— (Extradom)
Zakątki ogrodu zlokalizowane od północnej strony, często w cieniu budynku lub pod koronami dużych drzew, nie oznaczają wcale miejsc z góry skazanych na brak roślinności. Są to stanowiska specyficzne, wymagające odpowiedniego doboru gatunków, które właśnie takie warunki tolerują, wręcz potrzebują do swojego rozwoju. Brak słońca powoduje, że zacienione zakątki mogą wyglądać ponuro, ciemno, nieciekawie. Warto zatem poszukać takich roślin, które kwiatami lub zabarwieniem liści pomogą nam te miejsca rozjaśnić i ożywić.
Idealnym gatunkiem jest różanecznik. Mnogość odmian o przeróżnej intensywności wzrostu i kolorze kwiatów powoduje, że jest to roślina niezastąpiona do zastosowania w tego typu miejscach. Kolorystyka kwiatów jest bardzo szeroka - od białych, łososiowych, żółtych, aż po odcienie różowe, czerwone i fioletowe. Jego skórzaste, zielone liście pozostają na krzewie także w okresie zimowym. Wymaga jednak gleb kwaśnych, żyznych, umiarkowanie wilgotnych. Świetnym towarzystwem dla niego będą inne kwasolubne rośliny, również tolerujące zacienienie tj: kiścienie, pierisy czy kalmie.W miejscach zacienionych bardzo dobrze radzi sobie też zimozielona kalina sztywnolistna. Wymaga jednak więcej miejsca, gdyż w sprzyjających warunkach potrafi dorosnąć do 2,5-3 m wysokości i szerokości. Zacienione miejsca np. pod koronami drzew i pod większymi krzewami uda się z łatwością zadarnić bardzo uniwersalną i tolerancyjną irgą Dammera.
Półcień
Jeśli nasza rabata nie jest usytuowana w głębokim cieniu i dociera do niej trochę więcej światła słonecznego (miejsca półcieniste), wybór odpowiednich roślin znacznie się poszerza. Można wówczas zastosować rozległą gamę pięknie kwitnących hortensji, azalii japońskich, roślin o dekoracyjnych, pstrych liściach, tj: trzmielina Fortune’a (gatunki o barwnych liściach wymagają więcej światła słonecznego, gdyż jest to niezbędne do właściwego wybarwienia). Jeśli chcemy, aby nasza cienioznośna rabata była efektowna i ciekawa, oprócz krzewów liściastych warto wprowadzić także rośliny iglaste oraz byliny. W tym miejscu na pewno sprawdzi się cis pospolity (lub pośredni). Można go zastosować w formie żywopłotu stanowiącego tło rabaty w postaci ciętych kul, bloków czy stożków, ponieważ cis świetnie nadaje się to do mocnego cięcia. Pojedyncze egzemplarze wąskokolumnowych odmian będą ciekawą dominantą i wyrazistym elementem rabat. Innymi iglastymi roślinami odpowiednimi do cienia są: mikrobiota syberyjska i choina kanadyjska.
Byliny
Żadna rabata nie powinna obejść się bez bylin. Są one niczym biżuteria dla kobiety - dodają uroku i charakteru. Na szczęście do miejsc zacienionych można znaleźć kilka sprawdzonych, efektownych roślin. Nieoceniony w tym przypadku jest zawilec japoński. Jego delikatne, subtelne kwiaty pojawiają się w sierpniu, a kwitnienie trwa aż do przymrozków. Każdy ciemny zakątek ogrodu rozjaśni kwitnąca biało, różowo lub czerwono tawułka Arendsa. Nie do zastąpienia są też funkie o liściach niebieskawych, zielonkawożółtych lub biało obrzeżonych (niestety lubiane przez ślimaki). Świetnie sprawdza się także bardzo uniwersalna, półzimozielona bergenia sercowata oraz zimozielone: runianka japońska, pragnia syberyjska i kopytnik pospolity.
Charakter leśny
Projektując rabatę zacienioną, szczególnie pod koronami drzew, można pokusić się o nadanie jej charakteru ogrodu leśnego. Z tej racji będzie miała ona formę swobodną, naturalną i bezpośrednio zainspirowaną przyrodą. Do całej kompozycji idealnie będą pasowały niewyszukane rośliny takie jak: konwalia majowa, parzydło leśne, kokoryczka wielkokwiatowa, barwinek pospolity, bluszcz pospolity, bodziszki i wszelkie odmiany paproci.