Żywica epoksydowa – co to jest? Cena, właściwości i zastosowanie żywicy epoksydowej

W poszukiwaniu najoryginalniejszych materiałów wykończeniowych oraz elementów wyposażenia warto zwrócić uwagę na żywice epoksydowe. Jeszcze kilka lat temu wykorzystywano je właściwie wyłącznie w przestrzeniach przemysłowych z uwagi na ich specyficzne właściwości. Obecnie żywica epoksydowa znajduje jednak zastosowanie na posadzkach w domach prywatnych, co więcej, można z niej wykonać zachwycające meble, na przykład stoły do jadalni i salonu.

Projekt domów nowoczesnych może zakładać zastosowanie właśnie takich niekonwencjonalnych materiałów. Czym jest żywica epoksydowa? Czy warto ją stosować we wnętrzach mieszkalnych?

Żywica epoksydowa – co to jest?

Przede wszystkim trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest żywica epoksydowa. Pod względem chemicznym to syntetyczny materiał polimerowy, który powstaje z połączenia atomu tlenu z dwoma atomami węgla o charakterystycznej dla siebie strukturze. Epoksydy nie są nowym wynalazkiem, ponieważ opatentowali je już w 1934 roku pochodzący z Niemiec chemik i wynalazca Paul Schlack oraz szwajcarski chemik Pierre Castan.

W składzie żywicy epoksydowej znajdują się płynny składnik i utwardzacz, a po zmieszaniu ich ze sobą wchodzą w reakcję chemiczną, w wyniku której powstaje tworzywo sztuczne o korzystnych właściwościach fizykalnych. To one decydują o wszechstronności zastosowania żywicy epoksydowej. Właściwości te przejawiają się w tym, że po utwardzeniu płynnej masy gotowy produkt polimerowy jest nietopliwy i nierozpuszczalny.

Masa żywicy epoksydowej może być stosowana do laminowania, klejenia i zalewania, które impregnuje wszelkiego rodzaju powierzchnie, w tym drewno, szkło, metal i beton.

W składzie żywicy epoksydowej prócz polifenoli, czyli związków chemicznych pochodzenia roślinnego, jest też specjalny utwardzacz. Najczęściej dodaje się do takiej mieszanki również barwniki, rozcieńczalniki, np. ftalany, i napełniacze, jak sproszkowana miedź, kreda, piasek i talk.

Żywica epoksydowa – jakie ma wady i zalety?

Żywicę epoksydową wykorzystuje się dziś na różne sposoby w przemyśle i w budownictwie mieszkaniowym. Po utwardzeniu ma wysoką trwałość, którą można dodatkowo wzmocnić przy zastosowaniu włókien szklanych, które osadza się w żywicy w stanie ciekłym.

Pod względem wytrzymałości żywicę epoksydową można porównać ze stalą, tyle że polimer nie jest narażony w żadnym stopniu na korodowanie. Niestraszne są mu wilgoć czy wody opadowe, dlatego nic właściwie nie stoi na przeszkodzie, by żywicę epoksydową wykorzystać również na zewnątrz, a nie tylko pod dachem. Ma niski ciężar, co odróżnia ją od stali i innych metalowych materiałów.

W poniższej tabeli zgromadziliśmy zalety i wady żywicy epoksydowej, które pozwalają na rozpoznanie jej cennych właściwości, a także uświadomienie sobie, jakie minusy wynikają z jej użycia.

Jeśli chodzi o szkodliwość żywicy epoksydowej lub jej toksyczność, to tylko podczas jej nakładania może wywoływać uczulenie na skórze, które z czasem jednak mija. Żywica epoksydowa ma dużą wydajność – około 4-5 mkw. na 1 kg produktu. Po utwardzeniu uzyskuje bardzo wysoką trwałość i wytrzymałość powłoki.

Żywica epoksydowa – ile kosztuje?

Istnieje wiele rodzajów żywicy epoksydowej, które różnią się pod wieloma względami, między innymi ceną. Ile trzeba zapłacić za kilogram dwuskładnikowej żywicy epoksydowej? Cena wyniesie orientacyjnie od 50 do 100 zł, a nawet więcej.

Żywice epoksydowe – gdzie znajdą zastosowanie?

Z żywicy epoksydowej można wykonywać różne powierzchnie zarówno we wnętrzach przemysłowych, produkcyjnych, magazynowych i komercyjnych, jak i w domach prywatnych, co więcej, może służyć do ozdabiania na przykład mebli. Warto powiedzieć jednak, że żywicę epoksydową da się wykorzystać również na zewnątrz – ma ona cechy fizykalne, które pozwalają wystawiać ją na oddziaływanie czynników atmosferycznych bez obaw o jej zniszczenie. 

Żywica epoksydowa we wnętrzach

Liczne zalety przypisywane całkiem słusznie żywicy epoksydowej powodują, że znajduje ona szerokie zastosowanie. Najczęściej używa się w podłogach – jeszcze kilka lat temu można było ją najczęściej znaleźć na posadzkach w magazynach, halach produkcyjnych i tym podobnych obiektach przemysłowych. Dzisiaj zaczyna się to zmieniać, a posadzki przemysłowe, betonowe powlekane żywicą epoksydową nie są już jedynym miejscem, gdzie można ją z powodzeniem wykorzystywać.

Żywica epoksydowa w domach prywatnych może być stosowana na posadzkach, schodach, a nawet na ścianach. Do wykańczania wnętrz na ogół stosuje się gotową masę z żywicy epoksydowej, która nazywana jest także farbą epoksydową lub farbą z dodatkiem żywicy epoksydowej. Pokrywa się nią nie tylko beton czy drewno, ale także każdą inną powierzchnię.

Poza budownictwem żywica epoksydowa ma zastosowanie w lotnictwie, elektronice, przemyśle stoczniowym i w szkutnictwie. 

Żywica epoksydowa na zewnątrz

Nie ma problemu ze stosowaniem żywicy epoksydowej na zewnątrz. Nadaje się znakomicie na balkon, taras czy schody zewnętrzne, ale zaleca się w takich przypadkach dodanie do niej dodatku antypoślizgowego. W deszczowe dni takie posadzki mogą być niestety bardzo śliskie.

Ze względu na niską odporność żywicy epoksydowej na promieniowanie UV nie należy jej wystawiać bezpośrednio na wpływ promieniowania słonecznego. Można jednak wybrać farby epoksydowe w ciemniejszych barwach, nadające się na posadzkę do garażu i odporne na warunki atmosferyczne, obciążenia oraz uszkodzenia.

Żywica epoksydowa do drewna – jakie meble nią zabezpieczyć?

Jednym z częstych zastosowań tego produktu jest zwiększenie ochrony drewna przed różnymi czynnikami zewnętrznymi. Żywica epoksydowa do zalewania drewna jest zwykle bezbarwna i zapewnia temu materiałowi ochronę przed zarysowaniami i zabrudzeniami. Z drugiej strony blat czy stół pokryty żywicą epoksydową będą mieć pięknie uwidoczniony, naturalny rysunek drewna.

Połączenie drewna i żywicy epoksydowej to nowy pomysł, który jednak szybko zaadaptowany został m.in. w stolarstwie. Dzięki żywicy robione są np. nowoczesne blaty i stoły.

Żywica epoksydowa do betonu – idealne wykończenie posadzki

Do zabezpieczenia i uzupełnienia braków w posadzkach betonowych wykorzystywana jest niejednokrotnie żywica epoksydowa. Podłogi betonowe mogą być nią pokryte np. w piwnicy, garażu czy przestrzeniach użytkowych. Bez żywicy beton byłby mocno narażony na zabrudzenia i zarysowania. Można ją położyć także na płytki. Dwuskładnikowa masa poprawi ich wygląd i jakość. Zyskają one dużą odporność mechaniczną, a sama podłoga będzie łatwiejsza w czyszczeniu.

Do posadzek często wykorzystywana jest cienkowarstwowa żywica epoksydowa. Tworzy ona warstwę o grubości zaledwie 0,5-1 mm. Może być bezbarwna lub barwiona, z połyskiem, matowa lub z satynowym wykończeniem.

Żywica epoksydowa – jaki rodzaj wybrać?

Jaka żywica epoksydowa nadaje się najlepiej do drewna, a jaka do biżuterii i ozdób? W zależności od miejsca zastosowana potrzebny będzie nieco inny materiał. Do wykonania bezbarwnego odlewu najlepiej nadaje się krystaliczna żywica epoksydowa. Może mieć całkowicie bezbarwne, ale połyskliwe wykończenie. Dostępna jest też żywica epoksydowa matowa lub satynowa.

Natomiast żywica epoksydowa odlewnicza najlepiej nadaje się do stosowania na ławkach i drewnianych stołach, które poddawane są często wpływowi niekorzystnych warunków atmosferycznych. Różni się ona od żywicy krystalicznej tym, że ma odlaną powłokę o walorach zabezpieczających poszczególne elementy przed zniszczeniem.

Żywica epoksydowa – jakie może mieć kolory?

Żywica epoksydowa może być bezbarwna, przezroczysta. Pokryje ona nierówności na blacie drewnianego stołu i wydobędzie na światło dzienne naturalny, piękny rysunek drewna. Nie jest ona jednak jedynym możliwym wyborem, ponieważ znaleźć można także kolorową żywicę epoksydową. Barwnik dodany do przezroczystej żywicy sprawi, że nabierze ona dowolnie wybranego koloru.

W prowadzonych pracach możesz na przykład zastosować żywicę epoksydową białą, mleczną. Uzyskuje się ją poprzez dodanie do żywicy epoksydowej bieli tytanowej, bieli cynkowej czy bieli barytowej.

Żywica epoksydowa – jak ją stosować?

Właściwości żywicy epoksydowej sprawiają, że można ją stosować w wielu różnych sytuacjach. Ma znakomitą przyczepność do różnych podłoży i cechuje się ogromną wytrzymałością mechaniczną. Jeśli jesteś zdecydowany wykorzystać u siebie żywicę epoksydową, powinieneś umieć ją mieszać i nanosić chociażby na posadzkę.

Przede wszystkim musisz jednak wiedzieć, że materiał ten jest preparatem dwuskładnikowym, złożonym z żywicy i utwardzacza. Łączy się je w odpowiedniej proporcji, zgodnie z zaleceniami producenta.

Ile utwardzacza dodać? Ile samej żywicy powinno być w mieszance epoksydowej? Wszystko to powinieneś znaleźć na opakowaniu czy etykiecie produktu. Pamiętaj, że niedostateczne wymieszanie masy czy zły dobór proporcji powodują, że finalna powłoka może nie mieć takich parametrów, jakich oczekiwałeś.

Po odmierzeniu składników i wymieszaniu masy należy natychmiast nanosić żywicę epoksydową. Jak zacząć to robić? Musisz pamiętać o zapewnieniu odpowiednich warunków termicznych. Temperatura otoczenia nie powinna być niższa niż 10 stopni Celsjusza. Dotyczy to układania posadzek żywicznych oraz wykorzystywania do malowania farb epoksydowych.

Jeśli chcesz wykorzystać żywicę epoksydową na podłogę, pamiętaj o konieczności nałożenia najpierw 2-3 warstw gruntujących, a dopiero później 2-3 warstw nawierzchniowych. Z uwagi na konieczność odczekania około 16 godzin pomiędzy każdą z warstw wszystko to zajmie co najmniej kilka dni. Do rozprowadzenia gotowej mieszanki masy epoksydowej użyj wałka lub metalowej rakli. 

Ile schnie żywica epoksydowa?

Producenci wskazują, że czas schnięcia żywicy epoksydowej wynosi 7-8 godzin, ale pełne właściwości może ona uzyskać po 24 godzinach, dlatego dalsze prace przy jej obróbce zaleca się wykonywać dopiero, kiedy minie doba od jej położenia.

Żywica epoksydowa a poliestrowa – czym się różnią?

Alternatywą dla żywicy epoksydowej jest żywica poliestrowa. Czym się one różnią względem siebie? Przede wszystkim żywica poliestrowa i epoksydowa mają nieco inne właściwości związane z promieniowaniem słonecznym. Druga z wymienionych źle znosi ekspozycję na słońce, natomiast żywica poliestrowa radzi z nim sobie bardzo dobrze. 

Z kolei pod względem odporności termicznej żywica epoksydowa wypada znacznie lepiej. O ile odporność na ciepło wynosi w jej przypadku +/- 60 stopni Celsjusza, to przy odpowiednim hartowaniu osiąga odporność na działanie temperatury nawet rzędu 300 stopni Celsjusza, dlatego można ją z powodzeniem stosować w przemyśle lotniczym i maszynowym. 

Ma ona także większą odporność na zginanie, ale może łatwo pękać. Żywica epoksydowa ceniona jest za swoją o wiele mniejszą masę niż żywica poliestrowa, mimo zastosowania w obiektach tej samej wielkości.

Przy polerowaniu żywicy epoksydowej powstają jednak pyły szkodliwe dla zdrowia człowieka, co zdarza się znacznie rzadziej w przypadku polerowania żywicy poliestrowej. 

Przy wyborze żywicy epoksydowej czy poliestrowej punktem wyjścia może być cena – poliestrowe są tańsze, ale mają słabsze parametry.