Idealny dom w górach lub na pogórzu? Subiektywny ranking najlepszych projektów

Jak zatem wybrać idealny dom? Jakimi kryteriami powinniśmy się kierować i o czym musimy pamiętać? Zacznijmy od wyliczenia kilku podstawowych cech, które łączą budynki dostosowane do takich warunków. 

Jakimi cechami powinien charakteryzować się dom, który ma stanąć w górach lub na pogórzu? 

Oto kilka istotnych elementów konstrukcji, którymi wyróżniają się takie budynki:   

• dachy o dużym kącie nachylenia uniemożliwiające zaleganie śniegu, 
• dostosowanie do warunków terenowych – usytuowanie na stoku, 
• wykorzystanie w konstrukcji naturalnych materiałów – drewna i kamienia, 
• nawiązania do architektury regionalnej – konstrukcja z bali i dach podhalański, 
• relatywnie mniejsze przeszklenia, 
• taras zadaszony, ganek lub balkon. 

Sama konstrukcja to tylko część zagadnienia. Często zdarza się, że działki, zwłaszcza te położone w prestiżowych lokalizacjach, mają ściśle określone wymogi i parametry dotyczące tego, jaki dom można na nich postawić.  

Dom na skarpie. Jak wybrać projekt i jak go zbudować?

Zanim przejdziemy do wyboru projektu, sprawdźmy MPZP  

Wybierając projekt domu, który stanie w tak specyficznym miejscu, musimy zacząć od sprawdzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub wystąpić o wydanie warunków zabudowy – zwłaszcza w przypadku tych ostatnich warto zrobić to możliwie szybko, by zdążyły się uprawomocnić do końca 2025 roku. 

Jest to o tyle ważne, że wiele gmin, zwłaszcza o charakterze turystyczno-wypoczynkowym, stara się utrzymać możliwie spójny wygląd zabudowy, pozwalający na zachowanie odpowiedniej estetyki i stylistyki całości. Im bardziej znane i reprezentacyjne miejsce, tym bardziej szczegółowe mogą być dotyczące go zapisy. 

Jakie są pożądane cechy domu na działkę w górach lub na pogórzu?

Jest kilka uniwersalnych cech, którymi powinien wyróżniać się dom – postaram się omówić je nieco bardziej szczegółowo.    

Solidna konstrukcja – dom w górach musi być solidnie zbudowany, aby wytrzymać trudne warunki atmosferyczne, silne wiatry czy obfite opady śniegu. W praktyce znajduje to odzwierciedlenie przede wszystkim w dużym kącie nachylenia dachu i dodatkowo wzmocnionej konstrukcji więźby (dach podhalański) oraz w głębokości fundamentów, które muszą stabilnie i pewnie zakotwiczać budynek w gruncie. 

Odporność na wilgoć – dom powinien być zaprojektowany tak, aby minimalizować ryzyko problemów z wilgocią, które są częste w górskim klimacie i wynikają między innymi z dużych dobowych wahań temperatury. Dlatego tak ważne jest właściwe zaprojektowanie i montaż odpowiednio skutecznej wentylacji lub użycie do budowy naturalnego surowca, jakim jest drewno.    

Dostosowanie do warunków otoczenia – projekt powinien uwzględniać specyfikę terenu, na którym stoi – jego nachylenie, rodzaj gruntu i porastającą go roślinność, ale również lokalną stylistykę architektoniczną. Tak, by jego bryła i kolorystyka płynnie wtopiły się w otoczenie i harmonizowały zarówno z krajobrazem jak i sąsiednimi budynkami. 

Ekologiczność – ze względu na bliskość natury, dom powinien być jak najbardziej ekologiczny, z możliwie szerokim wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii czy systemów oszczędzania wody. Często ta ekologiczność może być w znacznej mierze wymuszona, w związku z brakiem niektórych mediów (na przykład gazu) na działce. 

Wygodne wejście i parking – dom powinien mieć wygodne i bezpieczne w każdych warunkach atmosferycznych wejście oraz właściwe przygotowane i zabezpieczone miejsce parkingowe. Oczywiście dotyczy to również dojścia i dojazdu do działki, co szczególnie zimą może być bardzo istotne. 

Przestrzeń dla wypoczynku i rekreacji – planując budowę domu w górach czy na pogórzu powinniśmy również mieć na uwadze przestrzeń przeznaczoną na aktywności na świeżym powietrzu. Słoneczny taras, zadaszona weranda z widokiem na góry czy ogród z wydzielonym miejscem na ognisko – o tym wszystkim warto pomyśleć i zaplanować już wcześniej – przecież właśnie dla tego chcemy się tu budować! 

Zapraszam Państwa również na krótki materiał wideo z moim udziałem:

Przykłady domów, które znakomicie sprawdzą się w górach i na pogórzu  

A oto kilka projektów, które w mojej opinii bardzo dobrze będą wyglądać w otoczeniu górskich pejzaży. Z racji specyfiki terenu skupiłem się przede wszystkim na projektach, które przeznaczone są na stok lub skarpę albo są mocno inspirowane architekturą podhalańską.  

BW-53 wariant 1 

To zgrabny, nieduży dom, który znakomicie spełni wymagania rodziny 2+2. Na parterze znajduje się część dzienna – składająca się z salonu, kuchni, spiżarni, garderoby, łazienki wiatrołapu oraz dodatkowego pokoju, który sprawdzi się jako gabinet. W strefie nocnej na poddaszu umiejscowiono trzy sypialnie, niewielki hall i łazienkę.

Jak przystało na dom mający stanąć na stoku, BW-53 wariant 1 ma również przyziemie obejmujące garaż jednostanowiskowy, piwnicę oraz kotłownię wraz z przylegającym składem opału. Całość mieści się w prostej i zwartej bryle, o stonowanej, biało-szarej kolorystce, z rustykalnymi akcentami z jasnego drewna na elewacji.   

Muna II

To elegancki i nowoczesny dom, który z racji swojej stylistyki i układu pomieszczeń nadaje się idealnie na „dom z widokiem na góry”. W odróżnieniu od większości projektów prezentowanych w tym zestawieniu ten dom ma tylko dwie kondygnacje: przyziemie, w którym umiejscowiony jest dwustanowiskowy garaż wraz z kotłownią i pomieszczeniami gospodarczymi oraz schodami prowadzącymi na parter.

Tutaj lista pomieszczeń obejmuje salon połączony z kuchnią i jadalnią, trzy pokoje, obszerną garderobę, dwie duże łazienki oraz łączący całość korytarz. Jednak najważniejszym elementem Muny II jest wielki taras, który obejmuje go z trzech stron i zapewnia możliwość wypoczynku na słońcu. Niewątpliwym atutem projektu będzie również jego kolorystyka. Gama szarości odwołuje się do kolorów natury, co znakomicie podkreślają drewniane elementy pomiędzy oknami i na ścianach szczytowych.  

Milicz mały dw

Kiedy myślimy o domu w górach, to natychmiast przed oczami stają nam charakterystyczne drewniane budynki w stylu podhalańskim. Czerpiąca z nich inspiracje rodzina projektów Milicz liczy kilkadziesiąt różnych wariantów. Jednym z nich jest prezentowany Milicz mały dw – średniej wielkości dom wykonany w technologii bala drewnianego. Klasyczna, nieskomplikowana bryła budynku łączy w sobie współczesny design i cechy góralskiej architektury regionalnej.

Strefa dzienna, umieszczona na parterze, obejmuje salon połączony z kuchnią i jadalnią, wiatrołap, łazienkę oraz niewielki pokój, który sprawdzi się jako gabinet. Obok niego umieszczono korytarz prowadzący do garażu i kotłowni. Poddasze w całości zostało przeznaczone na część nocną, która składa się z czterech sypialni i łazienki.

Ważnym elementem architektonicznym jest duży balkon, którego słupy i zastrzały tworzą na parterze efektowny podcień, który staje się naturalnym przedłużeniem salonu.  

Jaworzynka dw

Żaden inny dom nie wkomponuje się tak dobrze w górski krajobraz jak tradycyjna konstrukcja z bali, z charakterystycznym, dwuspadowym podhalańskim dachem, pokrytym gontem drewnianym lub dachówką gontopodobną. Jeśli do tego dodamy solidne przyziemie z efektowną arkadą osłaniającą wejście, pokryte kamienną okładziną, to mamy projekt niemal idealny. Układ Jaworzynki dw jest równie interesujący.

W przyziemiu znajdziemy dwa pomieszczenia gospodarcze, pralnię oraz dużą kotłownię. Z kolei parter w całości został przeznaczony na strefę dziennej aktywności. Ponad połowę jego powierzchni zajmuje salon połączony z jadalnią, tuż obok znajdziemy kuchnię, niewielką łazienkę i wiatrołap oraz komunikację. Poddasze to strefa nocna, z trzema pokojami oraz sporą łazienką. Projekt idealnie wpisuje się w powszechne wyobrażenie o wymarzonym domu w górach. 

A-100 Dom z bali

To kolejny projekt mocno zakorzeniony w podhalańskiej estetyce. Podkreśla to konstrukcja z bali, kształt jak i pokrycie dachu oraz rustykalne elementy wykończenia elewacji. Ten bardzo ładny, stylowy budynek znakomicie wtopi się w urozmaicony krajobraz gór czy pogórza.

A-100 Dom z bali osiada prosty, praktyczny układ wnętrza podzielonego na strefy według kondygnacji: dzienna – z salonem, kuchnią, kotłownią i toaletą na parterze oraz prywatna – z trzema pokojami, łazienką i garderobą na poddaszu. Całość łączy dobrze zaprojektowana komunikacja. To zgrabny i proporcjonalny dom o zwartej bryle. 

Mógłbym jeszcze długo wyliczać kolejne udane projekty domów na działki położone w górskich rejonach naszego kraju. Ich projektanci całymi garściami czerpią inspiracje z owianej aurą romantyzmu architektury podhalańskiej. 

Jeśli szukacie odpowiedniego projektu, przyjrzyjcie się zarówno projektom domów z bali, jak i tym w stylu góralskim czy przeznaczonym na stok. W ofercie Extradom.pl znajdują się setki interesujących propozycji.

Warto nadmienić, że w ramach Projektu z Budową mamy w ofercie domy wykonane w technologii z bali drewnianych.   

Wojciech Rynkowski 

Ekspert Extradom.pl