Izolacja przeciwwilgociowa – co oznacza i kiedy warto ją wykonać?

Wilgoć jest wrogiem dla materiałów budowlanych i np. przegród zewnętrznych, które są wnoszone za ich pomocą. Nie można pozwolić, by ściany lub fundamenty domu zawilgotniały, ponieważ takie środowisko jest idealne dla rozwoju pleśni i grzybów. Dlatego właściwie zawsze stosuje się izolacje przeciwwilgociowe. Z czego są wykonywane i jakie materiały najczęściej są rekomendowane w projektach domów jednorodzinnych?

Izolacja przeciwwilgociowa – czym jest?

Izolacje i ich warstwy są bardzo ważne dla zabezpieczenia domu przed szkodliwym wpływem różnych czynników zewnętrznych. Jedna z nich ma chronić przed wilgocią. Co to jest izolacja przeciwwilgociowa? To warstwa chroniąca m.in. przed przenikaniem wilgoci z gruntu do domu. Wybór odpowiedniego rodzaju tej izolacji zależy głównie od poziomu wód gruntowych, jaki występuje na działce.

Na ogół izolacja przeciwwilgociowa wykonywana jest na poziomie fundamentów. Wykonuje się ją podczas budowy domu. Wówczas jej realizacja jest o wiele prostsza niż w przypadku istniejącego obiektu mieszkalnego, w którym występują problemy z zawilgoceniem ścian poprzez kapilarne podciąganie wody z gruntu.

Izolacja przeciwwilgociowa – rodzaje

Izolacja przeciwwilgociowa najczęściej jest dzielona na dwa rodzaje, ze względu na sposób jej układania i miejsce, w którym się znajduje. Mianowicie chodzi o:

• izolację przeciwwilgociową poziomą,
• izolację przeciwwilgociową pionową.

Izolacja pozioma ma za zadanie odgrodzić ścianę nadziemia od ławy fundamentowej lub ściany podpiwniczenia. Jej funkcją jest zabezpieczenie ścian przed podciąganiem wilgoci z gruntu. Izolacja pionowa z kolei zabezpiecza powierzchnię ławy fundamentowej i muru, które znajdują się w gruncie. Ma ona uniemożliwić przenikanie przez nią wilgoci.

Izolacja przeciwwilgociowa lekka, średnia i ciężka – czym się różnią?

Inna klasyfikacja wyróżnia izolację przeciwwilgociową lekką, średnią i ciężką. Jaka będzie odpowiednia dla gruntów przepuszczalnych, a jaka dla nieprzepuszczalnych?

Lekkie izolacje przeciwwilgociowe wykonywane są w przypadku budowy domów jednorodzinnych na gruntach przepuszczalnych, takich jak piasek i żwir, oraz nieprzepuszczalnych, pod którymi są jednak grunty przepuszczalne. W tym drugim przypadku konieczne staje się wypełnienie wykopu gruntem, który będzie filtrował wodę.

Lekką izolację przeciwwilgociową stosuje się, jeśli poziom wód jest wyraźnie niższy niż fundamentów. Powinna ona znajdować się co najmniej metr poniżej poziomu posadowienia budynku. Wykonywana jest od zewnętrznej strony fundamentów. Najczęściej taką izolację tworzy się z masy bitumicznej.

O ile lekka izolacja chroni przed przenikaniem wilgoci, o tyle średnia i ciężka mają już charakter izolacji przeciwwodnej, zdolnej zabezpieczyć dom przed wodą stojącą. Średnia izolacja przeciwwodna zabezpiecza przed wodą opadową i przedostawaniem się jej do ścian fundamentowych, nawet jeśli poziom wód jest poniżej fundamentów, ale grunt jest nieprzepuszczalny. Najczęściej średnia izolacja przeciwwodna wykonywana jest z papy na lepiku, z zaprawy wodoszczelnej lub z folii.

Izolacja przeciwwodna typu ciężkiego zabezpiecza fundamenty przed wodą naporową i wykonywana jest na ogół z folii samoprzylepnej lub papy termozgrzewalnej. Musi mieć wysoką szczelność i odporność mechaniczną.

Izolacja przeciwwilgociowa – przed czym chroni?

W zależności od tego, z jakim rodzajem izolacji przeciwwilgociowej masz do czynienia, ma ona nieco inne zadanie do spełnienia. Lekka izolacja przeciwwilgociowa ma chronić elementy domu, np. fundamenty, przed wodą opadową i naturalnym podciąganiem wilgoci z gruntu.

Średnia izolacja przeciwwodna zabezpiecza dom, w szczególności ściany fundamentowe, przed przedostawaniem się wody opadowej. Natomiast ciężka izolacja przeciwwodna zabezpiecza fundamenty przed wodą naporową.

Dowiedz się więcej: Izolacja fundamentów - jak to zrobić prawidłowo? Izolacja fundamentów krok po kroku

Izolacja przeciwwilgociowa – kiedy powinna być wykonana?

Wiesz już, jak ważna jest izolacja przeciwwilgociowa. Kiedy powinno się ją wykonać? To konieczne, by chronić dom przed podmywaniem wodą opadową i przesiąkaniem wilgoci z gruntu. Należy ją zrobić, jeśli poziom wód gruntowych pozostaje wyraźnie niższy niż poziom budowanych fundamentów.

Zaleca się zastosowanie warstw izolacyjnych w izolacji średniej i ciężkiej przeciwwodnej wtedy, gdy:

• istnieje ryzyko zalegania wody w gruncie w bliskim sąsiedztwie domu;
• budynek jest usytuowany lub został zaplanowany na terenie z gruntem nieprzepuszczalnym, spoistym;
• budynek usytuowany został poniżej zwierciadła wody gruntowej;
• pojawia się ryzyko, że okresowo, przy dużych opadach atmosferycznych, będzie następowało znaczne podnoszenie się poziomu wody gruntowej. 

Izolacje przeciwwodne powodują, że nieruchomości budowane na terenach o wysokim poziomie wód gruntowych są zabezpieczone przed wpływem wody. Wykonanie izolacji ciężkiej i średniej jest kosztowniejsze niż zrobienie izolacji przeciwwilgociowej lekkiej.

Gdzie stosuje się izolacje przeciwwilgociowe?

Fundamenty to jedno z miejsc, w których powinna być wykonana izolacja przeciwwilgociowa. Można wówczas zastosować w stosunku do ścian i ław fundamentowych izolację poziomą i pionową w celu solidnego zabezpieczenia podstawy domu przed szkodliwym wpływem wody i wilgoci. Izolacja przeciwwilgociowa fundamentów przybierze wówczas formę:

• Poziomą – w tym przypadku izolacja przeciwwilgociowa fundamentu będzie oddzielała ścianę nadziemia od ściany fundamentowej, która jest dla niej podstawą, ale ma kontakt z gruntem. Pozioma izolacja chroni ściany nadziemia przed podciąganiem wilgoci wprost z ziemi. Najczęściej jest wykonywana w układzie dwóch warstw papy na lepiku, z papy termozgrzewalnej lub z folii izolacyjnej. 
• Pionową – izolacja w takim przypadku ma chronić przed przenikaniem wilgoci przez ścianę fundamentową. 

Jeśli dom nie ma piwnic, izolacja pionowa jest wykonywana na ogół z 2 lub 3 warstw lepiku lub innego rodzaju masy bitumicznej. Inaczej wygląda to w przypadku domów jednorodzinnych, w których wzniesione są piwnice. Podpiwniczenie wymaga wykorzystania solidnej izolacji przeciwwilgociowej piwnicy oraz przeciwwodnej, wraz z drenażem opaskowym, który warto wykonać naokoło budynku.

W zastosowaniu jest również izolacja przeciwwilgociowa podłogi, robiona z folii budowlanej, którą układa się z zakładką na minimum 15 cm. Niekiedy poszczególne części folii są łączone przy użyciu taśmy dwustronnej. W celu zachowania odpowiednio wysokiej szczelności folię zaleca się wywinąć na co najmniej 15 cm na ścianę budynku.

Nie tylko jednak dom powinien być zabezpieczony przed wilgocią i wodami gruntowymi „od dołu”. Izolacja przeciwwilgociowa płyty fundamentowej, fundamentu czy piwnic i podłogi na gruncie to zatem jeszcze nie wszystko, co można zrobić, by chronić swój obiekt przed szkodliwym działaniem wody i wilgoci.

Trzeba również wykonać hydroizolację stropu i zadaszenia, aby woda opadowa nie zalewała pomieszczeń pod dachem. Ponadto wykonuje się izolacje o podobnym charakterze w pomieszczeniach, w których występuje wysoki poziom wilgoci. Dlatego wyróżnia się także izolację przeciwwilgociową łazienki, toalety czy balkonu.

Izolacja balkonu powinna być wykonana z użyciem materiałów, które są do tego przeznaczone. Szczególną uwagę warto poświęcić połączeniu występującemu na styku powierzchni balkonu i ściany. To właśnie tam może dochodzić do przesiąkania wody w największym wymiarze. Trzeba też zrealizować izolację dolnej partii ściany, ochlapywanej wodą deszczową.

W łazienkach i pokojach kąpielowych należy wykonać izolację przeciwwilgociową posadzki i ścian z wykorzystaniem specjalnej emulsji chroniącej przed przesiąkaniem wody.

Sprawdź: Co to jest paroizolacja? Poznaj rodzaje i zastosowanie paroizolacji

Z czego może być wykonana izolacja przeciwwilgociowa?

Istnieje wiele rodzajów materiałów, które pozwalają na wykonanie izolacji przeciwwilgociowej podłogi. Najczęściej wybierane są papa i folia. Każdy z nich ma nieco inne właściwości oraz zalety. W grupie materiałów służących do wykonania izolacji ścian fundamentowych znajdują się:

• Papa – standardowo wykorzystywana do wykonania izolacji przeciwwilgociowej, zarówno pionowej, jak i poziomej. Jej zaletą jest wysoka odporność mechaniczna na wszelkiego rodzaju uszkodzenia i wpływ czynników atmosferycznych, w tym na promieniowanie słoneczne, oraz elastyczność. Zwykle do wykonania izolacji przeciwwilgociowej stosuje się papy na osnowie z włókien szklanych lub polipropylenu, które są odporne na korozje biologiczne. Podczas wykonywania izolacji z papy układana jest ona warstwowo na lepiku asfaltowym.
• Folia – do izolacji przeciwwilgociowej wykorzystuje się folię w dwóch różnych typach. Może być to folia płaska lub tłoczona. Jeśli w izolacji poziomej zastosowanie znajduje folia płaska, to jest to folia PCW o grubości 0,6-2 mm, w izolacji pionowej będzie zaś to folia polietylenowa – samoprzylepna lub zgrzewająca o grubości 0,4-0,5 mm. Folia tłoczona służy jedynie do ochrony przeciwwilgociowej izolacji pionowej i wykonana jest z polietylenu o dużej grubości – 0,5-0,6 mm. 
• Masy hydroizolacyjne – służą do wykonania lekkich i średnich izolacji przeciwwilgociowych. Mogą to być lepiki, masy asfaltowe, asfaltowo-żywiczne, asfaltowo-kauczukowe oraz asfaltowo-polimerowe, które po naniesieniu tworzą równomiernie elastyczną, szczelną powłokę. 
• Zaprawy hydroizolacyjne – drobnoziarniste zaprawy cementowe, które są w procesie produkcji modyfikowane żywicami syntetycznymi; wykonuje się z nich izolację pionową. 

Izolacja przeciwwilgociowa a przeciwwodna – różnice

Z pozoru izolacja przeciwwilgociowa i przeciwwodna wydają się tym samym, mają jednak inne zadania do spełnienia i gdzie indziej znajdują zastosowanie. Izolacja przeciwwilgociowa chroni podziemne części domu jednorodzinnego przed wilgotnym gruntem. Ma zastosowanie, jeśli budynek został wzniesiony na gruntach przepuszczalnych, powyżej poziomu zwierciadła wody gruntowej.

Dla rozróżnienia trzeba powiedzieć, że izolacja przeciwwodna ma chronić przed naporem wody i wodą gruntową oraz jej podciąganiem do budynku, a nie jedynie przed szeroko rozumianą wilgocią. Stosuje się ją, gdy dom stoi na gruntach spoistych, a woda może zalegać w sąsiedztwie konstrukcji domu.

Wśród różnic, jakie występują pomiędzy izolacją przeciwwilgociową a przeciwwodną, wymienić należy:

• Cel zastosowania – izolacja przeciwwilgociowa ma chronić przegrody budowlane przed wilgocią przedostającą się kapilarnie, a izolacja przeciwwodna przed napierającymi wodami gruntowymi lub wodą pod ciśnieniem hydrostatycznym.
• Materiał, z którego wykonana jest izolacja – izolacja przeciwwilgociowa robiona jest zwykle z masy bitumicznej, a izolacja przeciwwodna z folii samoprzylepnej, papy na lepiku, papy termozgrzewalnej lub zaprawy wodoszczelnej. 
• Miejsce zastosowania – izolacja przeciwwilgociowa stosowana jest do zabezpieczenia fundamentów, o ile budynek posadowiony jest na gruntach przepuszczalnych, a izolacja przeciwwodna wtedy, gdy grunt jest nieprzepuszczalny.

Błędy podczas wykonywania izolacji przeciwwilgociowej, których warto unikać

Źle wykonana izolacja przeciwwilgociowa nie będzie spełniała swojego zadania albo jej trwałość będzie mocno ograniczona. Błędy w jej wykonaniu powodują, że np. fundamenty zaczną nasiąkać wodą. Izolacja pionowa fundamentów chroni je przed wilgocią z gruntu, jeśli jednak została źle zrobiona, owe fundamenty będą narażone na nasiąkanie, przez co z czasem stracą wytrzymałość. Później woda będzie przesiąkać kapilarnie coraz wyżej w konstrukcji budynku, co zagrozi jego nadziemnym partiom. 

Do najczęstszych błędów popełnianych przy wykonywaniu izolacji pionowej zalicza się nieumiejętne, niezgodne z zaleceniem producenta stosowanie materiału izolacyjnego. Zbyt mała lub zbyt duża ilość materiału, a także brak gruntowania podłoża oraz mechanicznego zabezpieczenia izolacji mogą spowodować, że ulegnie ona uszkodzeniu lub będzie nieszczelna.

Niewłaściwe wykonanie izolacji poziomej sprawi, że fundamenty i cokół nie będą chronione przed przesiąkaniem wody w pionie. Powinna ona być szczelnie połączona z izolacją pionową. Problemy może sprawić nieoczyszczenie powierzchni przeznaczonej do izolacji, co prowadzi do drobnych pęknięć w jej warstwie. Jeśli do wykonania poziomej izolacji przeciwwilgociowej stosowana jest papa, to nie można jej łączyć na styk, ponieważ powstaną niewielkie, ale problematyczne szczeliny, przez które będzie przesiąkać woda.

Czy warto kupić pochłaniacz wilgoci do swojego domu?