgla kamiennego czy brunatnego, to nadal istnieją.
Natomiast pellet nie jest produkowany z węgla jak ekogroszek, ale z odpadów drewnianych. To paliwo wyjątkowo czyste, które można przechowywać w dowolnym pomieszczeniu w domu, ponieważ nie powoduje zabrudzeń.
Użytkowanie pelletu jest w dużej mierze zautomatyzowane, co wypada na jego korzyść w porównaniu z ekogroszkiem. Pieca nie będziesz musiał tak często czyścić z popiołu, jak w przypadku ogrzewania domu na ekogroszek. Generuje on śladowe ilości produktów spalania, zarówno popiołu, jak i zanieczyszczeń powietrza.
Jedną z największych zalet pelletu w porównaniu z ekogroszkiem jest to, że podczas spalania nie generuje sadzy, z czym niestety muszą zmagać się wszyscy ci, którzy ogrzewają dom właśnie ekogroszkiem.
Przeczytaj: Piec na ekogroszek – jak ustawić i jaki wybrać piec na ekogroszek?
Czym są certyfikaty na pellet?
Jak już wiesz, pierwszym kryterium wyboru pelletu powinno być sprawdzenie jego parametrów jakościowych, o których pisaliśmy w poprzednich akapitach. Są one określone w normach europejskich, dlatego porównanie ich z parametrami widniejącymi na opakowaniu pozwala zorientować się, z jakim materiałem mamy do czynienia. Im lepsza jakość pelletu, tym większej kaloryczności będzie on dostarczał, i co za tym idzie, kształtował komfort termiczny w Twoim domu.
Niestety zdarzają się nieuczciwi sprzedawcy, którzy przekłamują wartości dotyczące wilgotności opału, jego kaloryczności czy zawartości popiołu. Właśnie dlatego warto kupować certyfikowany pellet – certyfikat potwierdza bowiem, że materiał spełnia określone normy, które powinny być dla ciebie punktem wyjścia przy wyborze określonego materiału opałowego.
Chodzi przede wszystkim o dwa podstawowe jakościowe certyfikaty na pellet:
- ENplus (klasy A1, A2, B);
- DINplus (klasa A1).
W obu przypadkach pellet oznaczony takim certyfikatem powinien spełniać wymagania jakościowe normy europejskiej EN ISO 17225-2, dotyczącej opału przeznaczonego na cele grzewcze. Jeżeli zależy Ci na doskonałej jakości opału, wybieraj ten klasy A1, ponieważ jest wytwarzany z najlepszych surowców, czyli pni drzew i odpadków drzewnych, które nie były poddane obróbce chemicznej. Jest to więc czysty pellet z trocin bez żadnych dodatków.
Certyfikat na pellet DINplus przyznawany jest producentom, którzy produkują pellet z czystych trocin, bez kory, piasku lub domieszek jakichkolwiek innych zanieczyszczeń.
Z kolei certyfikat ENplus oznacza pellet najlepszej jakości, czystą biomasę, bez domieszek, charakteryzującą się najwyższą kalorycznością. Listę wszystkich certyfikowanych producentów pelletu możesz znaleźć w sieci na stronach jednostek certyfikujących.
Zwróć uwagę, czy na worku z kupowanym produktem jest nazwa producenta, numer przyznanego certyfikatu wraz z dokładnym oznaczeniem danego certyfikatu, a także numer seryjny dla identyfikacji konkretnej partii produktu.
Gdzie kupić pellet dobrej jakości?
Już wiesz, jaki pellet kupić, aby jego stosowanie do ogrzewania domu było wydajne i bezpieczne – dla ludzi, środowiska naturalnego oraz pieca. A gdzie szukać takiego opału, skoro na rynku jest tak duża liczba dostawców?
Z pewnością przyda się do tego internet, choćby dlatego, że coraz więcej firm sprzedaje pellet online. Na ich stronach możesz zatem zapoznać się z dokładną specyfikacją jakościową opału i sprawdzić, czy ma on niezbędne certyfikaty.
Warto przejrzeć opinie na temat pelletu danej firmy, jakie na wielu forach tematycznych wyrażają zarówno zadowoleni, jak i rozczarowani klienci. Produkt kupowany online z dostawą do domu to wygodna opcja, jeśli już zapoznasz się z jakością wybranego produktu.
Niestety podczas kupowania przez internet, trudno ocenić wygląd granulek, a także warunki przechowywania opału, od których zależy jego wilgotność. Właśnie z tego względu jeśli kupujesz online, warto najpierw zamówić niewielką próbną partię materiału, wypróbować go i dopiero później zaopatrzyć się w tym samym miejscu w materiał opałowy na cały sezon grzewczy.
O jakość pelletu raczej nie musisz się martwić, wybierając produkty certyfikowane i dostarczane przez renomowanych dostawców. Wbrew pozorom nie zawsze są one drogie, a nawet jeśli ich cena jest nieco wyższa od przeciętnej, inwestycja w taki opał się opłaci.
Jeśli zastanawiasz się, jaki pellet najlepiej kupić, odpowiadamy, że powinien on mieć wysoką kaloryczność, certyfikaty potwierdzające jego jakość, a przy tym najlepiej, aby był to pellet sosnowy, który zapewni komfort termiczny w domu na dłużej.
Dodano: 31.07.2020 | Zaktualizowano: 28.01.2022
Autor artykułu
Zobacz profil
Zobacz inne artykuły tego autora
Następny artykuł
Czy drenaż wymaga pozwolenia na budowę?
Drenaż opaskowy, czyli instalacja drenażowa wokół Twojego domu, będzie chronił przed wodą i wilgocią fundamenty i ściany b...
