Jak wybrać fotowoltaikę dla domu: doradza ekspert firmy Columbus

Na polskim rynku znajdziesz mnóstwo ofert od firm fotowoltaicznych, różniących się nie tylko ceną, ale przede wszystkim zaawansowaniem technologicznym komponentów, standardem montażowym oraz zakresem świadczonych usług. Wybierając optymalną moc instalacji oraz wykonawcę, który otoczy Cię kompleksową opieką, uzyskasz największe korzyści i zadbasz o to, by Twoja instalacja działała sprawnie nie przez kilka, ale kilkadziesiąt lat.

System fotowoltaiczny dopasowany do zapotrzebowania energetycznego Twojego gospodarstwa sprawi, że miesięczne rachunki za prąd zmaleją, a inwestycja szybko się zwróci. Moc instalacji będzie również zależna od miejsca montażu i jego orientacji względem stron świata, ewentualnych zacienień, czy poziomu autokonsumpcji energii. Jak więc wybrać idealną instalację fotowoltaiczną dla Twojego domu?

Jaki rodzaj paneli fotowoltaicznych wybrać?

Pierwszą decyzją dotyczącą paneli fotowoltaicznych, jaką należy podjąć, jest wybór ich odpowiedniego rodzaju. Polikrystaliczne moduły (o niebieskiej, charakterystycznej barwie) są już praktycznie niespotykane, a od kilku lat standardem w branży są monokrystaliczne panele, tworzone z pojedynczych kryształów krzemowych i cechujące się wysoką wydajnością.

Ich podstawowa, granatowa wersja jest coraz częściej zastępowana przez całkowicie czarne moduły premium (Full Black), które nie tylko zapewniają lepsze uzyski, ale dzięki swojej uniwersalnej ciemnej kolorystyce, komponują się także znacznie lepiej z różnymi rodzajami i kolorami poszycia dachowego.

Technologie wykorzystywane przy produkcji monokrystalicznych paneli fotowoltaicznych cały czas ewoluują, a producenci regularnie przedstawiają nowe rozwiązania zwiększające ich efektywność. Po które z nich sięgnąć?

N-type

Moduły fotowoltaiczne produkuje się z krzemu krystalicznego z większą ilością boru i mniejszą fosforu (ogniwa typu P) lub z większą domieszką fosforu i mniejszą boru (ogniwa typu N). Ogniwa N-type stają się nowym standardem w branży i większość czołowych wytwórców skupiła się tylko i wyłącznie na ich produkcji.

Dlaczego? Ponieważ oferują lepszą sprawność niż ogniwa typu P, mają niższy współczynnik temperaturowy i większą odporność na degradację LID (light-induced degradation), czyli utratę wydajności spowodowaną ekspozycją na światło słoneczne.

TOPCon

TOPCon (Tunnel Oxide Passivated Contact) to technologia mająca na celu poprawę wydajności ogniw fotowoltaicznych. Bazuje na sprawdzonym rozwiązaniu, jakim jest technologia PERC, od lat z powodzeniem stosowana w modułach fotowoltaicznych. TOPCon jest jednak bardziej zaawansowany dzięki dodatkowym dwóm warstwom krzemu polikrystalicznego i ditlenku krzemu, które umożliwiają selektywny przepływ elektronów przy pomocy zjawiska tunelowania.

Co to oznacza dla Ciebie jako użytkownika? Moduły TOPCon cechują się ponad 20% sprawnością, wyższą wydajnością i żywotnością, niskim współczynnikiem temperaturowym oraz niską podatnością na efekt LID. Pracują więc efektywnie i stabilnie, nawet gdy temperatura na zewnątrz jest wysoka.

SMBB

Moduły fotowoltaiczne posiadają tzw. busbary, czyli pionowe złącza odpowiedzialne za dystrybucję energii elektrycznej między ogniwami. W tradycyjnych panelach znajdziemy zazwyczaj 3 lub 4 takie szyny, natomiast w modułach z technologią Super Multi BusBar (SMBB) stosuje się ich 9 lub nawet więcej.

Jak taka modyfikacja wpływa na pracę paneli? Zwiększona liczba busbarów skraca ścieżkę, jaką musi pokonać energia elektryczna, dzięki czemu niwelowane są również straty energii wynikające z rezystancji. W rezultacie panele SMBB mogą generować więcej energii elektrycznej przy takim samym poziomie nasłonecznienia. Prąd jest rozprowadzany równomiernie wewnątrz modułu, co także redukuje ryzyko awarii spowodowanych przegrzaniem się ogniw.

W ofercie najlepszych firm znajdziesz moduły, które łączą w sobie wszystkie te technologie, co przełoży się na wyższą sprawność i dłuższą żywotność paneli. 

Które parametry są najważniejsze?

Poznałeś już najpopularniejsze technologie zapewniające efektywne działanie paneli fotowoltaicznych. Przeglądając oferty różnych firm, natkniesz się także na szereg parametrów wpływających na pracę modułów. Które z nich powiedzą Ci najwięcej o jakości komponentów?

Gęstość mocy

Wiele osób szukających paneli fotowoltaicznych patrzy jedynie na moc pojedynczego modułu wyrażoną w watopikach (Wp). Często jednak okazuje się, że panele o większej mocy mają po prostu większą powierzchnię. Tym samym, potrzebują więcej miejsca na dachu, są trudniejsze w montażu i prezentują się mniej estetyczne. Dlatego warto zwrócić uwagę nie na moc modułów, lecz gęstość ich mocy.

Określa ona stosunek mocy panela do jego powierzchni i jest wyrażana w Wp/m2. Mówiąc prościej, informuje o tym, ile mocy będzie generował każdy 1 m2 modułu. Patrząc na moc paneli pod tym kątem, szybko może się okazać, że modele o niższej wyjściowej mocy (np. 430 Wp) są o wiele bardziej wydajne niż te o większej (450 Wp). Jaka gęstość mocy będzie optymalna? Warto wybierać moduły, które mają przynajmniej 205 Wp/m2.

Sprawność

Sprawność to nic innego jak zdolność modułów do przetwarzania promieni słonecznych na prąd. Wyraża się ją jako procent energii słonecznej, która przekształcana jest na energię elektryczną. Im wyższa sprawność, tym większą ilość energii wyprodukuje moduł z tej samej powierzchni. Jest to więc istotny parametr, szczególnie jeśli posiadasz ograniczone możliwości montażowe.

Wpływa na nią szereg czynników, takich jak:

• typ krzemu, z jakiego są wykonane ogniwa (monokrystaliczne osiągają najwyższą sprawność, powyżej 20%),
• struktura modułu,
• technologie, w jakie wyposażone są panele (TOPCon, SMBB, Half-Cut itp.).

Temperaturowy współczynnik mocy

Producenci weryfikują swoje panele w określonych warunkach – w przypadku temperatury pracy modułów jest to 25⁰C, a każdy 1⁰C powyżej testowej wartości obniża ich wydajność. O ile? To właśnie opisuje temperaturowy współczynnik mocy. Im jest niższy, tym lepiej dla wydajności Twojej instalacji. Warto więc wybierać panele, dla których wynosi on minimum -0,36%/°C.

Liniowa gwarancja mocy

Producenci modułów fotowoltaicznych oferują swoim klientom liniową gwarancję mocy, która określa, o ile procent szczytowa moc panelu zmniejszy się w kolejnych latach pracy instalacji. Panele doświadczają największego spadku mocy w pierwszym roku (zwykle o 2-3%), ale w następnych latach ich moc maleje o wiele wolniej, najczęściej o 0,4 lub 0,7% na rok. Najlepsi producenci mogą więc oferować 87,4% sprawności po 30 latach.

Kliknij baner po więcej informacji!

Jaki inwerter będzie pasować do Twojej instalacji?

Panele to najbardziej widoczny element instalacji fotowoltaicznej, ale nie jedyny. Niezwykle ważnym urządzeniem jest również inwerter (falownik). Za co odpowiada? Moduły fotowoltaiczne, które absorbują promieniowanie słoneczne, przetwarzają je na prąd stały (DC), natomiast w sieci domowej płynie prąd zmienny (AC).

Aby energia wytworzona przez instalację mogła być wykorzystana do zasilania domowych urządzeń, musi zostać przetworzona – to właśnie główne zadanie inwertera. Główne, ale nie jedyne. Falownik odpowiada również za monitoring pracy instalacji i gromadzenie informacji dotyczących ilości wyprodukowanej energii elektrycznej. Zbiera również dane dotyczące natężenia i napięcia Twojej instalacji oraz informacje o ewentualnych zdarzeniach lub błędach.

Inwerter – serce Twojej instalacji fotowoltaicznej

Na rynku znajdziemy falowniki sieciowe, wyspowe i hybrydowe. Modele sieciowe (on-grid) są przystosowane do współpracy z siecią energetyczną, natomiast wersje wyspowe (off-grid) nie synchronizują się z nią, a nadprodukcję energii gromadzą w przystosowanych do tego zadania akumulatorach.

Połączeniem obu modeli są coraz popularniejsze inwertery hybrydowe, które mogą współpracować z siecią publiczną i jednocześnie przechowywać nadwyżki energii w magazynach. Jeśli planujesz instalację magazynu energii, zdecyduj się na falownik hybrydowy już teraz, aby uniknąć jego kosztownej wymiany w przyszłości.

Niezależnie od modelu, który wybierzesz, sięgnij po falownik od sprawdzonych producentów, który cechuje się dużą wydajnością, długą żywotnością i wysoką klasą ochronny IP. Powinien przejść testy niezawodności PVEL oraz otrzymać certyfikat zgodności z europejską normą NC RfG.

Inwerter wyposażony w układ MPPT będzie śledził maksymalny punkt mocy i zwiększał ilość wykorzystywanej energii nawet o 20% w porównaniu do innych modeli. Zwróć uwagę na jego sprawność, która w zależności od chwilowego obciążenia może wynosić od 20 do 100%, ale celuj w urządzenia, które osiągają 97%-98%. Warto także szukać falowników z funkcją AFCI, która oferuje aktywną ochronę przed zwarciem łukowym.

Nie da się ukryć, że polska sieć energetyczna jest przestarzała i wymaga gruntownej modernizacji. Jeśli więc w okolicy, w której planujesz, budujesz lub masz dom, znajduje się dużo instalacji fotowoltaicznych, możesz spotkać się z problem zbyt wysokiego napięcia w sieci (OV), skutkującym czasowymi przerwami w pracy falownika.

Czy można temu przeciwdziałać? Jak najbardziej! Należy zwrócić uwagę na to, czy firma wykonująca Twoją instalację oferuje rozwiązania pomagające w regulacji napięcia inwertera i wspierające jego efektywną i nieprzerwaną pracę. Takie technologie obniżają parametry pracy falownika, gdy napięcie w sieci rośnie i przywracają je do optymalnego poziomu, gdy się normuje.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Wiesz już, z jakich elementów składa się instalacja fotowoltaiczna i na jakie technologie warto zwracać uwagę podczas ich wyboru. To jednak nie wszystkie aspekty, którym należy się przyjrzeć przed wyborem instalatora. Niezwykle duże znaczenie będzie mieć również jakość dodatkowych usług oferowanych przez wykonawcę systemu.

Profesjonalny montaż

Nawet najlepsze komponenty fotowoltaiczne nie będą działać wydajnie, jeśli nie zostaną poprawnie zamontowane. Właśnie dlatego warto wybrać usługi wykonawcy, który zatrudnia specjalistów w tej dziedzinie i będzie w stanie wykonać instalację szybko, efektywnie i fachowo. Najlepsze firmy w branży oferują również gwarancję na usługę montażu, która chroni Cię przed ewentualnymi błędami instalatorów i obliguje ich do wykonania bezpłatnych poprawek.

Systemy zabezpieczeń

Fotowoltaika to system o bardzo niskiej awaryjności, jednak warto wybierać rozwiązania, które zapewnią Ci jeszcze większą ochronę i komfort na co dzień. W tym celu dokładnie zapoznaj się ze standardami zabezpieczeń stosowanymi przez wykonawcę Twojej instalacji.

Firma montażowa powinna zaoferować Ci m.in. pełne uziemienie, skrzynki DC z fabrycznie montowanym okablowaniem, zabezpieczenia DC z ogranicznikami przepięć i system zabezpieczający złączki MC4 w cenie. Niektórzy instalatorzy posiadają również własne innowacyjne zabezpieczenia przeciwpożarowe, które wypracowali na bazie swojego wieloletniego doświadczenia w branży, jak np. Columbus Safe.

Gwarancja na fotowoltaikę

Pamiętaj, że fotowoltaika to system o długiej żywotności, szacowanej na ponad 30 lat. Znajdź więc firmę, która świadczy wieloletnią gwarancję, nie tylko na wszystkie komponenty instalacji (panele, inwerter i okablowanie), ale również na usługę montażu.

Przeciętnie obejmuje ona około 10 lub 12 lat, ale niektórzy wykonawcy zapewniają ochronę nawet na 15 lat. Osobną gwarancją powinien zostać objęty również falownik. Najczęściej na urządzenie przysługuje 5-letnia gwarancja, ale można także znaleźć oferty zapewniające nawet 10 czy 15 lat efektywnej pracy inwertera.

Kluczowa będzie gwarancja na sprawność modułów, która potwierdza, że po 25 lub 30 latach pracy moc szczytowa paneli nie spadnie poniżej określonego poziomu. Na koniec 25 lub 30 roku pracy instalacji, moc modułów zazwyczaj wynosi ponad 80%. Dostępne są jednak oferty, które gwarantują zachowanie ponad 85-87% pierwotnej mocy znamionowej paneli.

Gwarancji sprawności paneli nie wolno mylić z tzw. gwarancją na uzysk, oferowaną przez niektórych wykonawców. Firmy określają w jej ramach ilość kWh, które instalacja powinna wyprodukować w ciągu roku i zapewniają, że zwrócą Ci brakującą kwotę jeśli dany wynik nie zostanie uzyskany.

Warto jednak dokładnie zapoznać się z warunkami takiej usługi, gdyż często może być zwykłym chwytem marketingowym i oferować Ci uzyski, które Twoja instalacja i tak powinna z łatwością osiągnąć jeśli jest poprawnie zamontowana. Zdarza się, że firmy zawierają w proponowanej gwarancji uzyski, które nawet nie osiągają 80% wartości tego, co powinien wyprodukować Twój system fotowoltaiczny.

Jakiej firmie fotowoltaicznej zaufać?

Podczas poszukiwań firmy fotowoltaicznej, której powierzysz montaż fotowoltaiki oraz późniejszą opiekę nad Twoją instalacją, skupiaj uwagę na sprawdzonych dostawcach, którzy mają ugruntowaną pozycję na rynku i bogate portfolio realizacji. Im większy i bardziej doświadczony wykonawca, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zniknie z rynku i pozostawi Cię bez wsparcia. Firmy z dużą bazą klientów często zapewniają także o wiele szerszy zakres usług niż lokalni wykonawcy.

Możesz liczyć u nich np. na wsparcie w pozyskaniu dotacji, kompleksową opiekę posprzedażową, dodatkowe ubezpieczenie instalacji czy serwis door-to-door. Dlaczego to tak ważne?

W ciągu ostatniego roku, czyli po boomie na fotowoltaikę spowodowanym zmianą systemu rozliczeń, coraz częściej zgłaszają się do nas prosumenci, których instalacje zostały wykonane przez mniejsze firmy lub osoby prowadzące jednoosobowe działalności. Większość tych instalatorów po prostu zniknęła już z rynku lub przebranżowiła się, a ich klienci pozostali teraz bez opieki. Dlatego są zainteresowani głównie przeglądami i serwisami swoich instalacji oraz znalezieniem firmy, która zapewni im profesjonalne wsparcie w przyszłości. Część z nich rozważa również rozbudowę swoich instalacji, co może być spowodowane niedoszacowaniem ich potrzeb energetycznych przez poprzedniego instalatora lub zwiększeniem zapotrzebowania energetycznego ich gospodarstw. Odpowiadając na to zapotrzebowanie, Columbus rozszerzył swoją ofertę o możliwość rozbudowy instalacji fotowoltaicznej – nawet innej firmy – w ramach której zapewniamy 2-letnią gwarancję zarówno na nową, jak i pierwotną instalację.

Michał Kopyść, Ekspert Columbus

Duży, stabilny wykonawca rozwijający się w sektorze OZE posiada zwykle też szerszą ofertę produktów, z którymi możesz w przyszłości połączyć swoją instalację fotowoltaiczną. Najczęściej są to pompy ciepła, magazyny energii, ładowarki do samochodów elektrycznych czy systemy zarządzania energią HEMS/EMS. Decydując się na rozwiązania od jednego wykonawcy, zyskujesz pewność, że wszystkie urządzenia będą ze sobą kompatybilne.

Artykuł sponsorowany.